تأثیر (سهم) منابع غیر منتخب در دعاوی تجاری بین المللی با تاکید بر قراردادهای سرمایه گذاری
نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسندگان
1
دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران
2
استاد گروه حقوق خصوصی دانشگاه تهران، تهران، ایران
3
دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران
4
دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران
چکیده
از تمهیدات مهم قراردادهای سرمایه گذاری تعیین قانون یا منابع حاکم بر قرارداد است. با تعیین قانون حاکم- با توافق طرفین یا با اعمال قواعد حل تعارض- محل ارجاع، تفسیر، تحلیل و استنتاج در موضوعات مختلف قرارداد مشخص می گردد. در قراردادهای بینالمللی این توافق منشاء اثر بوده و نهاد رسیدگی کننده باید بر اساس منابع منتخب، اختلافات راجع به قرارداد را تحلیل و رأی صادر کند. با این حال در این قراردادها، به ویژه دعاوی سرمایه گذاری، مراجع داوری تمایلی به استفاده انحصاری از قانون یا منابع منتخب ندارند و به صورت رایج و به انحاء مختلف از منابع غیر منتخب -به رغم عدم صدور مجوز از ناحیه طرفین قرارداد- نیز استفاده مینمایند. حدود اختیارات داوران در ارجاع و استفاده از منابع غیر منتخب و میزان تأثیرگذاری این منابع در سرنوشت نهایی دعاوی بین المللی موضوع اصلی مقاله پیش رو خواهد بود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
7-1. فارسی
7-1-1. کتاب
1. الماسی، نجاد علی، «حقوق بین الملل خصوصی»، چاپ سیزدهم، تهران، انتشارات میزان، 1393.
2. محبی، محسن، «حقوق نفت و گاز در پرتو رویه داوری بین المللی»، چاپ سوم، موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، تهران، 1393.
3. ــــــــــــــ، «دیوان داوری دعاوی ایران-ایلات متحده امریکا؛ ماهیت، ساختار، عملکرد»، ترجمه محمد حبیبی، چاپ دوم، موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، تهران، 1390.
4. موحد، محمد علی، «قانون حاکم/ درس هایی از داوری نفتی»، چاپ دوم،نشر کارنامه، تهران، 1393.
7-1-2. مقاله
5. افضلی مهر، مرضیه و وحدتی شبیری، سید حسن، «تحول مفهومی ضوابط تعیین قانون حاکم بر قراردادها در حقوق بین الملل خصوصی»، پژوهشهای حقوق خصوصی، دوره 20 ، شماره3، 1395.
6. انصاری، علی و مبیّن، حجت، «قواعد فراملی در داوری تجاری بین المللی و جایگاه آن در حقوق ایران»، فصلنامه حقوق، دوره 40، شماره 3، 1389.
7. ایران پور، فرهاد، «شناسایی یا انکار اصل حاکمیت اراده در حقوق بین الملل خصوصی ایران»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 58، 1381.
8. ــــــــــــــ ، «نگاهی اجمالی به اصل حاکمیت اراده در حیطه انتخاب قانون حاکم بر تعهدات ناشی از قراردادهای تجاری»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 55، 1381
9. بروشه، آرون، «قانون حاکم و اجرای احکام در داوریهای موضوع کنوانسیون حل و فصل اختلافات ناشی از سرمایه گذاری بین دولتها و اتباع دول دیگر»، ترجمه محسن محبی، مجله حقوقی بین المللی، دوره 9، شماره 10، 1368.
10. جنیدی، لعیا، «نظریه حقوق فراملی بازرگانی»، فصلنامه حقوق، دوره 41،شماره 1، 1390.
11. سلطان احمدی، جلال، «شرط انحصار متن کتبی قرارداد در حقوق انگلیس، ایران، اصول قراردادهای اروپا و اصول قراردادهای بازرگانی بین المللی»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 46، شماره 3، 1395.
12. صفایی، سید حسن، «تعیین حقوق حاکم بر ماهیت دعوی در داوریهای بین المللی»، مجله دانشکده حقوق و علوم انسانی، دوره 30، 1372.
13. کریمی، عباس و کریمی، سحر، «اعمال نظریه تعدد قوانین(دپساژ) در روند انتخاب قانون حاکم»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 47، شماره1، 1396.
14. تی.بی کول، مارگاریتا، «شروط ثبات در معاملات نفتی بین الملل»، ترجمه مصطفی السان و علی رضایی، مجله حقوقی مرکز حقوقی ریاست جمهوری، شماره 37، 1386.
15. علومی یزدی، حمید رضا و حاذق پور، رضا، «جایگاه حقوق عرفی بازرگانی فراملی در داوری تجاری بین المللی»، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، سال پنجم، شماره 19، 1396.
16. لندو، اُول، «حقوق بازرگانی فراملی در داوری های تجاری بین المللی»، ترجمه:محسن محبی، مجله حقوقی، نشریه دفتر خدمات حقوقی بین المللی جمهوری اسلامی ایران، شماره4، 1364.
17. نیکبخت، جمیدرضا، «مسائل مطرح در قانون حاکم بر قرارداد»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 39، 1383.
18. نیکبخت، حمیدرضا و پیری، فرهاد، « اعمال اصول و قراردادهای تجاری بین المللی توسط دیوان داوری به عنوان قانون حاکم بر دعوا»، مجله حقوقی بین المللی، شماره46، 1391.
19. نیکبخت، حمید رضا و عیوض پور، علی اصغر، «اصل حاکمیت اراده به عنوان قاعده حل تعارض در تعهدات غیر قراردادی (نگاهی به نظام حقوقی اتحادیه اروپا)»، مجله حقوقی بین المللی،شماره 44، 1390.
20. محبی، محسن، «رویه داوری بین المللی درباره غرامت دعاوی نفتی»، مجله حقوقی بین المللی. شماره 35، 1385.
21. منیر الزمان، ا.ف.م، «قراردادهای دولت با بیگانگان: مسأله تغییر یک جانبه قرارداد توسط دولت در حقوق بین الملل معاصر»، ترجمه محمد جواد میر فخرایی، مجله حقوقی بین المللی، شماره 24، 1378.
22. ویلیام باوت، دریک، « قراردادهای دولت با بیگانکان: تحولات معاصر در مسئله غرامت ناشی از فسخ یا نقض این نوع از قراردادها»، ترجمه علی قاسمی، مجله حقوقی بین المللی، شماره 16 و 17، 1372.
7-2. منابع خارجی
23. Adams, J. & Schmitthoff, M. C., Schmitthoff’s Export Trade, The Law and Practice of International Trade, 8th ed., London, Steven & Sons, 1986.
24. Baddack, Frank (2005) Lex Mercatoria: Scope and Application of the Law Merchant in Arbitration, AThesis for the LL.M. Degree (International Trade Law), Faculty of Law, University of the Western Cape.
25. Batifful, H. & Lagarde, P., Private International Law, T. II, Paris L.G.D.J., 1981-1983.
26. Blanpain, Roger, The OECD Guidelines for Multinational Enterprises and Labour Relations 1976-1979, 1st edition, The Hague, Netherlands: Kluwer International Law, 1979.
27. Bonell, Michael Joachim, "The Unidroit Initiation for the Progressive Codification of International Trade Law", International and Comparative Law Quarterly, Vol.27, 1978.
28. Bühler, Michael & Thomas Webster, Handbook of ICC Arbitration, 2nd edn., Thomson- Sweet & Maxwell, 2008.
29. Clive, Maximilian, The English Conflict of Low, Thrid edition, London, Stevens and Sons Limited, 1954.
30. Cheshire, G. C., North, P. M. & Fawcett, J. J., Private International Law, 11th ed., London, Butterworths, 1987.
31. Dicey & Morrris, The Conflict of Law, 12th ed., London, Sweet & Maxwell, 1993.
32. E.g . Railway Contract between Turkey and the “Compagnie générale pour l'exploitation des chemnis de fer de la Turquie Europe” (1872); Concession Agreement between Government of Iran and National Iranian Oil Company, 1957.
33. Fouchard, Philippe, L'arbitrage Commercial International, Paris: Dalloz, 1965.
34. Toope, S. J., Mixed International Arbitration: Studies in Arbitration between States and Private Persons, Cambridge Grotius, 1990.
35. Lando, Ole, "The Lex Mercatoria in International Commercial Arbitration", The International and Comparative Law Quarterly, Vol. 34, No. 4, Oct. 1985.
36. Lando, O., “Applicable Law to the Merits of the Disputes”, in: Contemporary Problems in International Arbitration, J.D.M. Lew, Martinus Nijhoff Publisher, 1987.
37. Lord Mcnari, General Principles of Recognised by Civilized, 33 B.Y.B.I.L (1957).
38. Rable. The conflict of laws, A Comparative study, vol.2, 2nd. 1960.
39. Mercedes López Rodríguez, Ana (2002) "Lex Mercatoria", RETTID 2002.
40. Goldman, B., “The Aplicable Law: General Principles of Law –The Lex Mercatoria”, in: Contemporary Problems in International Arbitration, London, J.D.M. Lew,Martinus Nijhoff Publisher, 1987.
41. 19-S.J.,Mixed International Arbitration: Studies in Arbitration between States and Private Persons, CambridgeGrotius, 1990.
42. J-F. Poudret & S. Besson, Comparative Law of International Arbitration, S. Berti & A. Pontitrs., 2nd edn., Thomson - Sweet & Maxwell, 2007.
43. V. Heiskanen, Dealing with Pandora: The Concept of ‘Merits’ in International Commercial Arbitration; 22(4), Arbitration International Quarterly, 2006.
44. Fouchard, p., Larbitrage cpmmercial international, Dalloz, paris, 1965.
45. ICC Case No. 8331 (00.12.1996), ICC International Court of Arbitration Bulletin, Vol. 10, No. 2, 1999, Unilex.
46. ICC Case No. 10114 (00.03.2000), ICC International Court of Arbitration Bulletin, Vol. 12, No. 2, 2001.
47. ICC Case No. 9474 (00.02.1999), ICC International Court of Arbitration Bulletin, Vol. 12, No. 2, 2001.
48. ICC Case No. 13954, Yearbook of Commercial Arbitration, Vol. 35, 2010.
49. ICC Case No. 10114 (00.03.2000), ICC International Court of Arbitration Bulletin, Vol. 12, No. 2, 2001.
50. ICC Case No 7110 (00.06.1995), Partial Award, ICC International Court of Arbitration Bulletin, Vol. 10, No. 2, 1999.
7-1-1. کتاب
1. الماسی، نجاد علی، «حقوق بین الملل خصوصی»، چاپ سیزدهم، تهران، انتشارات میزان، 1393.
2. محبی، محسن، «حقوق نفت و گاز در پرتو رویه داوری بین المللی»، چاپ سوم، موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، تهران، 1393.
3. ــــــــــــــ، «دیوان داوری دعاوی ایران-ایلات متحده امریکا؛ ماهیت، ساختار، عملکرد»، ترجمه محمد حبیبی، چاپ دوم، موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، تهران، 1390.
4. موحد، محمد علی، «قانون حاکم/ درس هایی از داوری نفتی»، چاپ دوم،نشر کارنامه، تهران، 1393.
7-1-2. مقاله
5. افضلی مهر، مرضیه و وحدتی شبیری، سید حسن، «تحول مفهومی ضوابط تعیین قانون حاکم بر قراردادها در حقوق بین الملل خصوصی»، پژوهشهای حقوق خصوصی، دوره 20 ، شماره3، 1395.
6. انصاری، علی و مبیّن، حجت، «قواعد فراملی در داوری تجاری بین المللی و جایگاه آن در حقوق ایران»، فصلنامه حقوق، دوره 40، شماره 3، 1389.
7. ایران پور، فرهاد، «شناسایی یا انکار اصل حاکمیت اراده در حقوق بین الملل خصوصی ایران»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 58، 1381.
8. ــــــــــــــ ، «نگاهی اجمالی به اصل حاکمیت اراده در حیطه انتخاب قانون حاکم بر تعهدات ناشی از قراردادهای تجاری»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 55، 1381
9. بروشه، آرون، «قانون حاکم و اجرای احکام در داوریهای موضوع کنوانسیون حل و فصل اختلافات ناشی از سرمایه گذاری بین دولتها و اتباع دول دیگر»، ترجمه محسن محبی، مجله حقوقی بین المللی، دوره 9، شماره 10، 1368.
10. جنیدی، لعیا، «نظریه حقوق فراملی بازرگانی»، فصلنامه حقوق، دوره 41،شماره 1، 1390.
11. سلطان احمدی، جلال، «شرط انحصار متن کتبی قرارداد در حقوق انگلیس، ایران، اصول قراردادهای اروپا و اصول قراردادهای بازرگانی بین المللی»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 46، شماره 3، 1395.
12. صفایی، سید حسن، «تعیین حقوق حاکم بر ماهیت دعوی در داوریهای بین المللی»، مجله دانشکده حقوق و علوم انسانی، دوره 30، 1372.
13. کریمی، عباس و کریمی، سحر، «اعمال نظریه تعدد قوانین(دپساژ) در روند انتخاب قانون حاکم»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 47، شماره1، 1396.
14. تی.بی کول، مارگاریتا، «شروط ثبات در معاملات نفتی بین الملل»، ترجمه مصطفی السان و علی رضایی، مجله حقوقی مرکز حقوقی ریاست جمهوری، شماره 37، 1386.
15. علومی یزدی، حمید رضا و حاذق پور، رضا، «جایگاه حقوق عرفی بازرگانی فراملی در داوری تجاری بین المللی»، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، سال پنجم، شماره 19، 1396.
16. لندو، اُول، «حقوق بازرگانی فراملی در داوری های تجاری بین المللی»، ترجمه:محسن محبی، مجله حقوقی، نشریه دفتر خدمات حقوقی بین المللی جمهوری اسلامی ایران، شماره4، 1364.
17. نیکبخت، جمیدرضا، «مسائل مطرح در قانون حاکم بر قرارداد»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 39، 1383.
18. نیکبخت، حمیدرضا و پیری، فرهاد، « اعمال اصول و قراردادهای تجاری بین المللی توسط دیوان داوری به عنوان قانون حاکم بر دعوا»، مجله حقوقی بین المللی، شماره46، 1391.
19. نیکبخت، حمید رضا و عیوض پور، علی اصغر، «اصل حاکمیت اراده به عنوان قاعده حل تعارض در تعهدات غیر قراردادی (نگاهی به نظام حقوقی اتحادیه اروپا)»، مجله حقوقی بین المللی،شماره 44، 1390.
20. محبی، محسن، «رویه داوری بین المللی درباره غرامت دعاوی نفتی»، مجله حقوقی بین المللی. شماره 35، 1385.
21. منیر الزمان، ا.ف.م، «قراردادهای دولت با بیگانگان: مسأله تغییر یک جانبه قرارداد توسط دولت در حقوق بین الملل معاصر»، ترجمه محمد جواد میر فخرایی، مجله حقوقی بین المللی، شماره 24، 1378.
22. ویلیام باوت، دریک، « قراردادهای دولت با بیگانکان: تحولات معاصر در مسئله غرامت ناشی از فسخ یا نقض این نوع از قراردادها»، ترجمه علی قاسمی، مجله حقوقی بین المللی، شماره 16 و 17، 1372.
7-2. منابع خارجی
23. Adams, J. & Schmitthoff, M. C., Schmitthoff’s Export Trade, The Law and Practice of International Trade, 8th ed., London, Steven & Sons, 1986.
24. Baddack, Frank (2005) Lex Mercatoria: Scope and Application of the Law Merchant in Arbitration, AThesis for the LL.M. Degree (International Trade Law), Faculty of Law, University of the Western Cape.
25. Batifful, H. & Lagarde, P., Private International Law, T. II, Paris L.G.D.J., 1981-1983.
26. Blanpain, Roger, The OECD Guidelines for Multinational Enterprises and Labour Relations 1976-1979, 1st edition, The Hague, Netherlands: Kluwer International Law, 1979.
27. Bonell, Michael Joachim, "The Unidroit Initiation for the Progressive Codification of International Trade Law", International and Comparative Law Quarterly, Vol.27, 1978.
28. Bühler, Michael & Thomas Webster, Handbook of ICC Arbitration, 2nd edn., Thomson- Sweet & Maxwell, 2008.
29. Clive, Maximilian, The English Conflict of Low, Thrid edition, London, Stevens and Sons Limited, 1954.
30. Cheshire, G. C., North, P. M. & Fawcett, J. J., Private International Law, 11th ed., London, Butterworths, 1987.
31. Dicey & Morrris, The Conflict of Law, 12th ed., London, Sweet & Maxwell, 1993.
32. E.g . Railway Contract between Turkey and the “Compagnie générale pour l'exploitation des chemnis de fer de la Turquie Europe” (1872); Concession Agreement between Government of Iran and National Iranian Oil Company, 1957.
33. Fouchard, Philippe, L'arbitrage Commercial International, Paris: Dalloz, 1965.
34. Toope, S. J., Mixed International Arbitration: Studies in Arbitration between States and Private Persons, Cambridge Grotius, 1990.
35. Lando, Ole, "The Lex Mercatoria in International Commercial Arbitration", The International and Comparative Law Quarterly, Vol. 34, No. 4, Oct. 1985.
36. Lando, O., “Applicable Law to the Merits of the Disputes”, in: Contemporary Problems in International Arbitration, J.D.M. Lew, Martinus Nijhoff Publisher, 1987.
37. Lord Mcnari, General Principles of Recognised by Civilized, 33 B.Y.B.I.L (1957).
38. Rable. The conflict of laws, A Comparative study, vol.2, 2nd. 1960.
39. Mercedes López Rodríguez, Ana (2002) "Lex Mercatoria", RETTID 2002.
40. Goldman, B., “The Aplicable Law: General Principles of Law –The Lex Mercatoria”, in: Contemporary Problems in International Arbitration, London, J.D.M. Lew,Martinus Nijhoff Publisher, 1987.
41. 19-S.J.,Mixed International Arbitration: Studies in Arbitration between States and Private Persons, CambridgeGrotius, 1990.
42. J-F. Poudret & S. Besson, Comparative Law of International Arbitration, S. Berti & A. Pontitrs., 2nd edn., Thomson - Sweet & Maxwell, 2007.
43. V. Heiskanen, Dealing with Pandora: The Concept of ‘Merits’ in International Commercial Arbitration; 22(4), Arbitration International Quarterly, 2006.
44. Fouchard, p., Larbitrage cpmmercial international, Dalloz, paris, 1965.
45. ICC Case No. 8331 (00.12.1996), ICC International Court of Arbitration Bulletin, Vol. 10, No. 2, 1999, Unilex.
46. ICC Case No. 10114 (00.03.2000), ICC International Court of Arbitration Bulletin, Vol. 12, No. 2, 2001.
47. ICC Case No. 9474 (00.02.1999), ICC International Court of Arbitration Bulletin, Vol. 12, No. 2, 2001.
48. ICC Case No. 13954, Yearbook of Commercial Arbitration, Vol. 35, 2010.
49. ICC Case No. 10114 (00.03.2000), ICC International Court of Arbitration Bulletin, Vol. 12, No. 2, 2001.
50. ICC Case No 7110 (00.06.1995), Partial Award, ICC International Court of Arbitration Bulletin, Vol. 10, No. 2, 1999.
