دوره 28، شماره 4 - ( 1403 )                   جلد 28 شماره 4 صفحات 198-161 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Assadi P, Shahbazinia M. Rereading the Concept of Law as a Production Source of the Legal Rule in Thought of Mirza Malkam Khan. CLR 2025; 28 (4) :161-198
URL: http://clr.modares.ac.ir/article-20-78099-fa.html
اسدی پریسا، شهبازی نیا مرتضی. بازخوانی مفهوم قانون به عنوان منبع تولید قاعده‌ی حقوقی در اندیشه‌ی میرزا ‌ملکم خان. پژوهش‌های حقوق تطبیقی. 1403; 28 (4) :161-198

URL: http://clr.modares.ac.ir/article-20-78099-fa.html

بازخوانی مفهوم قانون به عنوان منبع تولید قاعده‌ی حقوقی در اندیشه‌ی میرزا ‌ملکم خان
پریسا اسدی 1، مرتضی شهبازی نیا2
1- پژوهشگر پسادکتری، تاریخ حقوق، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران ، assadi.p@outlook.com
2- دانشیار، حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده:   (208 مشاهده)
از نیمه‏ی دوم قرن نوزدهم میلادی و در سال‏های ابتدایی سلطنت ناصرالدین شاه قاجار، میرزا ملکم خان اصطلاح جدیدی را به ادبیات حقوقی ایران وارد کرد: «قانون»؛ اما آنچه ملکم خان قانون می‏نامید، با قانون به مثابه منبع حقوق مدرن صرفاً مشترک لفظی است و تفاوت‏های بنیادین دارد. لذا، تبیین مفهوم قانون در اندیشه‏ی او برای تفکیک آن از معنای امروزین خود اهمیت دوچندان می‏یابد. پژوهش حاضر در صدد است قانون برساخته‏ی ملکم خان را از یک سو در پرتو منابع حقوق معتبر در دوران قاجار، یعنی فرمان‏های شاه و قواعد فقهی و از سوی دیگر در مقایسه با مفهوم قانون در حقوق مدرن فرانسه مطالعه کند. این مطالعه قصد دارد نشان دهد ملکم خان با مطالبه‏ی قانون در پی ایجاد چه تحولی در منابع حقوق موجود بوده است و چه کاستی‏هایی در این منابع او را به سمت خواست منبع جدید سوق داده است. پژوهش با رویکرد تحلیلی-تبیینی و با روشی تاریخی نشان خواهد داد که ملکم خان خواهان قانونی است که توسط دولت وضع شود و بیانگر قواعد حقوقی عام باشد. در دیدگاه او، قانون به مثابه منبع انحصاری حقوق در درون مبانی حقوق سنتی جای ‏می‏گیرد و به کار بردن اصطلاح قانون مساوی با «حاکمیت قانون» نیست. قانون او از نظر ماهوی سنتی و از نظر شکلی مدرن است.
 
واژه‌های کلیدی: میرزا ملکم خان، تاریخ حقوق، حقوق سنتی، حقوق مدرن.
متن کامل [PDF 974 kb]   (97 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: حقوق تطبیقی
دریافت: 1403/8/30 | پذیرش: 1403/11/2 | انتشار: 1403/12/14
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.