استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) ، Akbarnejad@soc.ikiu.ac.ir
چکیده: (1749 مشاهده)
با تأسیس و توسعه مناطق ویژه اقتصادی، بروز اختلافات تجاری بینالمللی روند افزایشی داشته و تمرکز بر شیوههای حقوقی حلوفصل اختلافات مذکور، بخشی از استراتژی دولتهای ذیربط بوده است. داوری تجاری بینالمللی بهعنوان یک شیوه مرسوم و مقبول حلوفصل اختلافات در مناطق ویژه اقتصادی است. با این وجود برخی دولتها بنا بر ضرورتهای عملی، در دو دهه اخیر، اقدام به تأسیس دادگاههای تجاری بینالمللی در این مناطق نمودهاند. برخی ویژگیهای دادگاههای تجاری بینالمللی که الگوبرداری از قواعد و شیوههای داوری بینالمللی است، عبارتند از: انعطافپذیری بیشتر در رسیدگیها، امکان انتصاب قضات با ملیت خارجی، اجازه حضور وکلای خارجی در دادگاه، اجازه طرفین برای توافق بر انجام رسیدگیهای خصوصی و گسترش قابلیت اجرای احکام. همچنین برخی خلأهای داوری تجاری بینالمللی که تا حدودی در دادگاههای تجاری بینالمللی تعدیل گردیده، عبارت است از: امکان ورود ثالث، افزایش سرعت رسیدگی و استقلال و بیطرفی مرجع رسیدگیکننده. به لحاظ عملی نیز شاهد رابطه تعاملی دوسویه میان این دو نهاد هستیم؛ زیرا از یکسو، داوری تجاری بینالمللی نقش مهمی در تأسیس دادگاههای تجاری بینالمللی چه در اروپا و چه در آسیا داشته است و از سوی دیگر، دادگاههای تجاری بینالمللی نیز نقش فزایندهای در رسیدگیهای داوری ایفا میکنند و برای انجام و توسعه فرایند داوری و یا تضمین اجرای آرای داوری مساعدت قضایی ارائه میدهند. با توجه به چشمانداز عملکرد دادگاههای تجاری بینالمللی، مطالعه تطبیقی آنها در جهت ارائه الگویی مطلوب و متناسب با مقتضیات هر کشور اقدامی ضروری به نظر میرسد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
حقوق تطبیقی دریافت: 1402/2/27 | پذیرش: 1402/10/7 | انتشار: 1402/12/2