بهترین منفعت کودک در حقوق بین‌الملل بشر و حقوق ایران: تأملی در رویه و نظریه
نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسندگان
1
دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه قم، قم، ایران
2
دانشجوی دکتری حقوق بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
3
دانشیار، گروه حقوق عمومی و بین‌الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
کنوانسیون حقوق کودک به عنوان اصلی ترین سند حمایت از کودکان، به موضوع منفعت کودک توجه خاصی داشته و کمیته حقوق کودکان نیز در تفاسیر عمومی خود ابعاد مختلف آن را مورد توجه قرار داده است. اصل «بهترین منفعت کودک»[1]موضوعی است که در تمامی‌امور حمایتی و توسعه ای درخصوص حقوق کودکان اعمال می‌شود. لفظ «منفعت» در کنوانسیون به نحو کلی و همراه با ابهام بیان شده است تا در سیستم های مختلف قضایی با توجه به شرایط موجود به نحو مقتضی قابل تفسیر باشد. آنچه مسلم است و کمیته حقوق کودک نیز به آن اشاره کرده، این است که باید در تمام برنامه‌ها و اقدامات از جمله تنظیم بودجه، مبارزه با آلودگی هوا، تنظیم برنامه‌ها و استراتژیهای توسعه و نظائر آن به کودکان و نظرات آنان اهمیت مطلوب داده شود .حفظ کرامت کودکان در راستای اصول حقوق بشر و پرهیز از اقدامات قهری در مورد کودکان از جمله توصیه‌های مهم کمیته میباشد. این پژوهش در صدد است تا به این پرسش اساسی پاسخ دهد که طبق رویه بین المللی و حقوق بین الملل موضوعه بشر، بهترین منفعت کودک کدام است؟ تأمل در رویه قضایی مبین آن است که هرچند کشف بهترین تفسیر از منفعت کودک، امری دشوار است و به ویژه در رویه قضایی متشتت و با لحاظ تنوع فرهنگی، تابعی از اوضاع و احوال خاص هر قضیه است، تفسیر موسع مراجع قضایی، می تواند به توسعه مفهومی حقوق کودک و برداشتهای حداقلی از جهانشمولی تعهدات ناشی از آن در رویه و نظریه بیانجامد.
[1]. The best interest of child
The best interest of child
[1]. The best interest of child
The best interest of child
کلیدواژه‌ها
موضوعات
منابع
منابع فارسی
1. اسدی، لیلا،«حق کودک بر بودن با والدین و خویشاوندان»، فقه و حقوق خانواده(ندای صادق)، دوره 14، شماره 51، (1388)
2. پارساپور،محمدباقر،نوربخش،سوسن،«معیارهای ارزیابی منفعت کودک در فقه امامیه، حقوق ایران و کنوانسیون حقوق کودک»، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب،دوره2 شماره(3)، (1394)
3. توحیدی، احمدرضا، کیخسروی، مهدی،« دستیابی به حقوق بشر کودکان از رهگذر بررسی تفصیلی مفهوم بهترین مصلحت کودک در آموزههای حقوقدانان بین‌المللی»، فصلنامه تحقیقات حقوقی معاهده، شماره3،(1397)
4. ساعی، محمدهادی، کامیاب منصوری، نیلوفر،«حضانت در پرتو مصلحت کودک در زمان ازدواج مجدد مادر»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 46 ، شماره 4،(1395)
5. سایت ارای قضات
6. سهیلی راد،سوسن،« جایگاه مصلحت کودک در دعاوی حضانت در قوانین ایران»، کنگره بین المللی جامع حقوق ایران،(1395)
7. موسوی،فضل ا..،موسوی،سید مهدی،«قواعد حل تعارض مربوط به کودکان در حقوق انگلیس»، مجله تحقیقات حقوقی،،شماره50،(1388)
منابع انگلیسی
Books:
1. Detrick, Sharon. A Commentary on the United Nations Convention on the Rights of the Child. Martinus Nijhoff Publishers, 1999.
2. Fortin, Jane, ‘Accommodating Children’s Rights in a Post Human Rights Act Era’ 69 Modern Law Review, (2006)
3. Fortin, Jane, ‘Rights Brought Home for Children’ 62 Modern Law Review, (1999)
4. Freeman, Michael. The future of children's rights. Children & Society 14.4 (2000
5. Guggenheim, Martin,What's wrong with children's rights. Harvard University Press. (2005),
6. Reid, Richard. Children’s rights: Radical remedies for critical needs. Justice for Children. Martinus Nijhoff, Dordrecht (1994).
7. Rodham, H. Children under the law. Harvard Educational Review, 43(4), (1973).
Articles:
8. Alston, Philip, »The best interests principle: towards a reconciliation of culture and human rights«, International Journal of Law, Policy and the Family 8, no. 1. (1994)
9. Eekelaar, J., »The emergence of children's rights«. Oxford J. Legal Stud., 6, (1986).
10. Fortin, Jane, »Children’s Rights: Are the Courts Now Taking Them More Seriously?’« 15 King’s College Law Journal, (2004)
11. Hafen, Bruce C., and Jonathan O. Hafen,»Abandoning children to their autonomy: The United Nations Convention on the Rights of the Child.« Harv. Int'l. LJ,(1996).
12. Kruk, E, What Exactly Is “The Best Interest of the Child”?, more info at:https://www.psychologytoday.com/blog/co-parenting-after-divorce/201502/what-exactly-is-the-best-interest-the-child [last visited 02/03/2018]
13. León, José Julio. »Justice, Prejudice, and the basis for reasonable legal argument: The Karen Atala case« Cogency: Journal of reasoning and argumentation 3, no. 2 (2011)
14. Meyers, Zach, »Protecting ‘Innocence’? Deconstructing Legal Regulation of Child Sexuality. «Australian Feminist Law Journal, 27(1),(2007).
15. Sloth-Nielsen, Julia, and Benyam D. »Mezmur. "2+ 2= 5-Exploring the Domestication of the CRC in South African Jurisprudence« (2002-2006)." Int'l J. Child. Rts. 16 (2008)
16. Tobin, John, »Parents and Children’s Rights under the Convention on the Rights of the Child: Finding Reconciliation in a Misunderstood Relationship« 7 Australian Journal of Professional and Applied Ethics 31; Juridical Condition and Human Rights of the Child(2005),
17. Waldron, Jeremy,» Judges as Moral Reasoners’«,International Journal of Constitutional Law 7(1),(2009)
18. Woodhouse, B. B., »The Constitutionalization of Children's Rights: Incorporating Emerging Human Rights into Constitutional Doctrine«. U. Pa. J. Const. L., 2, 1. (1999).
Documents:
19. African Commission on Human and Peoples’ Rights, (2016), Resolution on the Situation of Migrants in Africa - ACHPR/Res. 333 (EXT.OS/XIX)
20. Committee on the Rights of the Child, General Comment No. 14 (2013), Chapter V.A.1.
21. Committee on the Rights of the Child, The Rights of All Children in the Context of International Migration, (2012), Background Paper, Day of General Discussion, pp. 22–23.
22. Committee, General Comment No 5: General Measures of Implementation of the Convention on the Rights of the Child (Articles 4, 42 and 44(6)), (2003), 34th sess, [12], UN Doc CRC/GC/2003/5 (‘General Comment No 5’).
23. Convention on the rights of children (CRC), (1989), A/RES/44/25
24. European Commission, Action Plan on Unaccompanied Minors (2010–2014), COM (2010) 213 final, Brussels, 6 May 2010, p. 3.
25. Finland, Child Welfare Act (417/2007), Chapter 1, Section 4(2).
26. The Infantilisation of the South and the UN Convention on the Rights of the Child’ 3(2) Human Rights Law Review 3, 3
27. UN-CRC, (2016), Examination of the Fifth Periodic Report of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, p.7
28. United Nations High Commissioner for Refugees, United Nations Children’s Fund, Safe and Sound, (2014), What States can do to ensure respect for the best interests of unaccompanied and separated children in Europe.
29. United Nations, Multilateral Treaties Deposited with the Secretary-General, (2009), vol I, 389–91, UN Doc ST/LEG/SER.E/26.
Cases:
30. Child Right International Network, Constitutional Court of South Africa, Case of S v. M, 26 SEP 2007, for more info at: https://archive.crin.org/en/library/legal-database/s-v-m
31. Juridical Condition and Human Rights of the Child (Advisory Opinion) [2002] Inter- American Court HR (ser A) No 17, 79.
32. South African High Court YG v S (A263/2016) [2017] ZAGPJHC 290; 2018 (1) SACR 64 (GJ) (19 October 2017)
33. The American Court of Human Rights, cases of Case of Gelman v. Uruguay, Merits and Reparations, Judgment of February 24, 2011, Series C No. 221, para. 121.
34. The European Court of Human Rights (Fifth Section), Case of Hatice BAYRAK v. France sitting on 30 June 2009, query no 14308/08 , summary of the facts.
35. The European Court of Human Rights (Fifth Section), Case of Mahmoud Sadek Gamaleddyn v. France sitting on 30 June 2009, query no 18527/08 , summary of the facts.
36. The European Court of Human Rights (Fifth Section), Case of Sara GHAZAL v. France sitting on 30 June 2009, query no 29134/08 , summary of the facts. more info at: http://hudoc.echr.coe.int/eng-press?i=003-2801594-3071237
37. The European Court of Human Rights (Fifth Section), Case of Tuba AKTAS v. France sitting on 30 June 2009, query no 43563/08, summary of the facts.
38. The European Court of Human Rights, cases of Dogru v. France (application no. 27058/05) and Kervanci v. France(no. 31645/04). Summary of the case, more info at: http://hudoc.echr.coe.int/eng-press?i=003-2569490-2781270
Websites:
39. African Commission on Human and Peoples' Rights( 2013), Principles and guidelines on the right to a fair trial and legal assistance in Africa. 2003, Banjul, The Gambia. Accessed at http://www.achpr.org/files/special-mechanisms/human-rights defenders/principles_and_guidelines_on_human_and_peoples_rights_while_countering_terrorism_in_africa.pdf (2017/12/31)
40. http://www.childcentre.info/public/PROTECT/Guidelines__promoting_the_Human_Rights_and_the_Best_Interest_of_the_Child_in_Transnational_Child_Protection_Cases.pdf
منابع فارسی
1. اسدی، لیلا،«حق کودک بر بودن با والدین و خویشاوندان»، فقه و حقوق خانواده(ندای صادق)، دوره 14، شماره 51، (1388)
2. پارساپور،محمدباقر،نوربخش،سوسن،«معیارهای ارزیابی منفعت کودک در فقه امامیه، حقوق ایران و کنوانسیون حقوق کودک»، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب،دوره2 شماره(3)، (1394)
3. توحیدی، احمدرضا، کیخسروی، مهدی،« دستیابی به حقوق بشر کودکان از رهگذر بررسی تفصیلی مفهوم بهترین مصلحت کودک در آموزههای حقوقدانان بین‌المللی»، فصلنامه تحقیقات حقوقی معاهده، شماره3،(1397)
4. ساعی، محمدهادی، کامیاب منصوری، نیلوفر،«حضانت در پرتو مصلحت کودک در زمان ازدواج مجدد مادر»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 46 ، شماره 4،(1395)
5. سایت ارای قضات
6. سهیلی راد،سوسن،« جایگاه مصلحت کودک در دعاوی حضانت در قوانین ایران»، کنگره بین المللی جامع حقوق ایران،(1395)
7. موسوی،فضل ا..،موسوی،سید مهدی،«قواعد حل تعارض مربوط به کودکان در حقوق انگلیس»، مجله تحقیقات حقوقی،،شماره50،(1388)
منابع انگلیسی
Books:
1. Detrick, Sharon. A Commentary on the United Nations Convention on the Rights of the Child. Martinus Nijhoff Publishers, 1999.
2. Fortin, Jane, ‘Accommodating Children’s Rights in a Post Human Rights Act Era’ 69 Modern Law Review, (2006)
3. Fortin, Jane, ‘Rights Brought Home for Children’ 62 Modern Law Review, (1999)
4. Freeman, Michael. The future of children's rights. Children & Society 14.4 (2000
5. Guggenheim, Martin,What's wrong with children's rights. Harvard University Press. (2005),
6. Reid, Richard. Children’s rights: Radical remedies for critical needs. Justice for Children. Martinus Nijhoff, Dordrecht (1994).
7. Rodham, H. Children under the law. Harvard Educational Review, 43(4), (1973).
Articles:
8. Alston, Philip, »The best interests principle: towards a reconciliation of culture and human rights«, International Journal of Law, Policy and the Family 8, no. 1. (1994)
9. Eekelaar, J., »The emergence of children's rights«. Oxford J. Legal Stud., 6, (1986).
10. Fortin, Jane, »Children’s Rights: Are the Courts Now Taking Them More Seriously?’« 15 King’s College Law Journal, (2004)
11. Hafen, Bruce C., and Jonathan O. Hafen,»Abandoning children to their autonomy: The United Nations Convention on the Rights of the Child.« Harv. Int'l. LJ,(1996).
12. Kruk, E, What Exactly Is “The Best Interest of the Child”?, more info at:https://www.psychologytoday.com/blog/co-parenting-after-divorce/201502/what-exactly-is-the-best-interest-the-child [last visited 02/03/2018]
13. León, José Julio. »Justice, Prejudice, and the basis for reasonable legal argument: The Karen Atala case« Cogency: Journal of reasoning and argumentation 3, no. 2 (2011)
14. Meyers, Zach, »Protecting ‘Innocence’? Deconstructing Legal Regulation of Child Sexuality. «Australian Feminist Law Journal, 27(1),(2007).
15. Sloth-Nielsen, Julia, and Benyam D. »Mezmur. "2+ 2= 5-Exploring the Domestication of the CRC in South African Jurisprudence« (2002-2006)." Int'l J. Child. Rts. 16 (2008)
16. Tobin, John, »Parents and Children’s Rights under the Convention on the Rights of the Child: Finding Reconciliation in a Misunderstood Relationship« 7 Australian Journal of Professional and Applied Ethics 31; Juridical Condition and Human Rights of the Child(2005),
17. Waldron, Jeremy,» Judges as Moral Reasoners’«,International Journal of Constitutional Law 7(1),(2009)
18. Woodhouse, B. B., »The Constitutionalization of Children's Rights: Incorporating Emerging Human Rights into Constitutional Doctrine«. U. Pa. J. Const. L., 2, 1. (1999).
Documents:
19. African Commission on Human and Peoples’ Rights, (2016), Resolution on the Situation of Migrants in Africa - ACHPR/Res. 333 (EXT.OS/XIX)
20. Committee on the Rights of the Child, General Comment No. 14 (2013), Chapter V.A.1.
21. Committee on the Rights of the Child, The Rights of All Children in the Context of International Migration, (2012), Background Paper, Day of General Discussion, pp. 22–23.
22. Committee, General Comment No 5: General Measures of Implementation of the Convention on the Rights of the Child (Articles 4, 42 and 44(6)), (2003), 34th sess, [12], UN Doc CRC/GC/2003/5 (‘General Comment No 5’).
23. Convention on the rights of children (CRC), (1989), A/RES/44/25
24. European Commission, Action Plan on Unaccompanied Minors (2010–2014), COM (2010) 213 final, Brussels, 6 May 2010, p. 3.
25. Finland, Child Welfare Act (417/2007), Chapter 1, Section 4(2).
26. The Infantilisation of the South and the UN Convention on the Rights of the Child’ 3(2) Human Rights Law Review 3, 3
27. UN-CRC, (2016), Examination of the Fifth Periodic Report of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, p.7
28. United Nations High Commissioner for Refugees, United Nations Children’s Fund, Safe and Sound, (2014), What States can do to ensure respect for the best interests of unaccompanied and separated children in Europe.
29. United Nations, Multilateral Treaties Deposited with the Secretary-General, (2009), vol I, 389–91, UN Doc ST/LEG/SER.E/26.
Cases:
30. Child Right International Network, Constitutional Court of South Africa, Case of S v. M, 26 SEP 2007, for more info at: https://archive.crin.org/en/library/legal-database/s-v-m
31. Juridical Condition and Human Rights of the Child (Advisory Opinion) [2002] Inter- American Court HR (ser A) No 17, 79.
32. South African High Court YG v S (A263/2016) [2017] ZAGPJHC 290; 2018 (1) SACR 64 (GJ) (19 October 2017)
33. The American Court of Human Rights, cases of Case of Gelman v. Uruguay, Merits and Reparations, Judgment of February 24, 2011, Series C No. 221, para. 121.
34. The European Court of Human Rights (Fifth Section), Case of Hatice BAYRAK v. France sitting on 30 June 2009, query no 14308/08 , summary of the facts.
35. The European Court of Human Rights (Fifth Section), Case of Mahmoud Sadek Gamaleddyn v. France sitting on 30 June 2009, query no 18527/08 , summary of the facts.
36. The European Court of Human Rights (Fifth Section), Case of Sara GHAZAL v. France sitting on 30 June 2009, query no 29134/08 , summary of the facts. more info at: http://hudoc.echr.coe.int/eng-press?i=003-2801594-3071237
37. The European Court of Human Rights (Fifth Section), Case of Tuba AKTAS v. France sitting on 30 June 2009, query no 43563/08, summary of the facts.
38. The European Court of Human Rights, cases of Dogru v. France (application no. 27058/05) and Kervanci v. France(no. 31645/04). Summary of the case, more info at: http://hudoc.echr.coe.int/eng-press?i=003-2569490-2781270
Websites:
39. African Commission on Human and Peoples' Rights( 2013), Principles and guidelines on the right to a fair trial and legal assistance in Africa. 2003, Banjul, The Gambia. Accessed at http://www.achpr.org/files/special-mechanisms/human-rights defenders/principles_and_guidelines_on_human_and_peoples_rights_while_countering_terrorism_in_africa.pdf (2017/12/31)
40. http://www.childcentre.info/public/PROTECT/Guidelines__promoting_the_Human_Rights_and_the_Best_Interest_of_the_Child_in_Transnational_Child_Protection_Cases.pdf
