واکاوی حق مصرف کننده محصولات دارویی بر ایمنی در حقوق ایران، فقه امامیه و اسناد اتحادیه اروپا
نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسندگان
1
استاد حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی(ره)، تهران، ایران
2
دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه شهید بهشتی(ره)، تهران، ایران
چکیده
در فقه امامیه، مبتنی بر قواعد عامی نظیر اتلاف و لاضرر باید تولیدکننده محصولات دارویی ناایمن را مسؤول دانست. در حقوق اتحادیه اروپا نیز ضمانت‌های اجرایی سنگین و مؤثر همچنین بازدارنده در نظرگرفته شده است که حقوق ایران نیز در این زمینه باید ارتقا یافته و ضمانت‌های اجرایی موجود در قوانین نیز متناسب با شرایط تغییر یافته و سنگین‌تر شود تا جنبه‌های بازدارندگی آن تقویت شود. در اتحادیه اروپا عرضه کننده باید به اطلاع رسانی در باب داروهای عرضه شده ناایمن بپردازد تا زمینه‌های خسارات ناشی از پخش داروهای ناایمن کاهش یابد که این تعهد برای تولید کننده، مبتنی بر قاعده تحذیر، در فقه امامیه است. در اتحادیه اروپا، تولیدکننده محصولات دارویی باید زمینه‌های استفاده نادرست از داروهای تولیدی خود را کاهش دهد. همچنین با ایجاد نهادهایی نظیر امکان استرداد و تعویض کالا، برای ایجاد امنیت بیشتر برای مصرفکننده، اطمینان مصرفکننده محصولات دارویی از سلامت محصولات را ارتقا می‌دهد و نیز در اتحادیه اروپا، نظام نظارتی خاصی نیز برای تولید کنندگان محصولات دارویی دارند که از سایر نظام‌های نظارتی حامی حقوق مصرف کننده سایر محصولات، مجزاست. حقوق ایران در راستای حمایت از حقوق مصرفکننده محصولات دارویی، به تأسی از مبانی و قواعد عام فقهی، تمسک به نهادها و پیشنهادهای حقوق اتحادیه اروپا و توجه به قوانین داخلی آن‌ها عمل کند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
1. روشن، محمد، امیرحسینی، امین، (1396)، پیشگیری از وقوع ورشکستگی در نظام حقوقی ایران و جایگاه آن در فقه امامیه، با نگاهی به حقوق فرانسه، دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال50، ش1.
2. مبین، حجت، امیرحسینی، امین، (1394)، بررسی فقهی و حقوقی ماهیت تنزیل اسناد تجاری، با تأکید بر مقررات بانکی کشور، دوفصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی، دانش و توسعه سابق، دوره جدید، سال22، ش7.
3. موسوی خویی، سید ابوالقاسم، (1418)، مصباح الفقاهه، نشر دارالاضواء المرتضویه، چ2، بیروت.
4. موسوی خمینی، سید روح الله، (امام خمینی)، (1379)، تحریر الوسیله، نشر موسسه تنظیم و نشر اثار امام خمینی ره، تهران، چ2.
5. کرکی، علی بن حسین، محقق ثانی، (1408)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج5، قم، نشر موسسه آل البیت علیه السلام لالحیاء التراث العربی، چ1.
6. محقق داماد، سید مصطفی،(1371)، قاعده تحذیر، نقد هشدار در رفع مسئولیت، فصلنامه حقوقی دادگستری، ش5.
7. مکی العاملی، محمد مکی، (1418)، اللمعه الدمشقیه، نشر دارالعلوم المرتضویه، چ2، بیروت.
8. روحانی، سید محمد صادق، (1417)، فقه الصادق ع، دارالاضواء المرتضویه، چ2، بیروت.
9. السان، مصطفی، امشاسفند، جعفر، دادکیا، مجید، آجورلو، حمید، (1393)، مطالعه تطبیقی تعهد ایمنی و مسئولیت مدنی نسبت به اسباب بازی، فصلنامه حقوق خصوصی، ش24.
10. سبزواری، سید عبدالاعلی، (1419)، کفایه الاحکام، مدرسه صدر مهدوی، اصفهان، چ2.
11. حر العاملی، محمد بن حسن، (1406)، وسائل الشیعه الی تنقیح مسائل الشریعه، دارالاحیاء التراث العربی، ج19، چ3، بیروت.
12. انصاری،شیخ مرتضی ، شیخ انصاری، (1412)، کتاب المکاسب، بخش خیارات، ج4 ،کنگره بین المللی بزرگداشت شیخ انصاری ره ،قم.
13. سبحانی، حسین، امیرحسینی، امین، (1396)، مسئولیت مدنی در قبال بزهکاری اطفال در نظام حقوقی ایران، دو فصلنامه مطالعات پلیس زن، سال 11، ش 26.
14. امیرحسینی، امین، برزویی، محمد رضا، (1395)، علل رافع مسئولیت مدنی رسانه‌های جمعی در حقوق ایران، فصلنامه فرهنگ ارتباطات، سال 7، ش 36.
15. عادل،مرتضی،غفاری فارسانی،بهنام،حق مصرف کنندگان در برخورداری از محصولات ایمن،فصلنامه پژوهش‌های بازرگانی،ش51،تابستان 1388،
16. ابراهیمی سالاری، تقی، مقدسی، محدثه، عاشور زاده، اعظم، حقوق مصرف کننده از دیدگاه اسلام و عملکرد آن در اقتصاد ایران، مجموعه مقالات همایش دو سالانه اقتصاد اسلامی، اخلاق در اقتصاد اسلامی و اقتصاد ایران، 1393، تهران، دانشگاه تربیت مدرس.
17. محقق داماد، سید مصطفی، مطالعه ای در امر بازرسی، بازرسی از دیدگاه اسلام، مطالعات حقوقی و قضایی، بهار 1364، ش 1.
18. صالحی مازندرانی،محمد،رضایی،روح الله،برچسب گذاری محصلات اصلاح ژنتیکی،موضوع اختلاف نظام حقوقی اتحادیه اروپا و ایالات متحده،فصلنامه اخلاق زیستی،سال6،ش20،تابستان 1395،
19. انتظاری، علیرضا، محقق داماد، سید مصطفی، نقش قواعد اتلاف و تسبیب در مسئولیت مدنی زیست محیطی، فصلنامه فقه و اصول، زمستان 1391، ش 89.
20. محقق داماد،سید مصطفی،قوادعد فقه،بخش 1،بخش مدنی،مرکز نشر علوم اسلامی، چ19، تهران، 1388.
21. عابدی سروستانی،احمد،شاه ولی،منصور،محقق داماد،سید مصطفی،ماهیت ودیدگاه های اخلاق زیست محیطی،با تاکید بر دیدگاه اسلامی،اخلاق در علوم و فناوری،بهار و تابستان 1386، سال2، ش1.
22. محقق داماد،سید مصطفی،طبیعت و محیط زیست از نگاه اسلامی،نامه فرهنگ،بهار 1373،ش13،
23. انصاری،شیخ مرتضی،ملحقات مکاسب،رساله لاضرر،دارالاضواء المرتضویه، بیروت،1416.
24. خراسانی،(آخوند خراسانی)،محمد کاظم،کفایه الاصول،موسسه آل البیت ع،قم،1409،
25. موسوی خمینی،سید روح الله،بدئع الدرر،موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره،1414،قم،چ2،
26. حسینی،سیستانی،سید علی،لا ضرر و لاضرار،نشر مکتب آیت الله العظمی سیستانی،1414،قم،چ3،
27. نجفی خوانساری،شیخ موسی،قاعده لاضرر،نشر اصفهان،اصفهان،1421،چ2،
28. نراقی،احمد بن محمد مهدی،عوائد الایام،مکتبه الاعلام الاسلامی،قم،1417،
1- Cardwell, Kathleen (Sep 1987); "The Consumer Protection Act 1987: Enforcement of Provisions Governing the Safety of Consumer Goods", The Modern Law Review , Vol. 50, No. 5.
2- Cartwright, Peter ( Mar 1995); "Product Safety and Consumer Protection", The Modern Law Review , Vol. 58, No. 2.
3- Howells, Geraint & Weatherill, Stephen (2006); Consumer Protection Law , 2nd ed., London, Ashgate ublishing.
4- Magat, Wesley A. & Moore, Michael J. (Spring 1996); "Consumer Product Safety Regulation in the United States and the United Kingdom: The Case of Bicycles", The RAND Journal of Economics , Vol. 27, No. 1.
5- Peter Rippe , Klaus (2000); "Novel Foods and Consumer Rights: Concerning Food Policy in a Liberal State", Journal of Agricultural and Environmental Ethics , Vol. 12.
6- Straughan , Roger (1995); ˝What’s Your Poison? The Freedom to Choose our Food and Drink˝, British Food Journal , Vol. 97, No. 11.
7- Barrett , Brenda (Nov 1978); "Consumer Safety Act 1978", The Modern Law Review , Vol. 41, No. 6.
2. مبین، حجت، امیرحسینی، امین، (1394)، بررسی فقهی و حقوقی ماهیت تنزیل اسناد تجاری، با تأکید بر مقررات بانکی کشور، دوفصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی، دانش و توسعه سابق، دوره جدید، سال22، ش7.
3. موسوی خویی، سید ابوالقاسم، (1418)، مصباح الفقاهه، نشر دارالاضواء المرتضویه، چ2، بیروت.
4. موسوی خمینی، سید روح الله، (امام خمینی)، (1379)، تحریر الوسیله، نشر موسسه تنظیم و نشر اثار امام خمینی ره، تهران، چ2.
5. کرکی، علی بن حسین، محقق ثانی، (1408)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج5، قم، نشر موسسه آل البیت علیه السلام لالحیاء التراث العربی، چ1.
6. محقق داماد، سید مصطفی،(1371)، قاعده تحذیر، نقد هشدار در رفع مسئولیت، فصلنامه حقوقی دادگستری، ش5.
7. مکی العاملی، محمد مکی، (1418)، اللمعه الدمشقیه، نشر دارالعلوم المرتضویه، چ2، بیروت.
8. روحانی، سید محمد صادق، (1417)، فقه الصادق ع، دارالاضواء المرتضویه، چ2، بیروت.
9. السان، مصطفی، امشاسفند، جعفر، دادکیا، مجید، آجورلو، حمید، (1393)، مطالعه تطبیقی تعهد ایمنی و مسئولیت مدنی نسبت به اسباب بازی، فصلنامه حقوق خصوصی، ش24.
10. سبزواری، سید عبدالاعلی، (1419)، کفایه الاحکام، مدرسه صدر مهدوی، اصفهان، چ2.
11. حر العاملی، محمد بن حسن، (1406)، وسائل الشیعه الی تنقیح مسائل الشریعه، دارالاحیاء التراث العربی، ج19، چ3، بیروت.
12. انصاری،شیخ مرتضی ، شیخ انصاری، (1412)، کتاب المکاسب، بخش خیارات، ج4 ،کنگره بین المللی بزرگداشت شیخ انصاری ره ،قم.
13. سبحانی، حسین، امیرحسینی، امین، (1396)، مسئولیت مدنی در قبال بزهکاری اطفال در نظام حقوقی ایران، دو فصلنامه مطالعات پلیس زن، سال 11، ش 26.
14. امیرحسینی، امین، برزویی، محمد رضا، (1395)، علل رافع مسئولیت مدنی رسانه‌های جمعی در حقوق ایران، فصلنامه فرهنگ ارتباطات، سال 7، ش 36.
15. عادل،مرتضی،غفاری فارسانی،بهنام،حق مصرف کنندگان در برخورداری از محصولات ایمن،فصلنامه پژوهش‌های بازرگانی،ش51،تابستان 1388،
16. ابراهیمی سالاری، تقی، مقدسی، محدثه، عاشور زاده، اعظم، حقوق مصرف کننده از دیدگاه اسلام و عملکرد آن در اقتصاد ایران، مجموعه مقالات همایش دو سالانه اقتصاد اسلامی، اخلاق در اقتصاد اسلامی و اقتصاد ایران، 1393، تهران، دانشگاه تربیت مدرس.
17. محقق داماد، سید مصطفی، مطالعه ای در امر بازرسی، بازرسی از دیدگاه اسلام، مطالعات حقوقی و قضایی، بهار 1364، ش 1.
18. صالحی مازندرانی،محمد،رضایی،روح الله،برچسب گذاری محصلات اصلاح ژنتیکی،موضوع اختلاف نظام حقوقی اتحادیه اروپا و ایالات متحده،فصلنامه اخلاق زیستی،سال6،ش20،تابستان 1395،
19. انتظاری، علیرضا، محقق داماد، سید مصطفی، نقش قواعد اتلاف و تسبیب در مسئولیت مدنی زیست محیطی، فصلنامه فقه و اصول، زمستان 1391، ش 89.
20. محقق داماد،سید مصطفی،قوادعد فقه،بخش 1،بخش مدنی،مرکز نشر علوم اسلامی، چ19، تهران، 1388.
21. عابدی سروستانی،احمد،شاه ولی،منصور،محقق داماد،سید مصطفی،ماهیت ودیدگاه های اخلاق زیست محیطی،با تاکید بر دیدگاه اسلامی،اخلاق در علوم و فناوری،بهار و تابستان 1386، سال2، ش1.
22. محقق داماد،سید مصطفی،طبیعت و محیط زیست از نگاه اسلامی،نامه فرهنگ،بهار 1373،ش13،
23. انصاری،شیخ مرتضی،ملحقات مکاسب،رساله لاضرر،دارالاضواء المرتضویه، بیروت،1416.
24. خراسانی،(آخوند خراسانی)،محمد کاظم،کفایه الاصول،موسسه آل البیت ع،قم،1409،
25. موسوی خمینی،سید روح الله،بدئع الدرر،موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره،1414،قم،چ2،
26. حسینی،سیستانی،سید علی،لا ضرر و لاضرار،نشر مکتب آیت الله العظمی سیستانی،1414،قم،چ3،
27. نجفی خوانساری،شیخ موسی،قاعده لاضرر،نشر اصفهان،اصفهان،1421،چ2،
28. نراقی،احمد بن محمد مهدی،عوائد الایام،مکتبه الاعلام الاسلامی،قم،1417،
1- Cardwell, Kathleen (Sep 1987); "The Consumer Protection Act 1987: Enforcement of Provisions Governing the Safety of Consumer Goods", The Modern Law Review , Vol. 50, No. 5.
2- Cartwright, Peter ( Mar 1995); "Product Safety and Consumer Protection", The Modern Law Review , Vol. 58, No. 2.
3- Howells, Geraint & Weatherill, Stephen (2006); Consumer Protection Law , 2nd ed., London, Ashgate ublishing.
4- Magat, Wesley A. & Moore, Michael J. (Spring 1996); "Consumer Product Safety Regulation in the United States and the United Kingdom: The Case of Bicycles", The RAND Journal of Economics , Vol. 27, No. 1.
5- Peter Rippe , Klaus (2000); "Novel Foods and Consumer Rights: Concerning Food Policy in a Liberal State", Journal of Agricultural and Environmental Ethics , Vol. 12.
6- Straughan , Roger (1995); ˝What’s Your Poison? The Freedom to Choose our Food and Drink˝, British Food Journal , Vol. 97, No. 11.
7- Barrett , Brenda (Nov 1978); "Consumer Safety Act 1978", The Modern Law Review , Vol. 41, No. 6.
