تحلیل نظریه رکنیت مدیران شرکت‌های تجاری در حقوق آلمان، انگلیس و ایران

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 دانشجوی دکتری، گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2 استاد، گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
3 دانشیار، گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
یکی از مهم‌ترین نظریات در حقوق شرکت‌های تجاری نظریه رکنیت مدیران است .مطابق این نظر اراده و افعال مدیران به عنوان اراده و افعال شرکت تجاری تلقی می شود. از لحاظ تحلیلی شخصیت مدیران و شرکت‌های تجاری یکی بوده و این یکی انگاری به دو نوع مطلق و نسبی تقسیم بندی گردیده است. طبق نظر یکی انگاری مطلق، شخصیت مدیر در شرکت تجاری مستغرق شده و وجود شخصی مدیران نادیده انگاشته می شود و مطابق نظر دوم ضمن یکی انگاری شخصیت مدیران و شرکت تجاری وجود شخصی مدیران در روابط درونی شرکت تجاری نادیده انگاشته نمی شود و اراده مدیر در زمان تصمیم گیری یا انجام اقدامی برای شرکت، قائم مقام و مظهر اراده شرکت تجاری تلقی می گردد و تصمیم مدیر، تصمیم شرکت تلقی می شود. نظریه رکنیت مدیران شرکت‌های تجاری تأثیر به سزایی در مسؤولیت کیفری و مدنی شرکت‌های تجاری و عدم اعتبار تحدید اختیارات مدیران در مقابل اشخاص ثالث دارد. در گذشته صرفا هیأت مدیره شرکت تجاری به عنوان رکن شرکت تجاری تلقی می گردید، ولی در حال حاضر مدیران میانی نیز رکن شرکت تلقی می شوند. نظریه رکنیت در کشورهای آلمان و انگلیس پذیرفته شده است. در حقوق ایران هرچند اختلاف نظر در این خصوص وجود دارد، ولی برخی از حقوقدانان متمایل به نظریه فوق می باشند.
کلیدواژه‌ها

موضوعات


1-اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت(شرکتهای تجاری) ج 2، تهران ،چ 24، سمت، 1398
2- صفار،جواد،شخصیت حقوقی، چاپ دوم ،انتشارات بهنامی،1395
3-عیسائی تفرشی،محمد، مباحثی تحلیلی از حقوق شرکتهای تجاری،ج 1،چ 3، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، 1396
4-کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، جلد دوم،چ2، انتشارات گنج دانش،1398
مقالات:
1-اسکینی، ربیعا، شریفی،الهام الدین، تحلیل اختیارات مدیران شرکتهای سهامی با توجه به مبانی رابطه مدیران با شرکت در نظامهای حقوقی ایران و انگلیس، فصلنامه مدرس، دوره چهارم، شماره 4 ،1379؛
2-پاسبان، محمدرضا،نیک نژاد، جواد، جایگاه حقوقی مدیران در شرکت های سهامی، فصلنامه تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین الملل، دوره 4، شماره 14، 1390
3- پاسبان،محمدرضا،اهلیت شرکت تجاری و حدود اختیارات مدیران شرکت های تجاری ، شماره 51،مجله تحقیقات حقوقی،1389
4-جنیدی، لعیا،نوروزی، محمد،شناخت دارندگان اطلاعات نهانی شرکت های سهامی عام، شماره 101، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران،1389
5-چگینی، سعید،جایگاه مدیران شرکت های تجاری با تاکید بر حقوق اشخاص ثالث در حقوق ایران و انگلیس، فصلنامه الکترونیکی پژوهش های حقوقی قانون یار دوره اول شماره اول، 1397
6-قنواتی، جلیل، مطالعه تطبیقی ماهیت رابطه مدیران با اشخاص حقوقی، تاملاتی در حقوق تطبیقی، انتشارات دانشگاه تهران با همکاری سمت، 1386
7-موسوی, احمد، رابطه مجامع عمومی با مدیران شرکت های سهامی در حقوق ایران و انگلستان, بورس اوراق بهادار، شماره 14، 1390
رساله:
1-شریفی، الهام الدین،سو استفاده مدیران از اختیار اداره شرکتهای سهامی، رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس،1379
منابع انگلیسی:
کتاب:
1-Andrew ,Griffiths, Contracting with Companies, North America, Hart Publishing,2005
2-Andrew, Keay, The Corporate Objective, UK, Edward Elgar Publishing,2011
3-Cassidy, Julie , Concise Corporations Law, Federation Press, 2006
4-Choudhury, Barnali, and Petrin, Martin, Corporate Duties to the Public, Cambridge University Press, New York, 2019
5-Coetzee, Shaun, Business and Affairs: The Widening of the Board of Director‘s Powers, Submitted in fulfillment of the Requirements for the Degree LLM: Corporate Law In the Faculty of Law, University of Pretoria,2012
6-Constantine N. Nana, Revisiting the Question of Imputation in Corporate Criminal Law, Cambridge Scholars Publishing, UK, 2010
7-David ,Kershaw, Company Law in Context: Text and Materials Oxford University Press, UK, 2012
8-Derek, French, Stephen Mayson & Christopher Ryan, Company law, 31st ed., Oxford University Press, UK., 2015
9-Derham, D, ‘Theories of Legal Personality’, in L. C. Webb (ed.), Legal Personality and Political Pluralism, Carlton: Melbourne University Press,1958
10-Fitzerald P.J,Salmond on Jurisprudence , Sweet & Maxwell Ltd,12th Ed,1988
11-Jacqueline Martin, Tony Storey, Unlocking Criminal Law, 4th.ed, Routledge Publishing Company, 2014, USA
12-Kath,Hall,Peta,Spender, Contemporary Australian Corporate Law, ,London, Cambridge University Press,2017
13-Maitland, Moral Personality and Legal Personality, First ed.,Petri, 1911
14-Michael T. Molan, Cases & Materials on Criminal Law, third ed., Great Britain, Cavendish Publishing Limited,2005
15-Paranjape, Jurisprudence and legal theory, Allahabad ,Central Law Agency, 4rth Ed,200615-
16-Peter G. Watts, Reynolds, Bowstead and Reynolds on Agency, Sweet & Maxwell Ltd,2006
17-Petri ,Mäntysaari , The Law of Corporate Finance: General Principles and EU Law: Volume II : Contracts in General, Spinger Heidelberg Dordrecht, London, 2010
18-Stefan H.C., Liability of Directors as Joint Tortfeasors, The Journal of Business Law,Sweet & Maxwell,Scotland,2009
19-Stephen, Bottomley, Contemporary Australian, Corporate Law, First ed, Cambridge University Press, United kingdom, 2018.
مقالات:
1-Anderson,Hellen,2009, Piercing the Veil on Corporate Groups in Australia, Melbourne University Law Review,vol 33
2-Baums, Theodor, Corporate Governance in Germany – System and Current Development, Vol. 70, Volume 70 of Arbeitspapiere / Universität Osnabrück, Inst. für Handels- und Wirtschaftsrecht, 1998
3-Hansmann ,Kraakman ,Toward Unlimited Shareholder Liability for Corporate Tors ,Yale Law Journal,1990
4-Heermann ,Peter W, „Die Haftung des Vereins für seine Organe nach § 31 BGB“,Universität Bayreuth,2014
5-Muhammad Waqas, 2014,Applications of the Doctrine of Ultra Vires in Developed Countries and Developing Countries, ternational Journal of Current Research in Social Science& Humanities
6-Wolf, Georg Ringe, German Versus Nordic Board Models: Form, Function, and Convergence, Vol. 65. No.1, Copenhagen Business School, 2106
7-Yedidia Z. Stern, Corporate Liability for Unauthorized Contracts – Unification of the Rules of Corporate Representation, Vol.9:4, University of Pennsylvania, Journal International Business law, 1987;
8-Yuwa Wei, Comparative Corporate Governance A Chines perspective, Kluwer Law International, The Netherlands, 2003.