پژوهش های حقوق تطبیقی، جلد ۲۲، شماره ۴، صفحات ۱۹۱-۲۲۰
عنوان فارسی سازوکارهای نظارت بر بازداشتگاه‌ها و زندان‌ها در پرتو اسناد بین‌المللی وحقوق کیفری تطبیقی
چکیده فارسی مقاله طبیعتِ نوعاً پوشیده و دور از دیدِ عموم ِزندان و بازداشتگاه از سویی و در نگاهِ مقاماتِ این مکان­ها، بی (یا دست­کم، کم) ­اهمیتیِ افرادی که در آنها نگهداری می­شوند؛ موجدِ گونه­ای احساسِ مصونیت و ناپاسخگویی است که حقوق ابتداییِ محبوسین را در معرضِ خطری گاه غیرقابلِ جبران قرار می­دهد. نبودِ سازوکاری مستقل و واقعی برای نظارت و بازرسی از بازداشتگاه و زندان و رسیدگی به شکایاتِ محبوسین، به توسعه گرایشِ طبیعیِ این محیط­ها به ماندن در وضعیتِ ناشناختگی[1] و ابهام، و پرهیز از شفافیت می­انجامد. برعکس، سعی در ایجاد شفافیت و پاسخگو نمودنِ مقاماتِ زندان از مجرای نظارت و بازرسی­هایِ منظم و مستقل بر طرز سلوک آنها با افرادِ دربند و رسیدگیِ منصفانه به شکایت­های آنها، هم­سو با اهداف درنظرگرفته­شده برای مجازات حبس یا قرارِ بازداشتِ موقت، ریسکِ سوءاستفاده از قدرت در این محیط­ها، توسل به زور در آنها، بی­­توجهی به دادخواهی بازداشت­شدگان و زندانیان، احساس مصونیت و بی­کیفرمانیِ ناشی از آن را کاسته و حقوق بنیادین افراد بازداشت­شده یا زندانی را از تضمینی قوی­تر برخوردار می­سازد. مقاله پیش­رو، با بهره­گیری از ادبیات موجود در بحث­های نظارت و بازرسی از بازداشتگاه و زندان، ضمن نمایاندن استاندارهای بین­المللی موجود در این موارد می­کوشد با تحلیلِ اسناد و مدارک و گفتمانِ رسمیِ موجود در این زمینه، به این پرسش پاسخ دهد که سازوکارهای نظارت بر بازداشتگاه و زندان از چه ویژگی­هایی برخورداند. در نظام عدالت کیفری ایران به رغمِ تلاش­هایی برای نظارت­­پذیر کردنِ محیط­های حبس، بیشترِ اقدامات در سطحی از نظارتِ درون سیستمی باقی مانده است که آن نیز در عمل، به صورت موردی/واکنشی و نه دائمی/کنشی و منظم، نوعاً پس از رسانه­ای شدنِ وقوع اتفاقی در این محیط­ها، در پاسخ به افکار عمومی و با طیِ تشریفاتی متعدد و اعمالِ بیشترین سطح از محدودیت صورت پذیرفته است. وجود برخی بازداشتگاه­های خارج از نظارت سازمان زندان­ها دست­کم در برهه­هایی از زمان، عدم پذیرش نظام نظارت مستقل بر بازداشتگاه و زندان­ها و ایجاد چالش­هایی در مسیر اعمال نظارت­های موردیِ خارج از نظام قضایی، سازوکارهای نظارت بر این محیط­ها را فاقد اثر بخشی لازم کرده است.   
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ساز و کار نظارت، بازرسی، دادخواهی، بازداشتگاه، زندان.
عنوان انگلیسی Mechanism of prisons oversight in the light of international documents and comparative criminal law
چکیده انگلیسی مقاله The typically covered prison's nature in the one side,and in the perspective of authorities of these settings,insignificance or at least being low importance of people held within there in other side,creates some type of sense of immunity that sometimes expose the basic rights of detainees in an irrecoverable risk.Lack of an independent mechanism of oversight of prison/custody as well as inmates' complaints,led to expansion of natural tendency of these settings to remain at anonymity and non-transparency.On the contrary,trying for transparency and accountability of prisons' authorities through regular & independent oversight of their treatment with detainees, decrease the risk of power misuse in this settings,use of force within them (sometimes in serious and even fatal degree),Sense of immunity and being immune of punishment and guarantee the basic rights of who deprive of their liberty.In prison system of Iran,despite of some efforts for oversight of detention settings,most acts stayed at a level of within-system oversight and in fact had also been done in a reactive not active or regular manner,generally after media disclosing of some event within them,in response to public opinion and after numerous formality and most degree of restrictions.Using the related sources about oversight of prison/custody and inspection of them,this paper meanwhile examining the international standards in these issues,studies the challenges and solutions of US and UK tries to along with examining the accepted mechanism in Iranian prison system tries to analyse the content of documents and formal discourse in these issues,examine the applying of these mechanism in fact.      
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله oversight, inspection, complaints, custody, prison.
نویسندگان مقاله مهدی غلامپور | mahdi gholampour
phd student of criminal and criminology law, faculty of law, tarbiat modares university , tehran, iran
دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)

محمد فرجیها | mohammad farajiha
associate professor of criminal and criminology law, faculty of law, tarbiat modares university , tehran, iran
دانشیار حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)

محمود صابر | mahmood saber
assistant professor of criminal and criminology law, faculty of law, tarbiat modares university , tehran, iran
استادیار حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)

محمدجعفر حبیب زاده | mohammad jafar habibzadeh
professor of criminal and criminology law, faculty of law, tarbiat modares university , tehran, iran
استاد حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)

نشانی اینترنتی http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-41440-1&slc_lang=fa&sid=20
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات