توثیق حقوق ناشی از قرارداد اعطای مجوز بهره‌برداریِ مال فکری

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
2 دانشیار دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
پیشرفت فناوری موجب تدوین مقرراتِ حاکم بر توثیق اموال فکری به عنوان یکی از باارزش­ترین دارایی­های شرکت­ها در اقتصادِ معاصر شده­است. جلوگیری از متروک شدنِ مال فکری، درآمدزایی و افزایش نفوذ در بازار، از عواملِ مؤثر بر ترویج قراردادهای تجاری­سازیِ اموال فکری نظیرِ مجوزهای بهره‌برداری و توثیقِ مال فکری به شمار می­آیند. گسترش روابط تجاریِ بین­المللی و اهمیتِ تأمین مالیِ بنگاه­ها به‌علاوه محدودیت­های اموال مادی، توجهی بی­سابقه در نظام حقوقیِ کسب حق وثیقه در اموالِ فکری و حقوق ناشی از قراردادهای اعطای مجوز بهره‌برداری به همراه داشته­است. چالشِ مطرح درخصوص این قراردادها، عدم کمالِ حقوق هریک از طرفین آن جهت توثیق است. بدین‌منظور قوانین کشورها، صِرف قابل انتقال بودنِ حقوق ناشی از قراردادهای مجوز بهره‌برداری را کافی دانسته­اند. در کشور ایران که در نظام عقود وثیقه­ایِ خود معتقد به رویکردِ عملکردگرا بوده و عقود وثیقه برخواسته از اصل آزادی قراردادی را برمی­تابد، می­توان از هر سه قسم قرارداد وثیقه مرتبط با مجوز بهره‌برداریِ مال فکری یعنی درج توثیق در این قراردادها، توثیق حقوق ناشی از آن و ایجاد حق وثیقه در حقوقِ مجوزگیرنده بهره جست. تنها مسأله باقی­مانده، تأثیر متقابلِ حقوق متعددِ موجود در این قراردادها بر یکدیگر است. با درنظر گرفتن وصف تبعیِ مضاعفِ حق وثیقه­گیر در حقوقِ مجوزگیرنده، باید قائل بر این بود که درصورت قابلیت انتقال حقوق و عدم منعِ وی از توثیقِ حقوق خود از سوی مجوزدهنده و طلبکار دارای وثیقه وی، می­توان هم­زمان در یک قرارداد مجوز بهره‌برداری و با رعایت سلسله مراتب، حقوق وثیقۀ متعددی برای اشخاص مختلف به وسیلۀ وثیقه­گذارهای متفاوت تصور کرد.
کلیدواژه‌ها

موضوعات


ابراهیمی دستگردی، ایوب، مقایسه حق عینی و دینی، پایان‌نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی، استاد راهنما‌: دکتر منصور امینی، استاد مشاور‌: دکتر میرحسین عابدیان، 1388.
‌پیری، جواد، قواعد عمومی عقود وثیقه‌ای، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی گرایش حقوق خصوصی، استاد راهنما‌: دکتر غلامعلی سیفی زیناب، استاد مشاور‌: دکتر منصور امینی، سال96.
توکل، زهرا، انتقال و توثیق ضمانت‌نامه‌های مستقل بانکی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی گرایش حقوق تجارت بین‌الملل، استاد راهنما‌: دکتر ماشاالله بناءنیاسری، استاد مشاور‌: دکتر محمد سلطانی، سال95.
‌عباسی‌منش، حمیدرضا، حق وثیقه در اموال فکری و ارائه الگوی بهینه (مطالعه تطبیقی در الحاقیه راهنمای قانونگذاری آنسیترال در مورد حقوق وثیقه در اموال فکری و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا و حقوق ایران،) رساله برای دریافت درجه دکتری تخصصی، گرایش حقوق خصوصی دانشگاه تربیت مدرس، 1398.
صادقی مقدم، محمدحسن، قاسم‌پور، امین، «رهن منفعت»، نشریه فقه و حقوق اسلامی، سال پنجم، شماره9، زمستان93.
کریمی، عباس، محمد معین، اسلام، «رهن اموال فکری»، فصل‌نامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره38، شماره2، تابستان1387.
قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب1386.
قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان مصوب1348.
Buechler, B, Sandler, L, "A General Overview of the Treatment of Intellectual Property Licenses in Bankruptcy", Credit Research Foundation, 2017.
Castellano, G, Tosato, "A, Commercial Law Intersections", Penn Law: Legal Scholarship Repository, 4-23-2020.
"Commercialising Intellectual Property: License Agreement", Fact Sheet, European IP Helpdesk, November 2015.
Dempsey, J, "The Interplay Between the Uniform Commercial Code and Intellectual Property Licenses", Corporate Counsel Business Journal, 1 October, 2007.
"Intellectual Property Licensing", European IP Helpdesk, Bulletin No.1, June 2019.
Morello,L, "Recent Amendments to the Italian Securitisation Law", DLA Piper, May 2019.
"Ordinary Course of Business in Debt Agreements", Portfolio Media Inc, Law 360, 2010.
Tosato, A, "Secured Transactions and IP Licenses: Comparative Observations and Reform Suggestions", Law and Cotemporary Problems, Vol. 81:155, 2018.
Vermut, Richard s, "Perfecting Security Interests in Intellectual Property: Article9, Federal IP Statutes and Foreign Laws", Strafford. December14, 2017.
Croatia Law on Ownership and Other Real Property Rights of 1996.
The Australia Personal Property Securities Act of 2009 (AU-PPSA.)
The U.S Lanham (Trade Mark) Act of 1946.
U.K Trade Marks Act of 1994 (UK-TMA.)
U.K Patents Act of 1977 (UK-PA.)
UNCITRAL Model Law on Secured Transactions, Vienna, 2016.
UNCITRAL Legislative Guide on Secured Transactions, United Nations Publications, New York 2010.
UNCITRAL Legislative Guide on Secured Transactions, Supplement on Security Rights in Intellectual Property, United Nations, New York, 2011.
Uniform Commercial Code (UCC.)
United Nations Convention on the Assignment of Receivables in International Trade, 2004.
Unknown Party, https://parspack.com/blog/cloud-computin رایانش ابری چیست؟
Arsenault, C, Thomson Reuters Foundation, "Property Right for World's Poor Could Unlock Trillions in Dead Capital": Economist, 1 August 2016, Available at: https://www.reuters.com/article/us-global-landrights-desoto-idUSKCN10C1C1.
Atheron, W, "Miniaturization of Electronics",1984, Available at: https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-349-17365-5_10.
Unknown Party, "Business to Business (B2b)", Available at: https://www.mobilestan.net
Unknown Party, "Dead Capital", Available at: https://en.wikipedia.org/wiki/Dead_capital.
Unknown Party, "Financing Statement", Available at: https://www.merriam-webster.com/legal/financing%20statement
Unknown Party, "Mass Market", Available at: https://www.startupforum.ir/2844
"WIPO Questionnaire on Security Interests in Intellectual Property", Annex I, WIPO/IP/FIN/GE/09/7, Available at: https://www.wipo.int/meetings/en/doc_details.jsp?doc_id=131002