بررسی مفهوم و جایگاه شرط «بهترین تلاش» در حقوق ایران، امریکا و اسناد بین المللی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2 دانشیار حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
3 استادیارحقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
چکیده
بر اساس اصل آزادی قراردادی، طرفین قرارداد می ­توانند، شرط دلخواه خود را در قرارداد درج نمایند. در این راستا شرط بهترین تلاش برای اجرای تعهدات از جمله شروطی است که می­توان در قرارداد ذکر نمود تا به موجب آن، متعهد تمام توان خود را در اجرای تعهد به کار گیرد. چنین شرطی سبب می­شود تا متعهد تنها در اندیشه رفع تکلیف از خود نباشد. علی­رغم فراوانی استفاده از چنین شرطی در قراردادهای آمریکایی در مورد صحت آن اتفاق نظر وجود ندارد. در این نظام حقوقی برخی شرط مذکور را به دلیل کلی و مبهم بودن نپذیرفته و نامعتبر می­دانند، و در مقابل گروهی آن را صحیح می­ شمارند. اخیرا در اسناد بین­المللی همچون اصول قراردادهای تجاری بین­المللی و اصول حقوق قراردادهای خدماتی اروپایی نیز شرط بهترین تلاش مورد شناسایی قرار گرفته و معتبر اعلام شده است. در حقوق ایران نیز این شرط در برخی از قوانین همچون قوانین بیمه­ای و حقوق پزشکی صراحتا مورد پذیرش قرار گرفته است. این مقاله، با روش توصیفی­ ـ تحلیلی، پس از تشریح مفهوم شرط بهترین تلاش، به بررسی جایگاه شرط مذکور در نظام­های حقوقی ایران و امریکا و همچنین برخی از اسناد حوقی بین ­المللی می­پردازد.
کلیدواژه‌ها

موضوعات


منابع:
الف- فارسی:
1- انصاری، علی و عسکری دهنوی، «جواد، نقش و معیار حسن‌نیت بیمه‌گذار در انعقاد عقد بیمه، پژوهش‌نامه اندیشه‌های حقوقی»، دوره اول، شماره دوم، 1391.
2- اخلاقی، بهروز، اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی (بر اساس نسخه ویرایش شده سال 2004)، چ 3، تهران، شهردانش، 1393.
3- تفرشی، محمدعیسی و مرتضوی، عبدالحمید، «مطالعه تطبیقی تعهد به وسیله و به نتیجه در فقه، حقوق فرانسه و ایران، فصلنامه فقه و مبانی حقوق»، سال پنجم، شماره 15، 1388.
4- طالب احمدی، حبیب، مسوولیت پیش‌قراردادی، چ 1، تهران، میزان، 1392.
5- علومی‌یزدی، حمید رضا و بابازاده، بابک، «شیوه‌های تفسیر قرارداد در نظام حقوقی ایران و انگلستان»، پژوهش حقوق عمومی، شماره 29، 1389.
6- کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها (اجرای قرارداد)، ج 4، چ 7، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1393.
7- کاتوزیان، ناصر و عباس‌زاده، محمدهادی، «حسن‌نیت در حقوق ایران»، فصلنامه حقوق مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 43، شماره 3، پاییز 1392.
8- کریمی، آیت، کلیات بیمه، تهران، پژوهشکده بیمه، 1394.
9- مرتضوی عبد‌الحمید، حقوق تعهدات تعهد به وسیله و نتیجه، چ 2، تهران، انتشارات جنگل، 1392.
10- موسوی، سید فضل‌الله و همکاران، «مطالعه تطبیقی اصول تفسیر قرارداد»، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، سال اول، شماره اول، 1391.
ب- عربی:
11- ترحینی عاملی، محمد حسن، الزبده الفقیه فی الشرح الروضه البهیه، ج 4، زنجان، مهدیس، 1430 ه.ق.
12- عاملی، زین‌الدین (شهید ثانی)، الروضه البهیه فی الشرح اللمعه الدمشقیه، به کوشش اسدالله لطفی، چ 9، تهران، مجد، 1392.
13- محقق حلی، جعفربن حسن، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج 2، به تحقیق عبدالحسن محمد علی بقال، قم، موسسه اسماعیلیان، چ 2، 1408 ه.ق.
14- وجدانی فخر، قدرت الله، الجواهر الفخریه فی الشرح الروضیه البهیه، ج 7، قم، نشر سماء قلم، 1383.
ج- انگلیسی:
15- David Shine, “Best Efforts” Standards Under New York Law: Legal and Practical Issues, Glasser LegalWorks, Vol. 7, 2004.
16- Barendrecht, Maurits and Jansen, Chris and Loos, Marco and Pinna, Andrea and Cascão, Rui, Principles of European Law (Study Group on a European Civil Code) Service Contracts (PEL SC), Oxford University Press, 2007.
17- Farnsworth, E. Allan, Farnsorth On Contracts, Wolters Kluwer Law & Business, 2001.
18- Kenneth A. Adams, Understanding“Best Efforts” And Its Variants (Including Drafting Recommendations), The Practical Lawyer, Volume 50, August 2004
19- Levmore, Saul, Obligation or Restitution for Best Efforts, University of Chicago Law School Chicago Unbound, Vol 67:1411, 1994.
20- Miller, Zachary, Best Eeforts?: Differing Judicialinteepretations Of a Familiar Term, Arizona Law Review, Vol. 48:615, 2006.
21- Park, Rob, Putting the “Best” in Best Efforts, The University of Chicago Law Review, vol 73:705, 2006.
22- Philippe, Denis, Best Efforts Clauses: Common Law and Civil Law, Comparative Law Yearbook of International Business, 2018.
23- Principle of European Law Service Contract (PEL SC)
24- Restatment of the low second contracts 2d. adapted at washingten. D.C.on may 17; 1979.
25- Shine, David, “Best Efforts” Standards Under NewYork Law: Legal and Practical Issues, lasser LegalWorks, Glasser LegalWorksVol. 7, No. 9, 2004.
26- Unidroit Principles of International Commercial Contracts (2004)
27- Uniform Commercial Code (U.C.C)
د- منابع اینترنتی
28- https://media2.mofo.com/documents/171011-practice-pointers-choosing-standards.pdf