1- 1. استادیار دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2- 2.دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده: (10109 مشاهده)
چکیده
اجرای عدالت در مدت معقول از اصول اساسی دادرسی کیفری محسوب میشود. مفهوم معقول بودن مهلت دادرسی آن است که با صرف مدت زمانی متعارف بتوان به پرونده رسیدگی کرده و از این طریق عدالت را برقرار ساخت. اما تعیین اینکه چه مهلت زمانی، متعارف و معقول است امر آسانی نیست. در مقاله حاضر سه معیار نوعی (عینی) و ذهنی (شخصی) و مختلط (بینابین) بهعنوان محکی جهت تشخیص معقول بودن دوره دادرسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند؛ بدین معنا که در معیار عینی تأکید بر تعیین مهلت دادرسی توسط مقنن است. در معیار ذهنی اوضاع و احوال هر پرونده است که مهلت معقول متناسب با آن پرونده را تعیین میکند و میتواند از پروندهای به پرونده دیگر متفاوت باشد. سرانجام معیار مختلط از هر دو عامل فوق بهره میگیرد. اصل مزبور در اساسنامه دیوان کیفری بینالمللی و کنوانسیون اروپایی حقوق بشر هم بهعنوان یک حق بهویژه نسبت به شاکی و هم بهعنوان یک تکلیف برای دیوان در نظر گرفته شده است. اهمیت این اصل موجب شده است که علاوه بر نقض رأی صادر شده -تا آنجا که عدم رعایت آن به سلامت دادرسی ویا صحت آن خلل وارد سازد-حکم به جبران خسارت محکومٌعلیه داده شود.
E-mail: m.saber@modares.ac.ir * نویسنده مسؤول مقاله:
دریافت: 1392/9/17 | پذیرش: 1393/8/10 | انتشار: 1393/12/28