مطالعه تطبیقی کاربرد تسهیل کننده هوش مصنوعی در امر تعقیب کیفری؛ ظرفیت‌ها و چالش‌ها

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 دانشجوی دکتری،گروه حقوق کیفری و جرم شناسی،دانشکده حقوق،الهیات و علوم سیاسی،واحد علوم وتحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران
2 استادیار گروه حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
3 دانشیار گروه مهندسی، دانشکده مهندسی کامپیوتر، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران
4 استاد گروه حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
5 استادیار گروه حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده
در روزگار کنونی، کاربرد فناوری‌های مربوط‌ به هوش مصنوعی در علوم جنایی حقوق محور، جایگاه ‌قابل‌توجهی پیدا نموده است. در عرصۀ حقوق کیفری ماهوی، مباحثی هم‌چون تعیین مسئولیت کیفری در اثر جرایم ناشی از عملکرد ربات‌ها یا خودروهای خودران جزء جذاب‌ترین و البته پرمناقشه‌ترین مباحث این رشته ‌می‌باشد. در عرصۀ حقوق کیفری شکلی نیز استفاده از این فناوری در مراحل پنج‌گانه رسیدگی‌های کیفری محل گفت‌وگو و البته تردیدهای بسیار است. پرسش اصلی تحقیق پیش‌ رو آن است که آیا فناوری‌های مرتبط با هوش مصنوعی در امر کشف و تعقیب کیفری قابلیت اعمال دارد یا خیر و در فرض اعمال چه چالش‌هایی پیش روی آن است؟ نتایج پژوهش حاضر حکایت از آن دارد که فناوری‌های مرتبط با هوش مصنوعی امروزه در بسیاری از کشورها متناسب با اقتضائات مراحل مختلف دادرسی کیفری و با در نظر گرفتن اقتضائات هر جرم، به نقش آفرینی می‌پردازد. ازحیث کشف و تعقیب جرم، انواع ابزارهای پلیسی پیش‌بینی زمان و مکان جرم و فناوری‌های مربوط به تشخیص چهره (FRT) با هدف تسهیل اقدامات پلیسی و حرکت از پلیس "واکنشی" به پلیس "پیش‌گیرانه" در بسیاری از نقاط اروپا و ایالات متحده توسعه یافته و مستقر شده‌اند. آن‌چه باعث ‌می‌شود در عرصه حقوق کیفری شکلی به‌طور کلی و در مرحله کشف و تعقیب جرم به‌طور خاص قدم‌ها با آهستگی بیشتری به سمت گسترش استفاده از این فناوری برداشته شود وجود چالش‌هایی هم‌چون نقض حریم خصوصی و آزادی شهروندان، نقض فرض برائت و خطر نظا‌می‌شدن عدالت کیفری ‌می‌باشد. نویسندگان معتقدند استفاده از فناوری هوش مصنوعی در عرصۀ کشف و تعقیب جرایم مفید و ضروری و در راستای مقابلۀ حداکثری با پدیدۀ بزهکاری ‌می‌باشد، اما، در این‌خصوص نباید دچار شیفتگی شویم، استفاده از این فناوری در مراحل مهم کشف و تعقیب جرایم تا اندازه‌ای قابل‌توصیه ‌می‌باشد که با اصول راهبردی حاکم بر دادرسی کیفری و هم‌چنین حقوق و آزادی‌های افراد در تعارض نباشد. در این‌رابطه، تنظیم‌گری و وضع قوانین خاص می‌تواند تا اندازه‌ای از دغدغه‌های پیش‌رو بکاهد. به‌همین دلیل است که ضرورت تنظیم‌گری هوش مصنوعی به شکل گسترده ای مخصوصاً در منطقه اروپا در حال بحث و بررسی ‌می‌باشد. در این رابطه نیز گزارش‌ها و رهنمودهای راهبردی پیش‌بینی و منتشر گردیده است.
کلیدواژه‌ها

موضوعات


1- Abachi, M.(2022). Mathematics and criminal sciences , Tehran: Mizan Publication.
2- Abouzari,M. (2022). Application of Artificial Intelligence in crime prevention. Shahre Danesh.
3- Ashoori,M. (2016). procedure penale. Tehran: Samt Publication.
4- Ansari, B & Attar, SH & Salehy, A.H.(2022). Data Law and Artificial Intelligence, Tehran: Sahami Enteshar Publication.
5- Bagheri Nezhad,Z.(2015). Principles governing criminal procedure, Tehran: Khorsandi.
6- Barzegar, M.(2022). Analysis of location-based crime prediction methods using mathematical techniques, Tehran: Mizan Publication.
7- Davenport, T & Brynjolfsson, E & McAfee, A.(2021). Artificial Intelligence.( Translated from English to Persian by A,Kazeminia& SH, Shebalolhekam) Tehran: Rahe Paardakht Publication.
8- Giovanni, S& Karl, B.(2021). Judicial application of artificial intelligence ( Translated from English to Persian by M, Abouzari& S, Shafiei) Tehran: Mizan Publication.
9- Garapon, A& Lassegue,Zh.(2019). Justice Digitale: Révolution Graphique et Rupture Anthropologique ( Translated from English to Persian by R, kord Alivand) Tehran: Mizan Publication.
10- Hallevy, G.(2013). Artificial Intelligence under Criminal Law, Tehran: Mizan Publication.
11- Keyvan pour,M& Javideh, M& Ebrahimi, M.(2009). Computer analysis of crime using artificial intelligence and data mining methods for Preventive crime detection. Kargah, (7),98-117
12- Kord Alivand.(2021). predective justice, encyclopedia of legal policy,(1), 705-713.
13- Sazmand, B.(2018). Artificial Intelligence in the world (3) China, Parliament Research Center, 641-693.
14- Takhtshid, Z.(2022). An introduction to the challenges of artificial intelligence in the civil responsibility. Civil Law,18(1), 227-250
15- Tadayon,A.(2016). Production de la en procedure penale , Tehran: Mizan Publication
16- Zaverlink, A.(2020). Criminal justice, artificial intelligence systems, and human rights( Translated from English to Persian by J,Gholamloo) Tehran: Mizan Publication.
17- ARTIFICIAL INTELLIGENCE AND ROBOTICS FOR LAW ENFORCEMENT (2018) held by: UNICRI AND INTERPOL, SINGAPORE. Available at: https://unicri.it/artificial-intelligence-and-robotics-law-enforcement, 11/11/2022.
18- Bathaee , Yavar (2020). “ARTIFICIAL INTELIGENCE OPINION LIABILITY”, Berkeley Technology Law Journal, vol.35, p.p. 113-169.
19- EUROPEAN COMMISION FOR THE EFFICINCY OF JUSTICE, COUNCIL OF EUROPE ( 2018) available at: https://www.europarl.europa.eu/cmsdata/196205/COUNCIL%20OF%20EUROPE%20-%20European%20Ethical%20Charter%20on%20the%20use%20of%20AI%20in%20judicial%20systems.pdf, 10/10/2022
20- European Commission s High-Level Expert Group on Artificial Intelligence(2019) ( available at https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/ethics-guidelines-trustworthy-ai)
21- “Facial Recigniation”, 2020. Available at: https://www.interpol.int/en/How-we-work/Forensics/Facial-Recognition, 0508/2022
22- González Fuster, Gloria (2020).” Artificial Intelligence and Law Enforcement”, Requested by the LIBE committee (Policy Department for Citizens Rights and Constitutional Affairs,. Available at: https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2020/656295/IPOL_STU(2020)656295_EN.pdf,09/11/2022
23- Koski , Olli; Kai, Husso(2018).“Work in the age of artificial intelligence” Helsinki, Ministry of Economic Affairs and Employment.
24- kumar padhy, Ankit & kumar padhy ,Amit ( 2019).” Criminal Liability of the Artificial Intelligence Entities" Nirma University Law Journal, vol.8, p. p. 15-20.
25- Reiling, Dory (2020).” Courts and Artificial Intelligence”, International Journal for Court Administration, vol.11, p.p 1-10.
26- Villasenor, John & Foggo, Virigina ( 2020) .” ARTIFICIAL INTELLIGENCE, DUE PROCESS AND CRIMINAL SENTENCING” " Michigan State Law Review, Vol.2 , p.p. 295-354
27- waisberg ,Noah; Hudek Alexander(2020). AI For Lawyers, Canada, Published by John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, New Jersey.
28- Zavrsink , Ales (2020). “Criminal justice artificial intelligence systems and humans rights”, ERA Forum, vol.20,p.p.567 –583.