حقوق طبیعی مونتسکیو؛ تأملی بر نسبت متافیزیک و واقعیت در اندیشه حقوق طبیعی
نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسنده
دانشیار گروه حقوق، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
اگرچه حقوق طبیعی، در پارادایم مدرنیته، ماهیت و کارکردی بایدانگار دارد و گذار از ساختار سنتی را موجب شده است اما در تاریخ اندیشه، برداشت ها و تحلیل های سازگار با سنت نیز از حقوق طبیعی ارائه گردیده است و فکر حقوق طبیعی ارسطویی، شاید مشهورترین آن ها باشد؛ رویکردی که حقوق طبیعیِ مبتنی بر طبیعت اشیاء و طبیعت اشیائی که نماد واقع گرایی است را تداعی و منعکس می کند. شاید بتوان مونتسکیو را، متعلق به نحله تاریخ گرایی حقوقی دانست و نسبتی میان اندیشه حقوقی او و حقوق طبیعی قائل نشد؛ اما واقعیت این است که مونتسکیو، خارج از پارادایم مدرنیته نیست؛ دغدغه او، حقوق عمومی طبیعی است و چرا طبیعت اشیاء نزد او، بیان دیگری از عقلانیت خودجوش اجتماعی و آزادی فردی مبتنی بر آن نباشد؟ این پژوهش با مطالعه تحلیلی و نقد خوانش های مختلفی که از حقوق طبیعی منتسکیو وجود دارد، سعی در ارائه برداشتی از حقوق طبیعی مونتسکیو دارد که با دغدغه حقوق عمومی طبیعی او همخوانی داشته، درک مونتسکیو در چارچوب مدرنیته ی حقوقی را امکان پذیر سازد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
1. شهابی، مهدی، فلسفه حقوق، مبانی نظری تحول نظام حقوق از حقوق سنتی تا حقوق مدرن، چاپ دوم، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1397
2. کاتوزیان، ناصر ، فلسفه حقوق، تعریف و ماهیت حقوق، جلد اول، چاپ چهارم، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1385
3. اشتراوس، لئو، حقوق طبیعی و تاریخ، ترجمة باقر پرهام، چاپ اول، تهران، انتشارات آگه، 1373
4. کلی، جان، تاریخ مختصر تئوری حقوقی در غرب، ترجمه محمد راسخ، چاپ اول، تهران، انتشارات طرح نو، 1382
5-Aristotle, The Art of Rhetoric, with an English translation by John Henry Freese, London: William Heinemann LTD; Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, New and revised edition 1926, Reprinted 1959
6-Aristotle, The Nicomachean Ethics, with an English translation by H. Rackham, M.A. London: William Heinemann LTD; Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, New and revised edition 1934, Reprinted 1962
7-Aubenque, Pierre, « La loi selon Aristote », In. Archives de philosophie du droit, n° 25, Paris, Sirey, 1980, pp. 147-157
8-Bonnet, Charles, Lettre [de Charles Bonnet] à Montesquieu du 14 novembre 1753, In. Œuvres Complètes [de Montesquieu], T. III, Paris, Nagel, 1955
9-Brunet, Pierre, « Norberto Bobbio et le positivisme juridique », Analisi Diritto, p. Comanducci e R. Guastini (ed.), Giappichelli, 2005, pp.159-170
10-Del Vecchio, Georges, Philosophie du droit. Trad. Fr par J. Alexis D`Aynac. 2eédition, Paris, Dalloz, 1953
11-Destrée, Pierre, « Aristote et la question du droit naturel », ("Eth. Nic.", V, 10, 1134 b 18-1135 a 5). Phronesis, 45(3), 2000, pp. 220- 239
12-Gianturco, E., & Pons, A., « L’importance de Vico dans l’histoire de la pensée juridique », Les Études Philosophiques, (3/4), 1968, 327-349
13-Guastini, Riccardo, « Norberto Bobbio, ou de la distinction », traduit par Michel Troper, Préface à : Bobbio, Norberto, Essais de théorie du droit, traduit par Michel Guéret avec la collaboration de Christophe Agostini, 1e édition, Paris, L. G. D. J. et Bruylant, 1998
14-Hayek, Friedrich Von (). Droit, législation et liberté, Traduit en français par Raoul Audouin, T. I. règles et ordre, 2eédition, Puf, 1985
15-Ippolito, Dario, «Montesquieu et le droit naturel»; In: (Re)lire L’Esprit des lois [online]. Paris: Éditions de la Sorbonne, 2014 (Date de mise en ligne : 24 janvier 2019), pp. 83- 103
16-Lévy, Edmond, La théorie aristotélicienne de l'esclavage et ses contradictions. In: Mélanges Pierre Lévêque. Tome III : Anthropologie et société. Besançon : Université de Franche-Comté, 1989. pp. 197-213
17-Mansuy, Daniel, « Aristote, Leo Strauss et le droit naturel », Laval théologique et philosophique, 70 (2), 2014 ; pp. 315–329
18-Montesquieu, L’Esprit des Lois, T. I. Paris, ENAG/EDITIONS, 1990
19-Montesquieu, L’Esprit des Lois, T. II. Paris, ENAG/EDITIONS, 1990
20-Montesquieu, Défense de l’Esprit des lois, édition électronique réalisée à partir du livre de Montesquieu, Défense de l’Esprit des lois (1750), Genève, Barillot. Québec, Chicoutimi, 2002
21-Montesquieu, Pensées diverses, Edition en ligne, www.Unicaen.fr/services/puc/sources/Montesquieu/index.php?page=lespensees
22-Norberto Bobbio, Il positivismo giuridico, Turin, Giappichelli, 1996
23-Strauss, Léo (2016), « Le droit naturel », traduit par Emmanuel Patard, In. Archives de philosophie, T. 79, pp. 453-484
24-Viley, Michel, «Observations d’un historien sur le droit naturel classique», In. Archives for Philosophy of law and Social Philosophy, Vol. 51, 1965, pp. 19- 35
25-Villey, Michel, « La méthode du droit naturel (question de logique juridique dans l'histoire de la philosophie du droit », In. Seize essais de philosophie du droit dont un sur la crise universitaire, Paris, Dalloz, 1969, pp. 263-281
26-Villey, Michel, « La nature des choses », In. Seize essais de philosophie du droit dont un sur la crise universitaire, Paris, Dalloz, 1969, pp. 38-59
27-Villey, Michel; La formation de la pensée juridique moderne; 1e édition, Paris, Quadrige/Puf, 2006
2. کاتوزیان، ناصر ، فلسفه حقوق، تعریف و ماهیت حقوق، جلد اول، چاپ چهارم، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1385
3. اشتراوس، لئو، حقوق طبیعی و تاریخ، ترجمة باقر پرهام، چاپ اول، تهران، انتشارات آگه، 1373
4. کلی، جان، تاریخ مختصر تئوری حقوقی در غرب، ترجمه محمد راسخ، چاپ اول، تهران، انتشارات طرح نو، 1382
5-Aristotle, The Art of Rhetoric, with an English translation by John Henry Freese, London: William Heinemann LTD; Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, New and revised edition 1926, Reprinted 1959
6-Aristotle, The Nicomachean Ethics, with an English translation by H. Rackham, M.A. London: William Heinemann LTD; Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, New and revised edition 1934, Reprinted 1962
7-Aubenque, Pierre, « La loi selon Aristote », In. Archives de philosophie du droit, n° 25, Paris, Sirey, 1980, pp. 147-157
8-Bonnet, Charles, Lettre [de Charles Bonnet] à Montesquieu du 14 novembre 1753, In. Œuvres Complètes [de Montesquieu], T. III, Paris, Nagel, 1955
9-Brunet, Pierre, « Norberto Bobbio et le positivisme juridique », Analisi Diritto, p. Comanducci e R. Guastini (ed.), Giappichelli, 2005, pp.159-170
10-Del Vecchio, Georges, Philosophie du droit. Trad. Fr par J. Alexis D`Aynac. 2eédition, Paris, Dalloz, 1953
11-Destrée, Pierre, « Aristote et la question du droit naturel », ("Eth. Nic.", V, 10, 1134 b 18-1135 a 5). Phronesis, 45(3), 2000, pp. 220- 239
12-Gianturco, E., & Pons, A., « L’importance de Vico dans l’histoire de la pensée juridique », Les Études Philosophiques, (3/4), 1968, 327-349
13-Guastini, Riccardo, « Norberto Bobbio, ou de la distinction », traduit par Michel Troper, Préface à : Bobbio, Norberto, Essais de théorie du droit, traduit par Michel Guéret avec la collaboration de Christophe Agostini, 1e édition, Paris, L. G. D. J. et Bruylant, 1998
14-Hayek, Friedrich Von (). Droit, législation et liberté, Traduit en français par Raoul Audouin, T. I. règles et ordre, 2eédition, Puf, 1985
15-Ippolito, Dario, «Montesquieu et le droit naturel»; In: (Re)lire L’Esprit des lois [online]. Paris: Éditions de la Sorbonne, 2014 (Date de mise en ligne : 24 janvier 2019), pp. 83- 103
16-Lévy, Edmond, La théorie aristotélicienne de l'esclavage et ses contradictions. In: Mélanges Pierre Lévêque. Tome III : Anthropologie et société. Besançon : Université de Franche-Comté, 1989. pp. 197-213
17-Mansuy, Daniel, « Aristote, Leo Strauss et le droit naturel », Laval théologique et philosophique, 70 (2), 2014 ; pp. 315–329
18-Montesquieu, L’Esprit des Lois, T. I. Paris, ENAG/EDITIONS, 1990
19-Montesquieu, L’Esprit des Lois, T. II. Paris, ENAG/EDITIONS, 1990
20-Montesquieu, Défense de l’Esprit des lois, édition électronique réalisée à partir du livre de Montesquieu, Défense de l’Esprit des lois (1750), Genève, Barillot. Québec, Chicoutimi, 2002
21-Montesquieu, Pensées diverses, Edition en ligne, www.Unicaen.fr/services/puc/sources/Montesquieu/index.php?page=lespensees
22-Norberto Bobbio, Il positivismo giuridico, Turin, Giappichelli, 1996
23-Strauss, Léo (2016), « Le droit naturel », traduit par Emmanuel Patard, In. Archives de philosophie, T. 79, pp. 453-484
24-Viley, Michel, «Observations d’un historien sur le droit naturel classique», In. Archives for Philosophy of law and Social Philosophy, Vol. 51, 1965, pp. 19- 35
25-Villey, Michel, « La méthode du droit naturel (question de logique juridique dans l'histoire de la philosophie du droit », In. Seize essais de philosophie du droit dont un sur la crise universitaire, Paris, Dalloz, 1969, pp. 263-281
26-Villey, Michel, « La nature des choses », In. Seize essais de philosophie du droit dont un sur la crise universitaire, Paris, Dalloz, 1969, pp. 38-59
27-Villey, Michel; La formation de la pensée juridique moderne; 1e édition, Paris, Quadrige/Puf, 2006
