پژوهش های حقوق تطبیقی، جلد ۲۲، شماره ۳، صفحات ۵۷-۸۲
عنوان فارسی کاوشی در بایسته‌های اعمال قاعده درأ در اجرای مجازات از منظر فقه جزایی و حقوق موضوعه
چکیده فارسی مقاله قاعده درأ، مهم­ترین قاعده کاربردی در قواعد فقه جزایی است و در گستره حدود و سایر مجازات­­ها، نقش عمده­ای ایفا می­کند. مفاد قاعده که منطبق با شاخصه­های جهان­شمول حقوق بشر، اصل کرامت ذاتی انسان و ضامن دادرسی عادلانه است، گویای آن است که هرگاه اصل وقوع جرم، انتساب بزه به متهم یا وجود سایر شرایط اثبات اتهام مورد تردید و شبهه قرار گیرد، دادرس می­باید مقررات را به نفع متهم تفسیر نماید.       در این پژوهه، ضمن تبیین پشتوانه­های حقوقی و مستندات فقهی قاعده، تعاریف و ضوابط «شبهه» بررسی می­شود تا چارچوب کلی برای قاعده درأ ترسیم گردد. قانونگذار در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 قانونگذار، مفاد قاعده درأ را ضمن مواد 120 و 121 بیان نموده است که شبهه در وقوع اصل جرم و شرایط آن، شبهه در ارکان جرم و شبهه در شرایط مسؤولیت کیفری را شامل می­شود.    برخی از فقها، بویژه فقهای حنفی، قاعده را در دامنه وسیعی به کار گرفته­اند و برخی دیگر همچون فقیهان ظاهری و امامی، از جمله ابن حزم اندلسی و محقق خویی، تأملاتی حاکی از عدم پذیرش نشان داده­اند. باید دید که محتوای قاعده مقوله­ای جز فرض برائت کیفری را در پی دارد یا اینکه اصولا تنها باید به پذیرش آن در حد اصول عقلایی همچون اصل برائت اکتفا نمود. بی­شک محدودیت بی­مورد در گستره قاعده درأ که برخاسته از کرامت ذاتی غیر قابل سلب از متهمان ­است، پیامد­های منفی در پی دارد؛ چرا که گستره قاعده، علاوه بر قوانین شکلی و ماهوی، حتی حقوقی همانند حق فرار از مجازات و حق عدم اعمال مجدد کیفر حدی را برای افراد به اثبات می­رساند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله قاعده درأ، کرامت ذاتی، شبهه اثبات، دادرسی عادلانه
عنوان انگلیسی A Search about the Necessities of Applying the Obviation Rule in Punishment Execution In View of Penal Jurisprudence and Statute Law
چکیده انگلیسی مقاله       The obviation rule is the most applied rule in penal jurisprudential rules and plays a significant role in the scope of specified punishments (Hudud) and other punishments. The rule significance -which coincides to global criterion of human rights, the principle of human dignity, and guarantees the fair trial- explains that whenever the committing crime, the attribution of crime to the defendant or existence of other circumstances in proving the charge lies in doubt, the judge must interpret the laws in favor of the defendants.          In this article, moreover explaining the legal foundations and jurisprudential predicates of the rule, the definitions and the criterion of doubt is also studied to draw a framework for the rule. The legislator in Islamic Penal Act 2013 has stated the rule's significance in s. 120 & 121 that contains the doubt in committing the crime and its' circumstances, doubt in crime's elements and the conditions of criminal responsibility.          Some jurists, specially the Hanafi jurists, have extensively applied the rule and others, such as Zaheri and Imami jurists, for example Ibn-e-Hazm Andolosi and Ayatollah Khoyee, have shown indecisions which are signify non acceptance. It must be studied that the rule significance has other thing than innocence presumption or not, or essentially we must suffice to it up to rational principles such as innocence principle. The undue limitation in obviation rule's scope which arises from inherent human dignity of the defendants will have negative impacts undoubtedly, because the scope of the rule, moreover the procedural and substantive laws, establishes the right of evasion of punishment and the right of non-applying the specified punishment again for persons.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله The obviation rule, Inherent Dignity, Doubt of Establishment, Fair Trial
نویسندگان مقاله محمدجعفر حبیب زاده | mohammad ja far habibzadeh
1. professor, department of criminal law and criminology, tarbiat modares university, tehran, iran
استاد گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)

درید موسوی مجاب | doraid mouavi mojab
استادیار گروه حقوق جزا وجرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)

عرفان خرمی عراقی | erfan khorami iraqi
دانشجوی دکتری فقه و حقوق کیفری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه خوارزمی (Kharazami university)

نشانی اینترنتی http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-1-11035-2&slc_lang=fa&sid=20
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات