قرارداد سرمایه‌گذاری ثالث در تأمین هزینه‌های دادخواهی مدنی در حقوق آمریکا، با نگاهی به حقوق ایران
نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسنده
استادیار حقوق خصوصی، گروه حقوق، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
چکیده
افزایش هزینه‌های دادخواهی (هزینه‌ی دادرسی، حق الوکاله و غیره)، دسترسی به دادگاه را برای شماری از افراد با چالش جدی روبرو ساخته است. در راستای حل این مشکل و هموار ساختن دسترسی ایشان به دادگستری، راهکارهای گوناگونی چون حق‌الوکاله اتفاقی، بیمه هزینه‌های دادخواهی و قرارداد تأمین هزینه‌ها بوسیله ثالث در نظامهای حقوقی اندیشیده شده است. نهاد اخیر قراردادی احتمالی است که اولین بار در دهه نود قرن بیست در استرالیا پی‌ریزی و سپس در کشورهای دیگر پذیرفته شد. قرارداد میان یک سرمایه‌گذار و خواهان منعقد و برابر آن، سرمایه‌گذار در ازای دریافت درصدی از محکوم‌به احتمالی، هزینه‌های دادخواهی را می‌پردازد. استدلال‌هایی له و علیه این شیوه به عمل آمده است؛ در حقوق امریکا مخالفین آنرا به دلیل نقض قاعده‌ی ممنوعیت مداخله ثالث در دادرسی، مخالفت با نظم عمومی، افزایش شمار دعاوی، ترغیب دعاوی واهی و کاهش انگیزه سازش باطل دانسته‌اند. در برابر، برای اعتبار آن به نیاز جامعه، مصالح اقتصادی و اجتماعی، تسهیل دسترسی افراد به دادگستری، پیشگیری از دادستانی فردی، افزایش انگیزه سازش و پیشگیری از طرح دعاوی واهی، استدلال شده است. در حقوق ایران علاوه بر برخی دلایل فوق، ممکن است بر پایه غرری بودن قرارداد، اعتبار آن با چالش روبرو شود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
1. بابایی ایرج، حقوق بیمه، سمت، چاپ دهم، تهران، 1396.
2. پیر هادی محمدرضا، عقد احتمالی با تأکید بر بیع احتمالی، تحقیقات حقوقی آزاد، 1389.
3. دیّانی عبدالرسول، اعتبار تعهد پرداخت حق‌الوکاله از محکوم‌به، مجله حقوقی دادگستری، 1397
4. شهیدی مهدی، تشکیل قراردادها و تعهدات، چاپ اول، نشر حقوقدان، تهران، 1377.
5. شمس عبدالله، آیین دادرسی مدنی: دوره پیشرفته، ج 1، چ 2، میزان، تهران، 1381.
6. قاری سیدفاطمی محمد، حقوق بشر در جهان معاصر، دفتر دوم، نشر دانش، چاپ سوم، تهران، 1393.
7. کاتوزیان ناصر، قواعد عمومی قراردادها، جلد 1، چ 3، شرکت سهامی انتشار، تهران، 1376.
8. کاتوزیان ناصر، مقدمه علم حقوق، چ 68، شرکت سهامی انتشار، تهران، 1387.
9. جعفری لنگرودی، محمد جعفر، لزوم و جواز در عقود و ایقاعات، تحولات حقوق خصوصی، چ چهارم، انتشارات دانشگاه تهران، 1381.
10. جعفری لنگرودی محمد جعفر، مبسوط در ترمینولوژی، ج 4، چ 4، گنج دانش، تهران، 1388
11. حبیبی درگاه بهنام، مفهوم اصل دسترسی به دادگستری، ویژگی و جلوه‌های آن، مجله مطالعات حقوقی، دوره 10، شماره 1، 1397.
12. صادقی مقدم محمد حسن و رضا شکوهی زاده، حقوق بیمه، جلد اول، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، 1392.
13. محقق داماد مصطفی، قنواتی جلیل، وحدتی شبیری سید حسن، عبدی‌پور ابراهیم، حقوق قراردادها در فقه امامیه، سمت، تهران، 1379.
14. Alrashid Meriam N, Jane Wessel and John Laird, »Impact of Third Party Funding on Privilege in Litigation and International Arbitration«, Dispute Resolution International, Vol 6, No 2 October, 2012.
15. Bushnell Christy B. »Champerty Is Still No Excuse In Texas: Why Texas Courts (And The Legislature) Should Uphold Litigation Funding Agreements«, Houston Business And Tax Law Journal, 2007.
16. Chen, Wenjing, A Comparative Study of Funding Shareholder Litigation, Springer, 2017.
17. Hodges Christopher, Stefan Vogenauer and Magdalena Tulibacka, The Costs and Funding of Civil Litigation, Hart Publishing, 2010.
18. Jacob Joseph M., Civil Justice in The Age of Human Rights, Ashgate Publishing Limited, 2007.
19. Jackson Rupert, »Review of Civil Litigation Costs; Preliminary Report«, Vol 1, TSO (The Stationery Office) and available from: Online www.tsoshop.co.uk, 2009.
20. Kerley, J.D. Peggy, Joanne Banker Hames, J.D. Paul Sukys, Civil Litigation, 5th edition, Delmar Cengage Learning, 2008.
21. Lyon Jason, » Revolution In Progress: Third-Party Funding Of American Litigation, UCLA Law Review, 2010.
22. Mulheron Rachael, The Class Action in Common Law Legal System: A Comparative Perspective, First Edition, Oxford – Portland Oregaon, 2004.
23. Peysner John, »England and Wales«, in The Costs and Funding of Civil Litigation, Hart Publishing, 2010.
24. Rand Report, »Third Party Litigation Funding and Claim Transfer, Rand Corp«, http://www. rand.org/events/2009/06/02.html (last visited April. 04, 2019)
25. Reimann Mathias, Cost and Fee Allocation in Civil Procedure: A Comparative Study, Springer, 2012.
26. Sebok. Anthony, The Inauthentic Claim, Vanderbilt Law Review, Vol 64, Issue 1, 2011.
27. Steinitzt Maya, »Whose Claim Is This Anyway? Third-Party Litigation Funding« , Minnesota Law Review, vol 95, 2011.
28. Steinitzt Maya, »The Litigation Finance Contract«, Willaim & Mary Law Review, Vol 54, Issue 2, 2012.
29. Tobias Bradley C., »Officious Intermeddling or Protected First Amendment Activity? The Constitutionality of Prohibitory Champerty Law After Citizens United«, William & Mary Bill Of Rights Journal, Vol 22, Issue 4, 2014.
30. Uzelac, Alan, Goals of Civil Justice and Civil Procedure in Contemporary Judicial Systems, 1 edition, Springer, 2010.
2. پیر هادی محمدرضا، عقد احتمالی با تأکید بر بیع احتمالی، تحقیقات حقوقی آزاد، 1389.
3. دیّانی عبدالرسول، اعتبار تعهد پرداخت حق‌الوکاله از محکوم‌به، مجله حقوقی دادگستری، 1397
4. شهیدی مهدی، تشکیل قراردادها و تعهدات، چاپ اول، نشر حقوقدان، تهران، 1377.
5. شمس عبدالله، آیین دادرسی مدنی: دوره پیشرفته، ج 1، چ 2، میزان، تهران، 1381.
6. قاری سیدفاطمی محمد، حقوق بشر در جهان معاصر، دفتر دوم، نشر دانش، چاپ سوم، تهران، 1393.
7. کاتوزیان ناصر، قواعد عمومی قراردادها، جلد 1، چ 3، شرکت سهامی انتشار، تهران، 1376.
8. کاتوزیان ناصر، مقدمه علم حقوق، چ 68، شرکت سهامی انتشار، تهران، 1387.
9. جعفری لنگرودی، محمد جعفر، لزوم و جواز در عقود و ایقاعات، تحولات حقوق خصوصی، چ چهارم، انتشارات دانشگاه تهران، 1381.
10. جعفری لنگرودی محمد جعفر، مبسوط در ترمینولوژی، ج 4، چ 4، گنج دانش، تهران، 1388
11. حبیبی درگاه بهنام، مفهوم اصل دسترسی به دادگستری، ویژگی و جلوه‌های آن، مجله مطالعات حقوقی، دوره 10، شماره 1، 1397.
12. صادقی مقدم محمد حسن و رضا شکوهی زاده، حقوق بیمه، جلد اول، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، 1392.
13. محقق داماد مصطفی، قنواتی جلیل، وحدتی شبیری سید حسن، عبدی‌پور ابراهیم، حقوق قراردادها در فقه امامیه، سمت، تهران، 1379.
14. Alrashid Meriam N, Jane Wessel and John Laird, »Impact of Third Party Funding on Privilege in Litigation and International Arbitration«, Dispute Resolution International, Vol 6, No 2 October, 2012.
15. Bushnell Christy B. »Champerty Is Still No Excuse In Texas: Why Texas Courts (And The Legislature) Should Uphold Litigation Funding Agreements«, Houston Business And Tax Law Journal, 2007.
16. Chen, Wenjing, A Comparative Study of Funding Shareholder Litigation, Springer, 2017.
17. Hodges Christopher, Stefan Vogenauer and Magdalena Tulibacka, The Costs and Funding of Civil Litigation, Hart Publishing, 2010.
18. Jacob Joseph M., Civil Justice in The Age of Human Rights, Ashgate Publishing Limited, 2007.
19. Jackson Rupert, »Review of Civil Litigation Costs; Preliminary Report«, Vol 1, TSO (The Stationery Office) and available from: Online www.tsoshop.co.uk, 2009.
20. Kerley, J.D. Peggy, Joanne Banker Hames, J.D. Paul Sukys, Civil Litigation, 5th edition, Delmar Cengage Learning, 2008.
21. Lyon Jason, » Revolution In Progress: Third-Party Funding Of American Litigation, UCLA Law Review, 2010.
22. Mulheron Rachael, The Class Action in Common Law Legal System: A Comparative Perspective, First Edition, Oxford – Portland Oregaon, 2004.
23. Peysner John, »England and Wales«, in The Costs and Funding of Civil Litigation, Hart Publishing, 2010.
24. Rand Report, »Third Party Litigation Funding and Claim Transfer, Rand Corp«, http://www. rand.org/events/2009/06/02.html (last visited April. 04, 2019)
25. Reimann Mathias, Cost and Fee Allocation in Civil Procedure: A Comparative Study, Springer, 2012.
26. Sebok. Anthony, The Inauthentic Claim, Vanderbilt Law Review, Vol 64, Issue 1, 2011.
27. Steinitzt Maya, »Whose Claim Is This Anyway? Third-Party Litigation Funding« , Minnesota Law Review, vol 95, 2011.
28. Steinitzt Maya, »The Litigation Finance Contract«, Willaim & Mary Law Review, Vol 54, Issue 2, 2012.
29. Tobias Bradley C., »Officious Intermeddling or Protected First Amendment Activity? The Constitutionality of Prohibitory Champerty Law After Citizens United«, William & Mary Bill Of Rights Journal, Vol 22, Issue 4, 2014.
30. Uzelac, Alan, Goals of Civil Justice and Civil Procedure in Contemporary Judicial Systems, 1 edition, Springer, 2010.
