مطالعه تطبیقی حق برخورداری از وکیل در مرحلۀ تعقیب در حقوق داخلی ایران و اسناد و رویه های محاکم کیفری بین‌المللی

نویسندگان
1 استاد یار گروه حقوق دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی،تهران، ایران
3 دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق دانشگاه تهران،تهران، ایران
چکیده
به رغم پیش­بینی حق داشتن وکیل در کلیه مراحل دادرسی کیفری در اسناد بین­المللی و نظام­های حقوقی جهان و با وجود به رسمیت شناختن اصل حضور وکیل در مرحلۀ تعقیب و تحقیقات پلیسی در هر دو سطح ملی با توجه به ماده 48 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و بین المللی با توجه به اسناد بین المللی مرتبط از جمله میثاق حقوق مدنی و سیاسی، اجرای این اصل در عمل با ابهامات قانونی متعددی روبرو شده است. از طرفی آیین دادرسی کیفری وسیله­ ای است برای قاضی به منظور اثبات واقعیت و از سوی دیگر ابزاری برای افراد در دفاع از حقوق و آزادیهای فردی است. از آنجایی که بسیاری از تصمیمات قضایی در مورد فرد مبتنی بر اسنادی است که در رویارویی با ضابطان دادگستری جمع­آوری می­گردد، محروم کردن مظنون از مشورت با وکیل، احتمال تضییع حقوق دفاعی وی را بالا خواهد برد. در طول سالهای گذشته هم در حقوق داخلی کشورها و هم در رویه محاکم کیفری بین­المللی تحولات عدیده ای در ارتقا حقوق مظنونین صورت گرفته است. این مقاله به بررسی تحولات مذکور در حقوق داخلی و رویه محاکم کیفری بین­المللی و معرفی دستاوردهای حقوق تطبیقی در زمینه چگونگی ایجاد توازن میان تضمین حق برخورداری مظنون از وکیل در مرحلۀ تعقیب و برقراری یک دادرسی عادلانه پرداخته و نارسایی­های نظام کیفری داخلی در این خصوص را با توجه به استانداردهای دادرسی منصفانه بین المللی مورد بررسی قرار می­دهد.
کلیدواژه‌ها