---

تحولات اساسی در صحنه روابط بین‌الملل پس از فروپاشی اتحاد شوروی فرصت مناسبی را برای اعراب و اسرائیل فراهم آورد تا به دشمنی دیرینه خود پایان دهند. همچنین این تحولات موقعیت مناسبی برای ایالات متحده پدید آورد تا نقش مهمی در مذاکرات صلح اعراب و اسراییل ایفا کند. طی دهه ۱۹۹۰، ایالات متحده تسهیلاتی فراهم کرد تا گروههای مذاکره کننده سوری و اسرائیلی طی چند دور مذاکرات رسمی و غیر رسمی مسائل اساسی بحران اعراب و اسراییل را با هدف عادی سازی روابط بررسی کنند. این مذاکرات بسیار پیچده و دشوار بود و چندین بار بخاطر پافشاری اسرائیل بر مخالفت با عقب‌نشینی از بلندیهای جولان به بن‌بست رسید. عوامل بسیاری مانع پیشرفت مذاکرات صلح سوریه و اسرائیل شد. علاوه بر مسائل لاینحل مانند اختلاف بر سر بلندیهای جولان، عواملی چون عدم توانایی امریکا در پیگیری نقشی بیطرفانه در این مذاکرات یکی از موانع اساسی محسوب می‌شود. ایالات متحده همواره روابطی استراتژیک با اسرائیل داشته در حالی که از بهبود روابط با سوریه خودداری ورزیده است. گروههای طرفدار اسرائیل نفوذی قابل توجه در کنگره امریکا داشته‌اند و این امر سبب شده است که امریکا نتواند یک میانجیگر بیطرف در مذاکرات فی‌مابین اسرائیل و سوریه باشد. همچنین موانع دیگری چون پافشاری دو طرف بر مواضع خود و عدم وجود اعتماد بین سوریه و اسرائیل همراه با مشروط بودن مذاکرات، نقشی اساسی در بن بست این مذاکرات طی دهه ۱۹۹۰ داشته است.

---

چکیده خسارت تبعی وارد برتمام اعضای یک گروه یا جمعیت به اعتبار عضویت یا دارا بودن هویت ، منافع، اهداف ویا هرگونه وجه مشترک دیگری، زیان جمعی یا گروهی نامیده می­شود. در این نوع زیان هیچ­یک از اعضا به طور خاص و مستقیم زیان نمی بیند، لکن همه آنان به تبع صدمه وارد بر گروه و جمعیت به نحو یکسان دچار زیان می­گردند. دراین مقاله مفهوم، اوصاف، قابلیت جبران ونحوه مطالبه این قبیل خسارات مورد بررسی تطبیقی در سه نظام حقوقی س ایران قرار گرفته است. در نظام حقوقی کامن­لا بویژه در انگلیس و آمریکا عنوان دعاوی گروهی بطور گسترده در قوانین و رویه قضایی پذیرفته شده و امری معمول  است. در حقوق فرانسه با قیود و شرایط و محدودیت­هایی این امر مورد پذیرش قرار گرفته است. در ایران  طرح این گونه دعاوی معمول نیست ورویه قضایی وجود نداردو بجزقوانین تازه­تصویب نشانه­های جغرافیایی وثبت علائم تجاری، در گذشته قانون صریحی  وجود نداشته است. با وجود این، براساس اصول حاکم بر جبران  خسارت و از جمله اصل لا ضرر و ماده یک قانون  مسئولیت مدنی، جبران ضرر جمعی قابل پذیرش به نظر میرسدو مطالبه خسارت به نمایندگی از جمع ویا در صورت فقدان شخصیت حقوقی جمعیت، طرح دعوا به وسیله هریک از اعضا امکان پذیر است .     *نویسنده مسؤول مقاله:                                                                        Email:dhs۱۳۳۹@gmail.com