اجرای قرارهای منع دعوی: مطالعه تطبیقی در حقوق اتحادیه اروپا، فرانسه و ایران
نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسندگان
1
دانشجوی دکتری، گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2
استادیار، گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده
دادگاه‌های کشورهای کامن‌لویی برای مقابله با دادرسی موازی، قرار منع دعوا صادر می‌کنند. براساس چنین قراری، یکی از طرفین اختلاف، از اقامه یا پیگیری دعوای خود در دادگاه کشور دیگری منع می‌شود. کشورهای رومی‌ژرمنی معتقدند اجرای چنین قراری در فرآیند دادرسی در کشورهایشان مداخله و حاکمیت ملی آنها را نقض می‌نماید. هدف این نوشتار بررسی رویکرد نظام‌های حقوقی اتحادیه اروپا، فرانسه و ایران در مواجهه با درخواست اجرای قرار منع دعواست. مقاله نشان می‌دهد مطابق حقوق اتحادیه اروپا، قرار منع صادره از کشور غیرعضو اتحادیه، در کشور عضو اتحادیه قابل اجراست؛ مشروط به اینکه چنین قراری مطابق حقوق ملی کشور عضو اتحادیه لازم‌الاجرا باشد و همچنین دادگاه کشور عضو، براساس مقررات اتحادیه اروپا صلاحیت رسیدگی به دعوی را نداشته باشد. حقوق فرانسه، اصولا قرارهای منع دعوی را لازم الاجرا نمی‌داند. البته چنانچه طرفین طبق توافق، صلاحیت رسیدگی را به دادگاه خارجی اعطا کنند، دادگاه‌های فرانسه قرارهای منع دعوی را اجرا و رسیدگی به دعوا را به نفع دادگاه خارجیِ منتخب طرفین، رد می‌نمایند. در مواردی که موضوع، در صلاحیت انحصاری دادگاه‌های فرانسه باشد، دادگاه‌های فرانسه ممکن است با صدور قرار منعِ قرار منع دعوی، برای مقابله با قرار منع دعوای صادره از دادگاه خارجی، واکنش نشان دهند. در حقوق ایران قرار منع دعوای صادره از محاکم خارجی، مشمول حکم ماده 169 قانون اجرای احکام مدنی نمی‌باشد. بنابراین، در حال حاضر راهکاری برای اجرای آن توسط دادگاه‌های ایرانی نیست. با این حال، مقاله مدعی است با توجه به مزایای اجرای قرار مزبور، فقدان راهکار مصرح قانونی، نباید مانع از اجرای آن باشد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
۶.منابع
۱-۶.منابع فارسی
الف) کتب
۱. پیری، فرهاد. (1395). حقوق تجارت بین‌الملل در رویه قضایی ایران، تهران، انتشارات جاودانه، جنگل.
۲. غمامی، مجید و محسنی، حسن. (1386). اصول آدین دادرسی مدنی فراملی، تهران، میزان.
ب) مقالات
۳. انصاری، اعظم و کابری، محمدمجد (1398)، «ایراد امرمطروحه در دعاوی خصوصی بین‌المللی با نگاهی به حقوق ایران». مجله حقوق خصوصی، دوره 16، شماره 2، صص317-318.
۴. سربازیان، مجید؛ هاشمی، سیدرضا؛ صالحی، مذکور (1398)، «آثار صدور قرار منع اقامه یا پیگیری دعوا در داوری تجاری بین‌المللی»، مجله حقوق خصوصی، دوره 16، شماره 2، صص 404-407.
۵. کابری، محمدمجد و انصاری، اعظم (1399)، «امکان سنجی توافق بر سلب صلاحیت بین‌المللی دادگاه در حقوق ایران»، مجله حقوقی بین‌المللی، شماره 63، صص 359-360.
۶. کابری، محمدمجد و انصاری، اعظم (1400)، «آثار انتخاب دادگاه در حقوق بین‌الملل خصوصی ایران و کنوانسیون لاهه 2005»، مجله حقوق تطبیقی، دوره 8، شماره 1، ص142-143.
۷. مقصودی، رضا (1394)، «توافق بر دادگاه صالح در قراردادهای بین‌المللی: توجیه و نقد رویه قضایی»، فصلنامه رأی: مطالعات آرای قضایی، شماره 11.
ج) آراء قضایی
۸. دادنامه شماره(۹۴۰۹۹۷۰۲۲۷۲۰۰۷۶۵) به تاریخ (۲/۹/۱۳۹۴)، صادره از (شعبه ۱۲ دادگاه عمومی حقوقی مجتمع قضایی شهید بهشتی تهران).
۹. دادنامه شماره (9101189) به تاریخ (8/11/1391) صادره از (شعبه 27 محاکم عمومی حقوقی تهران) و دادنامه شماره(۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۲۴۸) به تاریخ (۳۰/۲/۱۳۹۲)، صادره از (شعبه ۳ دادگاه تجدیدنظر استان تهران).
۱۰. دادنامه شماره(۹۸۰۹۹۷۲۱۶۳۹۰۰۳۳۷) به تاریخ (۷/۳/۱۳۹۸)، صادره از (شعبه ۲۱۴ دادگاه عمومی حقوقی مجتمع قضایی شهید مفتح تهران).
۲-۶. منابع انگلیسی
A) Books
11. Briggs, Adrian (2015), Civil Jurisdiction and Judgments, New York, Routledge.
12. Dickinson, Andrew; Keyes, Mary; John, Thomas (2014), Australian Private International Law for the 21ST Century, USA, Hart Publishing.
13. Tang, Zheng Sophia (2014), Jurisdiction and Arbitration Agreements in International Commercial Law, (1st ed), New York, Routledge.
B) Articles
14. Ambrose, Clare (2003), “Can Anti-Suit Injunctions Survive European Community Law?”, International and Comparative Law Quarterly, Vol. 52, Issue 2, pp. 401-424.
15. Contreras, Jorge and Michael, Eixenberger (2017), “The Anti-Suit Injunction – a Transnational Remedy for Multi-Jurisdictional SEP Litigation” in Cambridge Handbook of Technical Standardization Law - Patent, Antitrust and Competition Law, University of Utah College of Law Research Paper No. 209, pp.1-9, available at: https://dc.law.utah.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1039&context=scholarship, last visited: 31 August 2022.
16. Cuniberti, Gilles (2020), “Paris Court Issues Anti Anti Suit Injunction”, Available at: https://eapil.org/2020/03/25/paris-court-issues-anti-anti-suit-injunction/, last visited: 26 July 2022.
17. Dowers, Neil (2013), “The Anti-Suit Injunction and the EU: Legal Tradition and Europeanisation in International Private Law”, Cambridge Journal of International and Comparative Law, Vol. 2, issue 4, pp. 960-973.
18. Fisher, Geoffrey (2010), “Anti-Suit Injunctions to Restrain Foreign Proceedings in Breach of an Arbitration Agreement”, Bond Law Review, Vol.22, Issue 1, pp. 1-25.
19. George, James (2002), “International Parallel Litigation - A Survey of Current Conventions and Model Laws”, Texas International Law Journal, Vol. 37, pp. 499-540.
20. Kruger, Thalia (2004), “The Anti-Suit Injunction in European Judicial Space: Turner v Grovit”, International and Comparative Law Quarterly, Vol. 53, Issue 4, pp. 1030-1040.
21. Lehmann, Matthias (2020), “Anti-Anti-Suit Injunctions by German Courts – What Goes Around, Comes Around”, Available at:
https://eapil.org/2020/03/30/anti-anti-suit-injunctions-by-german-courts-what-goes-around-comes-around/comment-page-1/last visited: 26 July 2022.
22. Ojiegbe, Chukwudi Paschal (2015), “From West Tankers to Gazprom: anti-suit injunctions, arbitral anti-suit orders and the Brussels I Recast”, Journal of Private International Law, Vol. 11, No. 2, pp. 267–294.
23. Saussine, Louis Perreau (2010), “Forum Conveniens and Anti-Suit Injunctions before French Courts: Recent Developments”, International and Comparative Law Quarterly, Volume 59, Issue 2, pp. 519 – 525.
24. Shrivastava, Surbhit (2021), “Anti-anti-suit injunctions: Remedy against a remedy”, Available at: https://www.theippress.com/2021/02/15/anti-anti-suit-injunctions-remedy-against-a-remedy/ last visited: 27 July 2022.
25. Stacher, Marco (2005), “International Antisuit Injunctions: Enjoining Foreign Litigations and Arbitrations - Beholding the System from Outside”, Cornell Law School Graduate Student Papers. Paper 8, Available at: https://scholarship.law.cornell.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1023&context=lps_papers, last visited: 31 August 2022.
26. Ubertazzi, Benedetta and Iravani, Fatemeh (2020), “Choice of Court Agreements in Intellectual Property: ILA Guidelines in the EU and Iran”, Max Planck Institute for Innovation and Competition. vol. 51, p. 144-166.
27. Wilson, E. Maura (2003), “Let Go of that Case - British Anti-Suit Injunctions against Brussels Convention Members”, Cornell International Law Journal, Vol. 36, Issue 1, pp. 207-226.
C) Cases
28. Soc'y of Lloyd's v. Peter Everett White (No. 2) [2002] ILPr 11, 104.
29. Turner v Grovit [2001] UKHL 65, [2002] 1 WLR 107, Lord Hobhouse.
30. Stoltzenberg, Cass 1ere civ. 30 June 2004, Rev crit DIP (2004) 815, the Court of Cassation.
31. Zone Brands International v In Zone Brands Europe, 14 October 2009, n 08-16369, the Court of Cassation.
32. Lenovo and Motorola v IPCom, 3 March 2020, the International Chamber of the Paris Court of Appeal.
۱-۶.منابع فارسی
الف) کتب
۱. پیری، فرهاد. (1395). حقوق تجارت بین‌الملل در رویه قضایی ایران، تهران، انتشارات جاودانه، جنگل.
۲. غمامی، مجید و محسنی، حسن. (1386). اصول آدین دادرسی مدنی فراملی، تهران، میزان.
ب) مقالات
۳. انصاری، اعظم و کابری، محمدمجد (1398)، «ایراد امرمطروحه در دعاوی خصوصی بین‌المللی با نگاهی به حقوق ایران». مجله حقوق خصوصی، دوره 16، شماره 2، صص317-318.
۴. سربازیان، مجید؛ هاشمی، سیدرضا؛ صالحی، مذکور (1398)، «آثار صدور قرار منع اقامه یا پیگیری دعوا در داوری تجاری بین‌المللی»، مجله حقوق خصوصی، دوره 16، شماره 2، صص 404-407.
۵. کابری، محمدمجد و انصاری، اعظم (1399)، «امکان سنجی توافق بر سلب صلاحیت بین‌المللی دادگاه در حقوق ایران»، مجله حقوقی بین‌المللی، شماره 63، صص 359-360.
۶. کابری، محمدمجد و انصاری، اعظم (1400)، «آثار انتخاب دادگاه در حقوق بین‌الملل خصوصی ایران و کنوانسیون لاهه 2005»، مجله حقوق تطبیقی، دوره 8، شماره 1، ص142-143.
۷. مقصودی، رضا (1394)، «توافق بر دادگاه صالح در قراردادهای بین‌المللی: توجیه و نقد رویه قضایی»، فصلنامه رأی: مطالعات آرای قضایی، شماره 11.
ج) آراء قضایی
۸. دادنامه شماره(۹۴۰۹۹۷۰۲۲۷۲۰۰۷۶۵) به تاریخ (۲/۹/۱۳۹۴)، صادره از (شعبه ۱۲ دادگاه عمومی حقوقی مجتمع قضایی شهید بهشتی تهران).
۹. دادنامه شماره (9101189) به تاریخ (8/11/1391) صادره از (شعبه 27 محاکم عمومی حقوقی تهران) و دادنامه شماره(۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۲۴۸) به تاریخ (۳۰/۲/۱۳۹۲)، صادره از (شعبه ۳ دادگاه تجدیدنظر استان تهران).
۱۰. دادنامه شماره(۹۸۰۹۹۷۲۱۶۳۹۰۰۳۳۷) به تاریخ (۷/۳/۱۳۹۸)، صادره از (شعبه ۲۱۴ دادگاه عمومی حقوقی مجتمع قضایی شهید مفتح تهران).
۲-۶. منابع انگلیسی
A) Books
11. Briggs, Adrian (2015), Civil Jurisdiction and Judgments, New York, Routledge.
12. Dickinson, Andrew; Keyes, Mary; John, Thomas (2014), Australian Private International Law for the 21ST Century, USA, Hart Publishing.
13. Tang, Zheng Sophia (2014), Jurisdiction and Arbitration Agreements in International Commercial Law, (1st ed), New York, Routledge.
B) Articles
14. Ambrose, Clare (2003), “Can Anti-Suit Injunctions Survive European Community Law?”, International and Comparative Law Quarterly, Vol. 52, Issue 2, pp. 401-424.
15. Contreras, Jorge and Michael, Eixenberger (2017), “The Anti-Suit Injunction – a Transnational Remedy for Multi-Jurisdictional SEP Litigation” in Cambridge Handbook of Technical Standardization Law - Patent, Antitrust and Competition Law, University of Utah College of Law Research Paper No. 209, pp.1-9, available at: https://dc.law.utah.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1039&context=scholarship, last visited: 31 August 2022.
16. Cuniberti, Gilles (2020), “Paris Court Issues Anti Anti Suit Injunction”, Available at: https://eapil.org/2020/03/25/paris-court-issues-anti-anti-suit-injunction/, last visited: 26 July 2022.
17. Dowers, Neil (2013), “The Anti-Suit Injunction and the EU: Legal Tradition and Europeanisation in International Private Law”, Cambridge Journal of International and Comparative Law, Vol. 2, issue 4, pp. 960-973.
18. Fisher, Geoffrey (2010), “Anti-Suit Injunctions to Restrain Foreign Proceedings in Breach of an Arbitration Agreement”, Bond Law Review, Vol.22, Issue 1, pp. 1-25.
19. George, James (2002), “International Parallel Litigation - A Survey of Current Conventions and Model Laws”, Texas International Law Journal, Vol. 37, pp. 499-540.
20. Kruger, Thalia (2004), “The Anti-Suit Injunction in European Judicial Space: Turner v Grovit”, International and Comparative Law Quarterly, Vol. 53, Issue 4, pp. 1030-1040.
21. Lehmann, Matthias (2020), “Anti-Anti-Suit Injunctions by German Courts – What Goes Around, Comes Around”, Available at:
https://eapil.org/2020/03/30/anti-anti-suit-injunctions-by-german-courts-what-goes-around-comes-around/comment-page-1/last visited: 26 July 2022.
22. Ojiegbe, Chukwudi Paschal (2015), “From West Tankers to Gazprom: anti-suit injunctions, arbitral anti-suit orders and the Brussels I Recast”, Journal of Private International Law, Vol. 11, No. 2, pp. 267–294.
23. Saussine, Louis Perreau (2010), “Forum Conveniens and Anti-Suit Injunctions before French Courts: Recent Developments”, International and Comparative Law Quarterly, Volume 59, Issue 2, pp. 519 – 525.
24. Shrivastava, Surbhit (2021), “Anti-anti-suit injunctions: Remedy against a remedy”, Available at: https://www.theippress.com/2021/02/15/anti-anti-suit-injunctions-remedy-against-a-remedy/ last visited: 27 July 2022.
25. Stacher, Marco (2005), “International Antisuit Injunctions: Enjoining Foreign Litigations and Arbitrations - Beholding the System from Outside”, Cornell Law School Graduate Student Papers. Paper 8, Available at: https://scholarship.law.cornell.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1023&context=lps_papers, last visited: 31 August 2022.
26. Ubertazzi, Benedetta and Iravani, Fatemeh (2020), “Choice of Court Agreements in Intellectual Property: ILA Guidelines in the EU and Iran”, Max Planck Institute for Innovation and Competition. vol. 51, p. 144-166.
27. Wilson, E. Maura (2003), “Let Go of that Case - British Anti-Suit Injunctions against Brussels Convention Members”, Cornell International Law Journal, Vol. 36, Issue 1, pp. 207-226.
C) Cases
28. Soc'y of Lloyd's v. Peter Everett White (No. 2) [2002] ILPr 11, 104.
29. Turner v Grovit [2001] UKHL 65, [2002] 1 WLR 107, Lord Hobhouse.
30. Stoltzenberg, Cass 1ere civ. 30 June 2004, Rev crit DIP (2004) 815, the Court of Cassation.
31. Zone Brands International v In Zone Brands Europe, 14 October 2009, n 08-16369, the Court of Cassation.
32. Lenovo and Motorola v IPCom, 3 March 2020, the International Chamber of the Paris Court of Appeal.
