ارزیابی طبقهبندی زندانیان در نظام عدالت کیفری ایران با رویکردی تطبیقی
نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسندگان
1
استادیار حقوق جزا و جرم شناسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
2
دانش آموخته دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
کیفرشناسان معتقدند طبقهبندی زندانیان در صورتی که براساس نظریه بازپروری صورت گیرد، میتواند با کاهش خشونت، امنیت زندان را تامین و بهواسطه دسترسی زندانیان به برنامه‌های بازپرورانه، اصلاح و درمان را محقق و در نهایت مشکل تورم جمعیت کیفری را برطرف کند. ایالات متحده امریکا و کشورهای حوزه اسکاندیناوی از جمله کشورهایی هستند که با توسعه مدلهای مختلف زندان به ظرفیت طرحهای طبقهبندی و ارزیابی و اجرای درست آنها به منظور کنترل جرایم تمرکز کردهاند. به موازات اهمیت این مساله در مطالعات اخیر، پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی فرایند طبقهبندی زندانیان در نظام عدالت کیفری ایران با جهتگیری تطبیقی بپردازد. برای انجام این امر از دو روش تحقیق تحلیل اسناد و مدارک و مصاحبه عمیق (با زندانیان و کارکنان زندان ها) استفاده شد. یافتههای پژوهش بیانگر آن است که به رغم تحولات موجود در آییننامه سازمان زندانها (مصوب ۱۴۰۰)، آزادی عمل قابل توجهی در چگونگی توزیع زندانیان وجود دارد و حتی رویههای موجود وضعیت بازطبقهبندی زندانیان را تعیین میکند. علاوه بر این، تورم جمعیت کیفری بر چگونگی طبقهبندی بزهکاران سایه انداخته و حتی موجب تغییر کارکرد زندانهای باز و نیمهباز شده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
1. بولک، برنارد (۱۳۸۶)، کیفرشناسی، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ هفتم، تهران، انتشارات مجمع علمی و فرهنگی مجد.
2. صفاری، علی (۱۳۸۶)، انواع زندانها و افراد قابل پذیرش در آنها، مجله تخصصی الهیات و حقوق، شماره ۲۳
3. نیازپور، امیرحسن (۱۳۹۵)، تحلیل جرم‌شناسانه جداسازی زندانیان؛ با نگاهی به آیین نامه نحوه تفکیک و طبقهبندی زندانیان، مجله حقوقی دادگستری، سال هشتادم، شماره ۹۶.
ب) انگلیسی
1- Andvig, E., Koffeld-Hamidane, S., Ausland, L. H., & Karlsson, B. (2020). Inmates’ perceptions and experiences of how they were prepared for release from a Norwegian open prison. Nordic Journal of Criminology, 1-18.
2- Austin, J., & Hardyman, P. L. (2004). Objective prison classification: A guide for correctional agencies. US Department of Justice, National Institute of Corrections.
3- Bench, L. L., & Allen, T. D. (2003). Investigating the stigma of prison classification: An experimental design. The Prison Journal, 83(4), 367-382.
4- Bryans, S., & Atabay, T. (2016). Handbook on the Management of High-risk Prisoners.Newyork, UNODC.
5- Crewe, B. (2011). Soft power in prison: Implications for staff–prisoner relationships, liberty and legitimacy. European Journal of Criminology, 8(6), 455-468.
6- Crewe, B., & Ievins, A. (2020). The prison as a reinventive institution. Theoretical criminology, 24(4), 568-589.
7- Ekunwe, I. (2007). Gentle Justice: Analysis of Open Prison Systems in Finland. A Way to the Future?. Tampere University Press.
8- Johnsen, B., Granheim, P. K., & Helgesen, J. (2011). Exceptional prison conditions and the quality of prison life: Prison size and prison culture in Norwegian closed prisons. European Journal of Criminology, 8(6), 515-529.
9- Kratcoski, P. C. (2017). The Functions of Classification and Assessment Models in Correctional Treatment. In Correctional Counseling and Treatment (pp. 113-130). Springer, Cham.
10- Lappi-Seppälä, T., & Tonry, M. (2011). Crime, criminal justice, and criminology in the Nordic countries. Crime and Justice, 40(1), 1-32.
11- Liebling, A. (2000). Prison officers, policing and the use of discretion. Theoretical criminology, 4(3), 333-357.
12- Long, J. S. (2020). Appropriate classification of prisoners: Balancing prison safety with the least restrictive placements of Ohio inmates (Doctoral dissertation, University of Cincinnati).
13- Martí, M. (2019). Prisoners in the community: the open prison model in Catalonia. Nordisk Tidsskrift for Kriminalvidenskab, 106(2), 211-231.
14- Narag, R. E., Galehan, J., & Jones, C. (2018). Challenges to inmate classification in a developing country setting: implications for context-based inmate classification schemes. International Journal of Comparative and Applied Criminal Justice, 42(4), 341-358.
15- Pratt, J. (2008). Scandinavian exceptionalism in an era of penal excessPart I: The nature and roots of scandinavian exceptionalism. The British journal of criminology, 48(2), 119-137.
16- Reiter, K., Sexton, L., & Sumner, J. (2018). Theoretical and empirical limits of Scandinavian Exceptionalism: Isolation and normalization in Danish prisons. Punishment & Society, 20(1), 92-112.
17- Richards, S. C., & Ross, J. I. (2003). A convict perspective on the classification of prisoners. Criminology & Public Policy, 2(2), 243-252.
18- Shammas, V. (2015). A prison without walls: Alternative incarceration in the late age of social democracy. Prison Service Journal, 217, 3-9.
19- Shermer, L. O. N., Bierie, D. M., & Stock, A. (2013). Endogeneity in prison risk classification. International journal of offender therapy and comparative criminology, 57(10), 1248-1274.
20- Tahamont, S. (2013). Essays on the effects of correctional policies on prison misconduct (Doctoral dissertation, UC Berkeley).
21- Walsh, A., Wells, J., & Gann, S. M. (2020). Assessment and Classification in Institutional Corrections. In Correctional Assessment, Casework, and Counseling (pp. 103-125). Springer, Cham.
22- Ward, K., Longaker, A. J., Williams, J., Naylor, A., Rose, C. A., & Simpson, C. G. (2013). Incarceration within American and Nordic prisons: Comparison of national and international policies. The International Journal of Research and Practice on Student Engagement, 1(1), 36-47.
23- Worrall, J. L., & Morris, R. G. (2011). Inmate custody levels and prison rule violations. The Prison Journal, 91(2), 131-157.
2. صفاری، علی (۱۳۸۶)، انواع زندانها و افراد قابل پذیرش در آنها، مجله تخصصی الهیات و حقوق، شماره ۲۳
3. نیازپور، امیرحسن (۱۳۹۵)، تحلیل جرم‌شناسانه جداسازی زندانیان؛ با نگاهی به آیین نامه نحوه تفکیک و طبقهبندی زندانیان، مجله حقوقی دادگستری، سال هشتادم، شماره ۹۶.
ب) انگلیسی
1- Andvig, E., Koffeld-Hamidane, S., Ausland, L. H., & Karlsson, B. (2020). Inmates’ perceptions and experiences of how they were prepared for release from a Norwegian open prison. Nordic Journal of Criminology, 1-18.
2- Austin, J., & Hardyman, P. L. (2004). Objective prison classification: A guide for correctional agencies. US Department of Justice, National Institute of Corrections.
3- Bench, L. L., & Allen, T. D. (2003). Investigating the stigma of prison classification: An experimental design. The Prison Journal, 83(4), 367-382.
4- Bryans, S., & Atabay, T. (2016). Handbook on the Management of High-risk Prisoners.Newyork, UNODC.
5- Crewe, B. (2011). Soft power in prison: Implications for staff–prisoner relationships, liberty and legitimacy. European Journal of Criminology, 8(6), 455-468.
6- Crewe, B., & Ievins, A. (2020). The prison as a reinventive institution. Theoretical criminology, 24(4), 568-589.
7- Ekunwe, I. (2007). Gentle Justice: Analysis of Open Prison Systems in Finland. A Way to the Future?. Tampere University Press.
8- Johnsen, B., Granheim, P. K., & Helgesen, J. (2011). Exceptional prison conditions and the quality of prison life: Prison size and prison culture in Norwegian closed prisons. European Journal of Criminology, 8(6), 515-529.
9- Kratcoski, P. C. (2017). The Functions of Classification and Assessment Models in Correctional Treatment. In Correctional Counseling and Treatment (pp. 113-130). Springer, Cham.
10- Lappi-Seppälä, T., & Tonry, M. (2011). Crime, criminal justice, and criminology in the Nordic countries. Crime and Justice, 40(1), 1-32.
11- Liebling, A. (2000). Prison officers, policing and the use of discretion. Theoretical criminology, 4(3), 333-357.
12- Long, J. S. (2020). Appropriate classification of prisoners: Balancing prison safety with the least restrictive placements of Ohio inmates (Doctoral dissertation, University of Cincinnati).
13- Martí, M. (2019). Prisoners in the community: the open prison model in Catalonia. Nordisk Tidsskrift for Kriminalvidenskab, 106(2), 211-231.
14- Narag, R. E., Galehan, J., & Jones, C. (2018). Challenges to inmate classification in a developing country setting: implications for context-based inmate classification schemes. International Journal of Comparative and Applied Criminal Justice, 42(4), 341-358.
15- Pratt, J. (2008). Scandinavian exceptionalism in an era of penal excessPart I: The nature and roots of scandinavian exceptionalism. The British journal of criminology, 48(2), 119-137.
16- Reiter, K., Sexton, L., & Sumner, J. (2018). Theoretical and empirical limits of Scandinavian Exceptionalism: Isolation and normalization in Danish prisons. Punishment & Society, 20(1), 92-112.
17- Richards, S. C., & Ross, J. I. (2003). A convict perspective on the classification of prisoners. Criminology & Public Policy, 2(2), 243-252.
18- Shammas, V. (2015). A prison without walls: Alternative incarceration in the late age of social democracy. Prison Service Journal, 217, 3-9.
19- Shermer, L. O. N., Bierie, D. M., & Stock, A. (2013). Endogeneity in prison risk classification. International journal of offender therapy and comparative criminology, 57(10), 1248-1274.
20- Tahamont, S. (2013). Essays on the effects of correctional policies on prison misconduct (Doctoral dissertation, UC Berkeley).
21- Walsh, A., Wells, J., & Gann, S. M. (2020). Assessment and Classification in Institutional Corrections. In Correctional Assessment, Casework, and Counseling (pp. 103-125). Springer, Cham.
22- Ward, K., Longaker, A. J., Williams, J., Naylor, A., Rose, C. A., & Simpson, C. G. (2013). Incarceration within American and Nordic prisons: Comparison of national and international policies. The International Journal of Research and Practice on Student Engagement, 1(1), 36-47.
23- Worrall, J. L., & Morris, R. G. (2011). Inmate custody levels and prison rule violations. The Prison Journal, 91(2), 131-157.
