بررسی تطبیقی جبران زیان جمعی در نظام حقوقی کامن‌لا و فرانسه و ایران

نویسنده
استادیار دانشکده حقوق دانشگاه قم، قم، ایران
چکیده
چکیده خسارت تبعی وارد برتمام اعضای یک گروه یا جمعیت به اعتبار عضویت یا دارا بودن هویت ، منافع، اهداف ویا هرگونه وجه مشترک دیگری، زیان جمعی یا گروهی نامیده می­شود. در این نوع زیان هیچ­یک از اعضا به طور خاص و مستقیم زیان نمی بیند، لکن همه آنان به تبع صدمه وارد بر گروه و جمعیت به نحو یکسان دچار زیان می­گردند. دراین مقاله مفهوم، اوصاف، قابلیت جبران ونحوه مطالبه این قبیل خسارات مورد بررسی تطبیقی در سه نظام حقوقی س ایران قرار گرفته است. در نظام حقوقی کامن­لا بویژه در انگلیس و آمریکا عنوان دعاوی گروهی بطور گسترده در قوانین و رویه قضایی پذیرفته شده و امری معمول است. در حقوق فرانسه با قیود و شرایط و محدودیت­هایی این امر مورد پذیرش قرار گرفته است. در ایران طرح این گونه دعاوی معمول نیست ورویه قضایی وجود نداردو بجزقوانین تازه­تصویب نشانه­های جغرافیایی وثبت علائم تجاری، در گذشته قانون صریحی وجود نداشته است. با وجود این، براساس اصول حاکم بر جبران خسارت و از جمله اصل لا ضرر و ماده یک قانون مسئولیت مدنی، جبران ضرر جمعی قابل پذیرش به نظر میرسدو مطالبه خسارت به نمایندگی از جمع ویا در صورت فقدان شخصیت حقوقی جمعیت، طرح دعوا به وسیله هریک از اعضا امکان پذیر است . *نویسنده مسؤول مقاله: Email:dhs1339@gmail.com
کلیدواژه‌ها

8. منابع
[1] Henry Campbel Black,M.A,Black’s Law Dictionary,6ed, west publishing co. 1990.
[2] Thomas. A . Dickerson and leonard B.austin, Class Actions in 2013, newyork law jornal, 2013.
[3] www.dictionnaire –juridique .com/definition/prejudice.php
[4] Mazeaud (Henrie et Leon), Mazeaud(Jean)et Chabas) Francois), Lecons de droit civil, t.2, v0l.1, 7ed, Montchrestien, 1985.
[5] Michele Laure Rassat , La ResponsabiliteCivile , ,Amazon.ca,1988      
 ]۶[ صفایی، سید حسین، مسؤولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد)،چ دوم، سمت،۱۳۹۰.
]۷[  حسینی نژاد، حسین قلی، مسؤولیت مدنی، چ اول، مجد ، ۱۳۷۷.   
]۸  [ بهرامی احمدی، حمید، مسؤولیت مدنی، چ اول، میزان ، ۱۳۸۸.
]۹ [معاونت پژوهش، تدوین و تنقیح مقررات کشور، مسؤولیت مدنی رسانه‌های همگانی، چ اول، معاونت پژوهش، تدوین و تنقیح مقررات کشور، ۱۳۸۱.
]۱۰[ کاتوزیان، ناصر، الزامهای خارج از قرارداد (ضمان قهری)، چ هشتم، دانشگاه تهران،  ۱۳۸۶.
]۱۱[ مهمان نوازان، روح الله، خسارات قابل جبران در حقوق ایران، چ اول، آثار اندیشه، ۱۳۸۸.
]۱۲[  سلطانی نژاد، هدایت الله، خسارت معنوی، چ اول، نور الثقلین، ۱۳۸۰.
]۱۳[ جعفری لنگرودی، جعفر، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، چ اول، کتابخانه گنج دانش، ۱۳۷۸.
]۱۴[ ابوالحمد، عبدالحمید، حقوق اداری ایران، چ هفتم، توس، ۱۳۸۳.
]۱۵[ السنهوری، عبدالرزاق، الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید ،ج۱ ،بیروت،داراحیاء التراث العربی ،۱۹۵۲.
]۱۶[ عامر، عبدالرحیم و عامر، حسین، المسئولیه المدینه التقصیریه والعقدیة، قاهره، دار المعارف،الطبعه الثانیه، ۱۹۷۹.
]۱۷[ غمامی، مجید، مسؤولیت مدنی دولت نسبت به اعمال کارکنان خود، چ اول، دادگستر، ۱۳۷۶.
]۱۸[ لورراسا،میشل، مسؤولیت مدنی،ترجمه محمد اشتری ،چ اول، حقوقدان،۱۳۷۵.
]۱۹[ حبیبا، سعید، حمایت از دانش سنتی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره۷۲.
[20] Malaurie Philipe etAynes Laurent ,Cours de droit civil, 8 ed , paris, 1997
[21] Le Tourneau Philippe et cadietloic ,Droit de la responsabilite , Dalloz, 1996
]۲۲[  ژوردن، پاتریس، اصول مسؤولیت مدنی، ترجمه مجید ادیب، چ دوم، میزان، ۱۳۸۵.
]۲۳[  یزدانیان، علیرضا ، قلمروی مسؤولیت مدنی، چ اول ، ادبستان، ۱۳۷۹.
[24] Stephen C Yeazell, from Medieval Group Litigation to the modern class Action, New Haven Yale University Press,1987.
]۲۵[ پروین، فرهاد، خسارت معنوی در حقوق ایران،چ دوم، ققنوس،۱۳۸۲.
]۲۶[ کریمیان راوندی،مهدی، مسؤولیت مدنی روزنامه‌نگاران، چ اول، دادگستر، ۱۳۸۶.
]۲۷[ میرحسینی، سید حسن، حقوق نشانه‌های جغرافیایی، چ اول، میزان، ۱۳۸۵.
]۲۸[ شهیدی، مهدی، تشکیل قراردادها و تعهدات، جلد اول، چ هفتم، مجد، ۱۳۸۸.
]۲۹[ انصاری، باقر، حقوق ارتباط جمعی، چ دوم، سمت، ۱۳۸۷.
[30] Andre, Tank, International Encyclopedia of comparative Law, v.11.2.
]۳۱[ ره پیک، حسن، حقوق مسؤولیت مدنی و جبران‌ها ، چاپ بیستم، انتشارات خرسندی، ۱۳۹۱.
[32] Prasser, Wiliam, The Law of Torts, 4ed , West Publishing Co, 1971.
[33] Lawson, F.H ,Remedies of English Law, 2ed, London, 1980.