واکاوی ضرورت‌های بازنگری بزه جاسوسی در نظام کیفری ایران

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسنده
دانش آموخته دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی، طلبه حوزه علمیه قم، قم.ایران
چکیده
جرم جاسوسی از اصلی‌ترین جرائم پرخطر است که امنیت خارجی کشورها را به خطر انداخته و با سیاست کیفری امنیت‌مدار تمامی کشورها مواجه بوده و معمولاً مجازات‌های سرکوب‌گرایانه در خصوص آن اعمال می‌گردد، چرا که ضمن نقض استقلال کشورها، آنان را در مقابل بیگانگان آسیب‌پذیر می‌سازد، ازاین‌رو هدف این مقاله بررسی جرم جاسوسی در قوانین کیفری ایران و نارسایی‌های آن است که ضرورت بازنگری و اصلاح آن را ضروری می‌سازد. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و روش تحقیق در آن، توصیفی تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، مطالعات کتابخانه‌ای است.

جرم جاسوسی در قوانین مختلفی از جمله قانون مجازات اسلامی و قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح و قانون مبارزه با جرائم یارانه‌ای موردتوجه قانون‌گذار ایران قرار گرفته است که بررسی این قوانین گویای ابهام و تضاد میان مواد مختلف بوده که بیانگر نگاه پراکنده و بخشی‌نگر قانون‌گذار در این حوزه است که بازنگری بزه جاسوسی در قوانین مختلف کیفری ذیل یک نظام‌واره جامع ضروری می‌سازد. بررسی لایحه جدید قانون تعزیرات نیز بیانگر آن است که این لایحه نیز نتوانسته اشکالات مطرح شده را مرتفع سازد.
کلیدواژه‌ها

موضوعات


 آخوندزاده آرانی، محدثه و مجیدی، سید محمود؛ (۱۳۹۵)، جایگاه جرم‌انگاری امنیت‌مدار ناظر بر بزه جاسوسی در حقوق کیفری ایران (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد)، دامغان، دانشگاه دامغان.
 افتخاری، علی‌اصغر؛ (۱۳۸۱)، مراحل بنیادین اندیشه در مطالعات امنیت ملی، تهران، مرکز مطالعات راهبردی.
 بکاریا، سزار؛ (۱۳۶۲)،جرائم و مجازات‌ها، مترجم، اردبیلی، محمدعلی، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
 خالقی اصفهانی، مهدی؛ (۱۳۹۵)، محکومیت به اتهام همکاری با دول خارجی متخاصم، رویه قضایی (حقوق کیفری)، شماره ۱، بهار و تابستان: ۷۱-۸۱.
 دهخدا؛ علی‌اکبر؛ (۱۳۷۳)، لغت‌نامه؛ تهران، انتشارات دانشگاه تهران، جلد پنجم.
 ساریخانی، عادل؛ (۱۳۷۵)، جاسوسی و خیانت به کشور (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد)، تهران، دانشگاه تربیت‌مدرس.
 ساریخانی، عادل؛ (۱۳۷۸)، جاسوسی و خیانت به کشور، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول.
 شامبیاتی، هوشنگ؛ (۱۳۷۶)، حقوق کیفری اختصاصی ۳، تهران، انتشارات ژوبین، چاپ اول.
 عالی‌پور، حسن؛ (۱۳۸۷)، توازن میان امنیت ملی و آزادی‌های فردی در مقابله با جرایم تروریستی، رساله دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی، تهران، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
 علی‌بابایی؛ غلامرضا؛ (۱۳۶۹)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران، انتشارات ویس.
 عمید، حسن؛ (۱۳۸۸)، فرهنگ عمید، تهران، فرهنگ اندیشمندان.
 فریدل، ران؛ (۱۳۸۲)، جاسوسی: دنیای مدرن جاسوسی، ترجمه معاونت پژوهشی دانشکده امام باقر ع، تهران، انتشارات دانشکده امام باقر ع.
 گارو، رنه؛ (۱۳۴۴)، مطالعات نظری و عملی در حقوق جزا، ترجمه سید ضیاءالدین نقابت، جلد سوم.
 گلدوزیان، ایرج؛ (۱۳۷۸)، حقوق جزای اختصاصی جرایم علیه تمامیت جسمانی، اموال و مالکیت، امنیت و آسایش عمومی، تهران، جهاد دانشگاهی، چاپ ششم.
 مجیدی، سید محمود؛ (۱۳۹۲)، حقوق کیفری اختصاصی جرایم علیه امنیت، تهران، نشر میزان، چاپ دوم.
 مجیدی، سید محمود؛ (۱۳۹۸)، آسیب‌شناسی سیاست کیفری ماهوی ایران در قبال بزه جاسوسی، تهران، نشر میزان، چاپ دوم.
 میرمحمد صادقی، حسین و رحمتی، علی؛ (۱۳۹۴)، مصادیق عدول از اصول کلی حقوق کیفری در جرایم علیه امنیت، شماره هفتاد و ششم، سال بیست و چهارم: ۵-۳۲.
 Jackamo, Thomas J. III (1992), "From the Cold War to the New Multilateral World Order: The Evolution of Covert Operations and the Customary International Law of Non-Intervention", Virginia Journal of International Law, Vol. 32, Issue 4, pp. 929-978.
 Garner, Bryan A. (2009), "Black's Law Dictionary", 9th edition, USA, Thomson West Publishing.
 Scott, L.V, Jackson, Peter (2004), "Understanding Intelligence in the Twenty-First Century (Studies in Intelligence)" , USA, Routledge Publishing.