پژوهش های حقوق تطبیقی، جلد ۱۵، شماره ۲، صفحات ۴۳-۶۴
عنوان فارسی علت و راه‌های کشف آن در استدلال قیاسی؛ بررسی تطبیقی در فقه اسلامی و کامن‌لا
چکیده فارسی مقاله چکیده علت، رکن قیاس (یا همان تمثیل منطقی) است. ارزش معرفتی قیاس نزد منطقیان، فقیهان و حقوقدان برحسب شناخت یا عدم شناخت علت متغیر است، به گونه‌ای که در صورت شناخت آن، کم‌‌تر مخالفتی با اعتبار قیاس به مثابه روش تفسیر و تحلیل فقهی یا حقوقی صورت می‌گیرد. از همین ‌رو فقیهان مسلمان بسیار کوشیده‌اند تا طُرقی اطمینان‌آور برای کشف علت شناسایی کنند. دلالت نص، تنقیح مناط، استقرا و مذاق شرع از جمله این ‌راه‌ها به شمار ‌‌می‌‌روند. نظام حقوقی کامن‌لا نیز که در میان سیستم‌های حقوقی بیش‌‌ترین وابستگی را به قیاس دارد، صِرف شباهت را برای توسل به قیاس کافی ندانسته، شناخت علت را ضروری ‌‌می‌‌داند، لکن سازوکار مشخصی برای کشف آن عرضه نکرده است. بله از خلال آرای قضاییِ مبتنی بر قیاس کم و بیش به تکنیک‌هایی که بی‌شباهت به تکنیک‌های فقه اسلامی نیست، ‌‌می‌‌توان برخورد. از این مطالعه برمی‌‌آید که اولاً) نقش تفسیری قیاس در همه سیستم‌های شرعی یا عرفی را ـ فی‌الجمله ـ نمی‌توان انکارکرد؛ ثانیاً) دغدغه‌های مشترکی میان فقه اسلامی و کامن‌لا برای تمهید یک استدلال قیاسی معتبر وجود دارد؛ و ثالثاً) فقیهان امامیه نیز برخلاف دکترین خود در عمل گاه به قیاس‌های مستنبط‌العله دست ‌یازیده‌اند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله فقه اسلامی،قیاس،علت،کامن‌لا
عنوان انگلیسی Reasoning and Ways of Detection Ratio in Analogical Argument; Comparative Study in Islamic Law and Common Law
چکیده انگلیسی مقاله Ratio (or reasoning) is the fundamental section of the analogical reasoning. According to Islamic jurisprudence, if the reason is known, the analogical reasoning is authorized. So they have tried to initiative the ways to obtaining the rules reason. Common law system is also based on definition of the judgment reason. According to common law thoughts, it is not enough to achieve similarities but it also should detect the ratio of decisions. Judges distinguish between the ratio of decisions and obiter dicta. It clearly shows that there are common concerns at both the of Islamic law and common law systems.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Islamic Jurisprudence,Analogy,reason,Common law
نویسندگان مقاله حسین سیمایی صراف | Hossein Simaee Sarraf*
Assistant Professor, Faculty of Law, Qom University, Qom, Iran
استادیار دانشکده حقوق دانشگاه قم، قم، ایران

نشانی اینترنتی http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1000-5812&slc_lang=fa&sid=20
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات