ماهیت تعهد ایمنی و کاربرد آن در مسئولیت مدنی پزشک در حقوق ایران و فرانسه

نویسندگان
مریم ثقفی 1
علیرضا یزدانیان 2
محمود جلالی 2
1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2 دانشیار گروه حقوق، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
تعهد ایمنی مبنایی جدید و مستقل در مسئولیت مدنی محسوب می­شود که می­توان خاستگاه آن را نظام حقوقی فرانسه قلمداد کرد. این نظریه که ابتدا در قلمرو قراردادهای حمل و نقل مطرح شد به‌تدریج در رویه قضایی توسعه یافت و به قراردادهای دیگر نظیر قرارداد کار نیز تسری پیدا کرد تا بدان جا که اگر امروزه بیان شود قلمرو تعهد ایمنی محدود به اعمال حقوقی و قراردادها نبوده، وقایع حقوقی را نیز در بر می­گیرد، صحیح است. تعهد ایمنی به‌عنوان یکی از مبانی مسئولیت بدون تقصیر صرفاً با اثبات قوه قاهره سبب معافیت می­گردد و با وجود نیاز به ارکان مسئولیت مدنی، اثبات عدم تقصیر متعهد تأثیری در کاهش مسئولیت او ندارد. از آن‌جا که ضرورت حفظ تمامیت جسمی و سلامت انسان­ها به‌عنوان یکی از شاخص‌‌ترین حقوق بشر است، بررسی تعهد ایمنی در حوزه پزشکی و تعهدات پزشک بیش از هر حوزه دیگری حایز اهمیت است. لذا تعهد ایمنی به‌عنوان تعهد پزشک بر قرارداد درمان حاکم است، خواه طرفین به این تعهد تراضی کنند، خواه از آن بی‌اطلاع باشند. تعهد ایمنی به‌عنوان یک مبنا متضمن این تعهد است که اقدامات درمانی پرشک عاری از ایراد ضرر برای بیمار است. لازم به ذکر است که تعهد اصلی پزشک برای درمان و بهبودی بیمار، تعهد به وسیله است و طرح این نظریه در تعهد مذکور تأثیری ندارد, بلکه نظریه تعهد ایمنی درصدد بیان این مطلب است که پزشک تعهد می­کند درد و رنج مضاعف بر بیماری بر بیمار تحمیل نکند.
کلیدواژه‌ها
تعهد
تعهد ایمنی
قرارداد درمان
مسئولیت پزشک
  1. آل کجباف، حسین، « مفهوم و جایگاه حق بر سلامت در اسناد بین المللی حقوق بشر» فصلنامه حقوق پزشکی، سال هفتم، شماره 24، 1392.

  2. اراکی, محمد علی، کتاب النکاح، نور نگار، 1419ق.

  3. بابائی، ایرج، حقوق مسئولیت مدنی و الزامات خارج از قرارداد. تهران: نشر میزان، 1394.

  4. بهمنی، محمد و صالحی، سعیده، تحولات مسئولیت مدنی در قانون مجازات اسلامی جدید 1392. تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1393.

  5. جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل البیت علیهم السلام ، قم، مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام، بیتا.

  6. خشنودی، رضا، « مطالعه تطبیقی تعهد ایمنی در حقوق ایران و فرانسه»، پژوهش های حقوق تطبیقی،دوره17 ، 1، 1392.

  7. ژوردن، پاتریس، اصول مسئولیت مدنی، مجید، ادیب، تهران، نشر میزان، 1394.

  8. شهیدی, مهدی، حقوق مدنی، شروط ضمن عقد، ج4، تهران، مجمع علمی و فرهنگی مجد،1394.

  9. صالحی، حمیدرضا، عباسی، محمود، « بررسی ماهیت تعهدات پزشکی و جلوه­های آن در پرتو مطالعه­ی تطبیقی» فصلنامه حقوق پزشکی، شماره 16، 1390.

  10. کاتوزیان، ناصر، الزام های خارج از قرارداد، مسئولیت مدنی، ج2، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1391.

  11. کاظمی، محمود، «ضرورت تغییر نظام مسئولیت مدنی پزشکی در حقوق ایران با نگاهی به تحولات ایجاد شده در حقوق فرانسه»، فصلنامه حقوق، دوره 41، شماره 2، 1390.

  12. محقق داماد، مصطفی، فقه پزشکی، تهران، انتشارات حقوقی، 1389.

  13. محقق داماد، مصطفی، نظریه عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی، 1388.

  14. مرتضوی، عبدالحمید، حقوق تعهدات، تعهد به وسیله و به نتیجه، تهران، انتشارات جنگل، 1392.

  15. معین, محمد،  فرهنگ فارسی، ج1، تهران، انتشارات امیر کبیر، 1360.

  16. نصیری، مصطفی، « مسئولیت مدنی مربیان آموزش شنا »، دیدگاه های حقوقی، شماره 49 و 50، 1389.

  17. یزدانیان، علیرضا، حقوق مدنی تطبیقی، مطالعه تطبیقی در حقوق تعهدات، تهران، نشر میزان، 1392.

  18. یزدانیان، علیرضا، «مبنای مسئولیت مدنی متصدی در قراردادهای حمل و نقل کالا در حقوق ایران و فرانسه»، مجله حقوقی دادگستری، شماره  73، 1390.

  19. یزدانیان، علیرضا، «مطالعه تطبیقی اندیشه جمعی شدن مسئولیت مدنی در حقوق فرانسه و ایران و آثار عملی آن بر نحوه جبران خسارت»، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 43، شماره 3، 1392.

  20. یزدانیان, علیرضا. حقوق مدنی، قواعد عمومی مسئولیت مدنی، تهران، نشر میزان، 1386.


 


ب)انگلیسی و فرانسوی


21. Babin, Matthieu. Santé et Sécurité au Travail, Wolters Kluwer France, 2011.


22. Bahramy, Ahmad Ali, La Législation Internationale du Travail et Son Influence Sur le Droit Iranien, Librairie Droz, 1963 ;


23. Canfin, Thomas, Conformité et Vices Cachés dans le Droit de la Vente, Editions Publibook, 2010.


24. Dennis, C., »Nosocomial Infections Liability in Luxembourg «, Journal of the International Institute for Law and Medicine, 2014.


25. Dutoit, Bernard., Bieber, Roland, Mélanges en L'honneur de Bernard Dutoit, Librairie Droz, 2002.


26. Defferrard, Fabrice, « Une Analyse de L'obligation de Sécurité L'épreuve de la cause Étrangére », Recueil Dalloz, 1999.


27. Dusserre, P., « La Tele-Expertise: Un Acte Medical à Reconnaitre...et a Remunerer«,  Order National Des Médecins Conseil National de L'Ordre, 1999.


28. Deutsch, Erwin., Ludwig Schreiber, Hans, Medical Responsibility in Western Europe: Research Study of the European Science Foundation, Springer Science & Business Media, 2012.


29. Faivre, Yvonne Lambert, « Fondement et Régime de L'obligation de Sécurité », Recueil Dalloz, 1994.


30. Hocquet-Berg, Sophie,  Bruno, La Responsabilité du Médecin, Heures de France, 2006.


31. Malek, Kamel, Christophe Mino, Jean., Lacombe, Karine, Santé Publique : Médecine légale, Médecine du Travail. De Boeck Secundair , 1996.


32. Marmond, D., »Bréves Remarques sur la Contamination Professionnelle par AES à la Lumiére de L'obligation de Résultat de sécurité qui pése sur l'employeur«, Juridique, Bio Tribune Magazine, N. 5(1), 2003.


33. Minkoff, Howard.,  Ecker, Jeffrey, »Physicians` Obligations to Patients Infected with Ebola: Echoes of Acquired Immune Deficiency Syndrome«. American Journal of Obstetrics, 2015.


34. Montero, E, Introduction La Responsabilité Civile du Fait des Bases de Données, Presses Universitaires de Namur, 1998.


35. Mouloungui, Clotaire. Générale au Droit : L'acquisition la Preuve et la Protection des Droits, Editions Publibook, 2004.


36. Pignarre, Geneviève, »L'obligation de Sécurité Patronale entre Incertitudes et Nécessité«, Revue de Droit du Travail, 2006.


37. Showalter, J. Stuart, The Law of Healthcare Administration, Chicago: Health Administration Press, 2008.


38. Vayre, pierre., vannineuse, Alain, Le Risque Annoncé de la Pratique Chirurgicale, Springer Science & Business Media, 2002.


Widmer, Pierre., Van Boom, W, Unification of Tort Law: Fqult. Kluwer Law International, 2005 ; Zennaki, Dalila, Saintourens, Bernard, L'obliation de Sécurité: Actes du Colloaue Franco-Algérien, Presses Univ de Bordeaux, 2003