تبلیغات مقایسه‌ای در فقه اسلامی، حقوق ایران، فرانسه و اتحادیه اروپا
نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی
نویسندگان
1
دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد، خراسان رضوی، ایران
2
استادیار گروه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه بیرجند، خراسان رضوی، ایران
3
دانش پژوه سطح 4 فقه و اصول، حوزه علمیه خراسان، خراسان رضوی، ایران
چکیده
تبلیغات مقایسه‌ای یکی از شیوه‌های رایج تبلیغ کالا و خدمات تجاری است که بر پایه مقایسه ویژگی‌های ذاتی چون کیفیت ساخت، مواد اولیه، میزان اثربخشی محصولات و... یا عناصر بیرونی چون قیمت و مدت ضمانت، پایه‌گذاری شده است. مقایسه مزبور گاه به‌صورت صریح و با اشاره به نام و علامت تجاری رقیب و گاه به‌صورت ضمنی صورت می‌گیرد. ازآنجاکه از یک‌سو تبلیغات مقایسه‌ای می‌تواند در آگاهی بخشی به مصرف‌کنندگان و حفظ حقوق ایشان مؤثر باشد و از سوی دیگر ممکن است حقوق رقبای تجاری را تحت‌الشعاع قرار دهد، نظام‌های مختلف حقوقی نسبت به این پدیده، رویکردهای متفاوتی اتخاذ کرده‌اند؛ حقوقدانان فرانسوی و رویه قضایی این کشور در ابتدا به استناد قواعد عام مسؤولیت مدنی و قانون منع تبلیغات گمراه‌کننده، تبلیغات مقایسه‌ای را مصداق رقابت نامشروع دانسته و آن را ممنوع و مستوجب مسؤولیت مدنی و استحقاق مجازات می‌دانستند. بااین‌وجود سرانجام با اصلاحات صورت گرفته در قوانین این کشور، مشروعیت این تبلیغات با رعایت شروطی قانونی گردید. در اتحادیه اروپا نیز سرنوشتی مشابه حقوق فرانسه دامن‌گیر تبلیغات مقایسه‌ای بوده و پس از ممنوعیت، سرانجام با رعایت حدود و شرایط مقرر در دستورالعمل‌های مربوطه، مشروع و قانونی گردید. علیرغم امکان پذیرش مشروعیت تبلیغات مقایسه‌ای به استناد قواعد و اصول کلی حاکم بر فقه مذاهب اسلامی، می‌توان گفت ضرورت تصویب قانون خاص در این حوزه در نظام حقوقی ایران به‌شدت احساس می‌گردد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
Apoorva, Sharma, Comparative Advertisement and Infringement of Trademarks: A perspective from Consumers, Rajiv Gandhi School of Intellectual Property Law, 2011. Avaialable at SSRN: https://ssrn. com/ abstract = 1896367
Berns Wright, Linda & Morgan, Fred W., “Comparative Advertising in the European ::union:: and the United States”, Journal of Euro marketing , Vol. 11(3), 2002.
Bodnár, Petr Skolczi, “Definition of comparative advertising, European international studies”, Miskolc university volumes 3, No 1, 2004.
Bojinca, Moise, The Concept of Comparative Advertising and Conditions of Legality, Dny práva, Days of Law: the Conference Proc eedings, 1. edition. Brno: Masaryk University, 2009.
Client, Avis, La publicité comparative, “Recherche et Applications en Marketing”, vol. 16, n° 2, 2001.
Dianoux, Christian et Herrmann, Jean-Luc, “L’influence de la publicité comparative sur la mémorisation e les attitudes expérimentation dans le contexte français”, Recherche et Applications en Marketing, vol. 16, n° 2, 2001.
Lamy, Pascal ET Wilhelm, Marie, Publicité comparative- la nouveau cadre judicious, Journal du Driot des Affaires, (mars) 2002.
Lenin, Biplab Kumar & Babu, Arun, “Comparative Advertising and the Consumer-Changing Dynamic”, Journal of Intellectual Property Rights, Vol 22, (May) 2017.
sharma, Shikha & Wani, M Afzal., “Examining the legal provisions on comparative advertising in India”, Journal of Legal Studies and Research, Vol 2, Issue 5 (October) 2016.
Shukla, Uphar, “Comparative Advertising and product disparagement "vis –á-vis" trade mark”, Journal of Intellectual, property rights, Vol 11, (November) 2006.
Summers, Diane, Light Touch in Battle for Brands, FIN. TIMES, (Mars) 1994.
Lasok &J.W. Bridge, an Introduction to the Law and institutions of the European Communities 105-09, 1973.
Tilmann, Winfried, Cross-Border Comparative Advertising, 25 Int'l Rev. INDUS. Prop. & Copyright Law 333, 1994.
Williams, Kaylene C. & Robert A. Page, Jr., Comparative Advertising as a Competitive Tool, 7 J. Marketing DEV. & Competitiveness 47, 48 , 2013.
Berns Wright, Linda & Morgan, Fred W., “Comparative Advertising in the European ::union:: and the United States”, Journal of Euro marketing , Vol. 11(3), 2002.
Bodnár, Petr Skolczi, “Definition of comparative advertising, European international studies”, Miskolc university volumes 3, No 1, 2004.
Bojinca, Moise, The Concept of Comparative Advertising and Conditions of Legality, Dny práva, Days of Law: the Conference Proc eedings, 1. edition. Brno: Masaryk University, 2009.
Client, Avis, La publicité comparative, “Recherche et Applications en Marketing”, vol. 16, n° 2, 2001.
Dianoux, Christian et Herrmann, Jean-Luc, “L’influence de la publicité comparative sur la mémorisation e les attitudes expérimentation dans le contexte français”, Recherche et Applications en Marketing, vol. 16, n° 2, 2001.
Lamy, Pascal ET Wilhelm, Marie, Publicité comparative- la nouveau cadre judicious, Journal du Driot des Affaires, (mars) 2002.
Lenin, Biplab Kumar & Babu, Arun, “Comparative Advertising and the Consumer-Changing Dynamic”, Journal of Intellectual Property Rights, Vol 22, (May) 2017.
sharma, Shikha & Wani, M Afzal., “Examining the legal provisions on comparative advertising in India”, Journal of Legal Studies and Research, Vol 2, Issue 5 (October) 2016.
Shukla, Uphar, “Comparative Advertising and product disparagement "vis –á-vis" trade mark”, Journal of Intellectual, property rights, Vol 11, (November) 2006.
Summers, Diane, Light Touch in Battle for Brands, FIN. TIMES, (Mars) 1994.
Lasok &J.W. Bridge, an Introduction to the Law and institutions of the European Communities 105-09, 1973.
Tilmann, Winfried, Cross-Border Comparative Advertising, 25 Int'l Rev. INDUS. Prop. & Copyright Law 333, 1994.
Williams, Kaylene C. & Robert A. Page, Jr., Comparative Advertising as a Competitive Tool, 7 J. Marketing DEV. & Competitiveness 47, 48 , 2013.
