1- دانشآموخته کارشناسی ارشد، حقوق بین الملل، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران ، khoshdelsahar97@gmail.com
2- استادیار، حقوق بین الملل، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده: (691 مشاهده)
موضوع چگونگی کنشگری سازمانهای بینالمللی –بهعنوان یکی از تابعان فعال حقوق بینالملل که هم واضع و هم موضوع قواعد حقوق بینالملل قلمداد میشوند- در توسعه حقوق بینالملل عرفی از جمله موضوعات نو در عرصهی حقوق بینالملل معاصر است؛ از این رو، کمیسیون حقوق بینالملل در پیشنویس مواد خود راجع به شناسایی حقوق بینالملل عرفی، این موضوع را در دستور کار خود قرار داده است. همانطور که در ماده 15 اساسنامهی کمیسیون تصریح شده، مراد از «توسعه»، شکلدهی یا تقنین عرف است و نه تدوین آن. بدین ترتیب نویسنده در این پژوهش با بهکارگیری اصطلاح توسعه که واجد خصیصهی انشایی یا ایجادی است، به دنبال تبیین نقش تقنینی سازمانهای بینالمللی در ایجاد حقوق بینالملل عرفی جدید است. مسئلهی اصلی تحقیق حاضر، ابهامات موجود در رویکرد اتخاذشده توسط کمیسیون حقوق بینالملل است؛ در این خصوص ماده 4(2) پیشنویس مواد مقرر داشته است: «سازمانهای بینالمللی در حوزه قواعدی که موضوع آنها ۱) در دامنهی اختیارات آن سازمان است؛ یا ۲) بهطور خاص به آن سازمان محول شده باشد (مانند اتحادیه اروپا)؛ همینطور زمانیکه انجام اختیارات از جانب آنها، اعمال اختیارات خود دولتهای عضو شناخته شود، میتوانند در شکلگیری عرف مشارکت کنند.» اگرچه کمیسیون، کلیت این موضوع را مورد تصریح قرار داده اما در خصوص جزئیات نحوهی کنشگری سازمانها مقررهای وضع نکرده است. بنابراین در مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی سعی شده است با بهکارگیری منابع قابل اعمال، نحوهی کنشگری سازمانهای بینالمللی در توسعه عرفی بینالمللی مورد بررسی قرار گیرد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
حقوق تطبیقی دریافت: 1402/3/28 | پذیرش: 1402/8/25 | انتشار: 1402/9/29