معیارهای شناسایی نقش سکوهای معاملاتی اینترنتی؛ مطالعه تطبیقی حقوق ایران و اتحادیه اروپا
نویسندگان
1
دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2
دانشیار گروه حقوق خصوصی،دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
3
دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
در دنیای دیجیتال، سکوهای معاملاتی اینترنتی نقش مهمی در تسهیل ارتباطات تجاری و اقتصادی میان کاربران ایفا می‌کنند. این سکوها به دلیل ویژگی‌های واسطه‌گری و تنوع خدمات، ساختار و نقش‌های پیچیده‌ای دارند که از نظر حقوقی و اقتصادی به تحلیل و بررسی دقیقی نیاز دارد. این تحقیق، ضمن بررسی ساختار و نقش سکوهای اینترنتی معاملاتی از منظر حقوقی و اقتصادی، با استفاده از رویکرد تطبیقی برای تحلیل تفاوت‌ها و شباهت‌های مقررات ایران و اتحادیه اروپا بهره می‌برد و با به کارگیری این روش به مطالعه قوانین، مقررات و آراء قضایی در دو نظام حقوقی ایران و اتحادیه اروپا اهتمام داشته و به تطبیق آن‌ها در زمینه نقش سکوهای اینترنتی و معیارهای شناسایی آن نقش‌ها پرداخته است. برای دستیابی به این اهداف، از روش تحقیق تحلیلی-توصیفی استفاده نموده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که این سکوها، بسته به سطح و میزان دخالتشان در انعقاد قرارداد و نوع تعامل خود با کاربران، می‌توانند نقش واسطه‌گری یا ارائه‌دهنده خدمات مستقیم را ایفا کنند و همچنین، در اتحادیه اروپا، سکوهای اینترنتی موظف به رعایت استانداردهای ایمنی و کیفیت هستند، اما در نظام حقوقی ایران، قوانین و مقررات کمتر به این جنبه پرداخته‌اند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
1-8. منابع فارسی
الف) کتب
1. بهزاد سلوط، فریبا(1401)، استراتژی های کسب و کار پلتفرمی، تهران، موسسه اندیشه کامیاب ایران.
2. پارکر،جفری جی، و ،مارشال، دابلیو و ون، آلستاین، و سنگیت،پائول(2016)،انقلاب پلتفرم، مصطفی طهماسبی و فائزه گرایلی،تهران:انتشارات دنیای اقتصاد.
3. خدابخشی،عبدالله(1400)،حقوق دعاوی 2 تحلیل فقهی-حقوقی،تهران ،شرکت سهامی انتشار.
4. سرنیچک،نیک(2019)، سرمایه داری پلتفرمی:چگونه سرمایه داری جدید خود را با پلتفرم ها،استارتاپ ها و اقتصاد دیجیتال بازتولید می کند؟، مجید سلیمانی ساسانی،تهران،انتشارات امیرکبیر.
5. شعاریان،ابراهیم و ترابی،ابراهیم(1389)،اصول حقوق قراردادهای اروپا و حقوق ایران(مطالعه تطبیقی)،تبریز،انتشارات فروزش.
6. فن دایک،یوزه و پول،توماس و دی وال،مارتین(2018)،جامعه پلتفرمی(ارزش های عمومی در جهانی متصل کننده)، حسین حسنی،تهران، نشر دانشگاه سوره.
7. کاتوزیان،ناصر(1402)،قواعد عمومی قرارداد ها ، تهران، گنج دانش، جلد2.
8. کوتز،هین(2011)،حقوق قراردادها در اروپا(تشکیل،اعتبار،محتوای قرارداد،قرارداد و اشخاص ثالث) ترجمه و تطبیق با نظام حقوقی ایران:اصغر محمودی،مجید قربانی لاچوانی،محمدباقر پارساپور و ولی اله احمدوند،انتشارات مجد.
9. کوسومانو،مایکل ا و گاور،آنابل و یوفی، دیوید بی(2019)،کسب وکارهای پلتفرمی،چاپ دوم، احمد جعفرنژاد،حسین فرخی و لیلا فرخی،چاپ دوم:سازمان مدیریت صنعتی.
10. کیم،کی چان و سونگ،چانگ سوک و ایم، ایل(2017)،استراتژی پلتفرم؛یک پارادایم جدید برای جهان در حال تغییر، راحله زمانی سرور،تهران، موسسه اندیشه کامیاب ایران.
ب) مقالات
11. امینی، منصورو صیادی، صادق(1401)،«مطالعه تطبیقی مدل های کسب و کار شرکت های حمل و نقل هوشمند با تمرکز بر وضعیت حقوقی رانندگان در نظام های حقوقی ایران و اتحادیه اروپا»،فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، شماره 49،صص3-20.
12. سلیمی ،فضه و پارساپور ،محمدباقر(1391) ،«مبانی مسئولیت مدنی عرضه کننده در مقابل مصرف کننده(مطالعه تطبیقی در قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان و حقوق اتحادیه اروپایی)»، فصلنامه پژوهش های حقوق تطبیقی،دوره16،شماره4 ، صص53تا75.
13. عربیان،اصغر وموسی نتاج،عبدالرزاق(1401)، «مفاهیم اصلی و مبنای مسئولیت عرضه کنندگان کالا براساس قانون حمایت از مصرف کنندگان مصوب ۱۳۸۸ و مقایسه آن با دستور العمل اتحادیه اروپا»،فصلنامه علمی تخصصی دانشنامه های حقوقی، ،شماره14 ،صص132-158.
14. قنواتی،جلیل و عیسی تفرشی،محمد(1380)،«رابطه نهاد نمایندگی با نهادهای حق العمل کاری،عاملی و دلالی»،مجله مجتمع آموزشی عالی قم،سال سوم،شماره یازدهم ،صص55-81.
15. کبیری شاه آباد،حمید و شیروانی،خدیجه(1403)،«مطالعه تطبیقی مسئولیت مدنی تولیدکنندگان قطعه و مواد اولیه درکالاهای مونتاژشده در نظام حقوقی آمریکا و ایران»،فصلنامه پژوهش های حقوق تطبیقی،دوره 28،شماره 1،صص87 تا 115.
16. مجاهد،افشین(1400)،« مطالعه تطبیقی آثار قرارداد دلالی در حقوق ایران و فرانسه» ، مجله پژوهش و مطالعات علوم اسلامی، ،شماره30،صص1-11.
17. میرشکاری،عباس و ملکی،نفیسه(1401)،«مسئولیت مدنی اشخاص مشهور در تایید کالاها و خدمات»، پژوهش نامه حقوق اسلامی ،شماره 2،صص199تا 230.
18. یزدانیان،علیرضا(1391)،«نظریه ی عمومی مسؤولیت مدنی متبوع ناشی از عمل تابع در حقوق فرانسه و طرح آن در حقوق ایران»،مجله حقوقی دادگستری، ،شماره77،صص35تا68.
8-2. منابع انگلیسی
A) Regulations
19. Digital Services Act (DSA), 19 October 2022.
20. Digital Markets Act (DMA), 14 September 2022.
21. Directive (EU) 2015/1535 of the European Parliament and of the Council of 9 September 2015 laying down a procedure for the provision of information in the field of technical regulations and of rules on Information Society services (Text with EEA relevance), 32015L1535, EP, CONSIL, OJ L 241 (2015).
22. Directive 2000/31/EC of the European Parliament and of the Council of 8 June 2000 on certain legal aspects of information society services, in particular electronic commerce, in the Internal Market ('Directive on electronic commerce’), 32000L0031, CONSIL, EP, OJ L 178 (2000).
23. Directive 2008/48/EC of the European Parliament and of the Council of 23 April 2008 on credit agreements for consumers and repealing Council Directive 87/102/EEC, 32008L0048, CONSIL, EP, OJ L 133 (2008).
24. Directive 2011/83/EU of the European Parliament and of the Council of 25 October 2011 on consumer rights, amending -Council Directive 93/13/EEC and Directive 1999/44/EC of the European Parliament and of the Council and repealing -Council Directive 85/577/EEC and Directive 97/7/EC of the European Parliament and of the Council Text with EEA relevance, 32011L0083, EP, CONSIL, OJ L 304 (2011).
25. Directive (EU) 2019/2161 of the European Parliament and of the Council of 27 November 2019 amending Council ----Directive 93/13/EEC and Directives 98/6/EC, 2005/29/EC and 2011/83/EU of the European Parliament and of the Council as regards the better enforcement and modernisation of :union: consumer protection rules (Text with EEA relevance), 32019L2161, EP, CONSIL, OJ L 328 7 (2019).
26. European Commission. (2016). Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European economic and social committee and the Committee of the regions – A European agenda for the collaborative economy COM(2016) 356.
27. European Commission. (2018). Commission Staff Working Document: Impact Assessment Accompanying the document Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on promoting fairness and transparency for business users of online intermediation services..
28. Model Rules on Online Platforms (2019). Report of the European Law Institute.
b) Articles
29. Anne de Vries-Stotijn.(2015) "Liability for independent intermediaries in EU consumer law", Tilburg Law School Research Paper .No. 06.
30. Bonina C, Koskinen K, Eaton B, Gawer A. (2021). "Digital platforms for development:Foundations and research agenda". Inf Syst J.31:pp.869–902.
31. Busch, C., Schulte-Nölke, H., Wiewiórowska-Domagalska, A., & Zoll, F. (2016), "The Rise of the Platform Economy: A New Challenge for EU Consumer Law? " Journal of European Consumer and Market Law, 5(1), pp.3–10.
32. Busch, C., Dannemann, G., Schulte-Nölke, H., Wiewiórowska-Domagalska, A., & Zoll, F. (2016). "Discussion Draft of a Directive on Online Intermediary Platforms". Journal of European Consumer and 23 Filatova-Bilous Market Law, 5(4), pp.164–169.
33. de las Heras Ballell, T. R. (2017), "The Legal Anatomy of Electronic Platforms: A Prior Study to Assess the Need of a Law of Platforms in the EU". Italian Law Journal, 3(1),pp. 149–176.
34. Evans, D. S. (2003). "The Antitrust Economics of Multi-Sided Platform Markets". Yale Journal on Regulation, 20(2),pp. 325–381.
35. Feld, H. (2020). "From the telegraph to Twitter: The case for the digital platform act". Computer Law & Security Review, 36.
36. Filatova-Bilous, N. (2021). " Once again platform liability: on the edge of the ‘Uber’ and ‘Airbnb’ cases". Internet Policy Review, 10(2).
37. Gail E. Crawford, Jean-Luc Juhan, Susan Kempe-Mueller, Deborah J. Kirk, Lars Kjølbye, Elisabetta Righini, Sven Völcker, Ben Leigh, Victoria Wan, and Amy Smyth.(2023) "Digital Services Act: Practical Implications for Online Services and Platforms".
38. Hein, A., Schreieck, M., Riasanow, T., Setzke, D. S., Wiesche, M., Böhm, M., & Krcmar, H. (2020). "Digital platform ecosystems". Electronic Markets, 30(1),pp. 87–98.
39. Jacobides, M., Cennamo, C., & Gawer, A. (2018). "Towards a theory of ecosystems". Strategic Management Journal, 39(8),pp.2255–2276.
40. Katz, M. L. (2019). "Platform economics and antitrust enforcement: A little knowledge is a dangerous thing". Journal of Economics & Management Strategy, 28(1),pp. 138–152.
41. Maultzsch, F. (2018). "Contractual Liability of Online Platform Operators: European Proposals and Established Principles". European Review of Contract Law, 14(3),pp. 209–240.
42. McIntyre, D. P., & Srinivasan, A. (2017). " Networks, platforms, and strategy: Emerging views and next steps". Strategic Management Journal, 38(1),pp. 141–160.
43. Ostergaard, K. & Sandfeld Jakobsen, S. (2019), "Platform Intermediaries in the Sharing Economy: Questions of Liability and Remedy". Nordic Journal of Commercial Law, (1), pp.20-41.
44. Risak, Martin and Dullinger, Thomas.(2018) "The concept of ‘worker’in EU law-Status quo and potential for change",Report 140.
45. Seppälä, Timo, Halén, Marco, Juhanko, Jari, Korhonen, Heidi, Mattila, Juri, Parviainen, Päivi, Talvitie, Jaakko, Ailisto, Heikki, Hyytinen, Kirsi-Maria, Kääriäinen, Jukka, Mäntylä, Martti & Ruutu, Sampsa (2015). "Platform” – Historiaa, ominaispiirteitä ja määritelmä".ETLA Raportit No 47.
46. Sørensen, M. J. (2018). "Intermediary Platforms –The Contractual Legal Framework". Nordic Journal of Commercial Law, 2018(1),pp. 62–90.
47. van Dijck, J., Nieborg, D., & Poell, T. (2019). Reframing platform power. Internet Policy Review, 8(2).
48. Ward, P. R. (2017). "Testing for multisided platform effects in antitrust market definition". The University of Chicago Law Review, 84(4),pp. 2059–2102.
C) Judicial verdicts
49. Bolger v. Amazon.com, LLC, No. 37-2017-00003009-CU-PL-CTL (Court of Appeal, Fourth Appellate District. Division One, State of California 13 August 2020).
50. Judgement of 12 July 2011, L’Oréal SA and Others v eBay International AG and Others, C-324/09, ECLI:EU:C:2011:474, points 122, 124.
51. Judgement of 20 December 2017, Uber Systems Spain SL, C-434/15, EU:C:2017:981.
52. Oberdorf v. Amazon.com Inc, No. 18-1041 (United States Court of Appeals for the Third Circuit 3 July 2019).
الف) کتب
1. بهزاد سلوط، فریبا(1401)، استراتژی های کسب و کار پلتفرمی، تهران، موسسه اندیشه کامیاب ایران.
2. پارکر،جفری جی، و ،مارشال، دابلیو و ون، آلستاین، و سنگیت،پائول(2016)،انقلاب پلتفرم، مصطفی طهماسبی و فائزه گرایلی،تهران:انتشارات دنیای اقتصاد.
3. خدابخشی،عبدالله(1400)،حقوق دعاوی 2 تحلیل فقهی-حقوقی،تهران ،شرکت سهامی انتشار.
4. سرنیچک،نیک(2019)، سرمایه داری پلتفرمی:چگونه سرمایه داری جدید خود را با پلتفرم ها،استارتاپ ها و اقتصاد دیجیتال بازتولید می کند؟، مجید سلیمانی ساسانی،تهران،انتشارات امیرکبیر.
5. شعاریان،ابراهیم و ترابی،ابراهیم(1389)،اصول حقوق قراردادهای اروپا و حقوق ایران(مطالعه تطبیقی)،تبریز،انتشارات فروزش.
6. فن دایک،یوزه و پول،توماس و دی وال،مارتین(2018)،جامعه پلتفرمی(ارزش های عمومی در جهانی متصل کننده)، حسین حسنی،تهران، نشر دانشگاه سوره.
7. کاتوزیان،ناصر(1402)،قواعد عمومی قرارداد ها ، تهران، گنج دانش، جلد2.
8. کوتز،هین(2011)،حقوق قراردادها در اروپا(تشکیل،اعتبار،محتوای قرارداد،قرارداد و اشخاص ثالث) ترجمه و تطبیق با نظام حقوقی ایران:اصغر محمودی،مجید قربانی لاچوانی،محمدباقر پارساپور و ولی اله احمدوند،انتشارات مجد.
9. کوسومانو،مایکل ا و گاور،آنابل و یوفی، دیوید بی(2019)،کسب وکارهای پلتفرمی،چاپ دوم، احمد جعفرنژاد،حسین فرخی و لیلا فرخی،چاپ دوم:سازمان مدیریت صنعتی.
10. کیم،کی چان و سونگ،چانگ سوک و ایم، ایل(2017)،استراتژی پلتفرم؛یک پارادایم جدید برای جهان در حال تغییر، راحله زمانی سرور،تهران، موسسه اندیشه کامیاب ایران.
ب) مقالات
11. امینی، منصورو صیادی، صادق(1401)،«مطالعه تطبیقی مدل های کسب و کار شرکت های حمل و نقل هوشمند با تمرکز بر وضعیت حقوقی رانندگان در نظام های حقوقی ایران و اتحادیه اروپا»،فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، شماره 49،صص3-20.
12. سلیمی ،فضه و پارساپور ،محمدباقر(1391) ،«مبانی مسئولیت مدنی عرضه کننده در مقابل مصرف کننده(مطالعه تطبیقی در قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان و حقوق اتحادیه اروپایی)»، فصلنامه پژوهش های حقوق تطبیقی،دوره16،شماره4 ، صص53تا75.
13. عربیان،اصغر وموسی نتاج،عبدالرزاق(1401)، «مفاهیم اصلی و مبنای مسئولیت عرضه کنندگان کالا براساس قانون حمایت از مصرف کنندگان مصوب ۱۳۸۸ و مقایسه آن با دستور العمل اتحادیه اروپا»،فصلنامه علمی تخصصی دانشنامه های حقوقی، ،شماره14 ،صص132-158.
14. قنواتی،جلیل و عیسی تفرشی،محمد(1380)،«رابطه نهاد نمایندگی با نهادهای حق العمل کاری،عاملی و دلالی»،مجله مجتمع آموزشی عالی قم،سال سوم،شماره یازدهم ،صص55-81.
15. کبیری شاه آباد،حمید و شیروانی،خدیجه(1403)،«مطالعه تطبیقی مسئولیت مدنی تولیدکنندگان قطعه و مواد اولیه درکالاهای مونتاژشده در نظام حقوقی آمریکا و ایران»،فصلنامه پژوهش های حقوق تطبیقی،دوره 28،شماره 1،صص87 تا 115.
16. مجاهد،افشین(1400)،« مطالعه تطبیقی آثار قرارداد دلالی در حقوق ایران و فرانسه» ، مجله پژوهش و مطالعات علوم اسلامی، ،شماره30،صص1-11.
17. میرشکاری،عباس و ملکی،نفیسه(1401)،«مسئولیت مدنی اشخاص مشهور در تایید کالاها و خدمات»، پژوهش نامه حقوق اسلامی ،شماره 2،صص199تا 230.
18. یزدانیان،علیرضا(1391)،«نظریه ی عمومی مسؤولیت مدنی متبوع ناشی از عمل تابع در حقوق فرانسه و طرح آن در حقوق ایران»،مجله حقوقی دادگستری، ،شماره77،صص35تا68.
8-2. منابع انگلیسی
A) Regulations
19. Digital Services Act (DSA), 19 October 2022.
20. Digital Markets Act (DMA), 14 September 2022.
21. Directive (EU) 2015/1535 of the European Parliament and of the Council of 9 September 2015 laying down a procedure for the provision of information in the field of technical regulations and of rules on Information Society services (Text with EEA relevance), 32015L1535, EP, CONSIL, OJ L 241 (2015).
22. Directive 2000/31/EC of the European Parliament and of the Council of 8 June 2000 on certain legal aspects of information society services, in particular electronic commerce, in the Internal Market ('Directive on electronic commerce’), 32000L0031, CONSIL, EP, OJ L 178 (2000).
23. Directive 2008/48/EC of the European Parliament and of the Council of 23 April 2008 on credit agreements for consumers and repealing Council Directive 87/102/EEC, 32008L0048, CONSIL, EP, OJ L 133 (2008).
24. Directive 2011/83/EU of the European Parliament and of the Council of 25 October 2011 on consumer rights, amending -Council Directive 93/13/EEC and Directive 1999/44/EC of the European Parliament and of the Council and repealing -Council Directive 85/577/EEC and Directive 97/7/EC of the European Parliament and of the Council Text with EEA relevance, 32011L0083, EP, CONSIL, OJ L 304 (2011).
25. Directive (EU) 2019/2161 of the European Parliament and of the Council of 27 November 2019 amending Council ----Directive 93/13/EEC and Directives 98/6/EC, 2005/29/EC and 2011/83/EU of the European Parliament and of the Council as regards the better enforcement and modernisation of :union: consumer protection rules (Text with EEA relevance), 32019L2161, EP, CONSIL, OJ L 328 7 (2019).
26. European Commission. (2016). Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European economic and social committee and the Committee of the regions – A European agenda for the collaborative economy COM(2016) 356.
27. European Commission. (2018). Commission Staff Working Document: Impact Assessment Accompanying the document Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on promoting fairness and transparency for business users of online intermediation services..
28. Model Rules on Online Platforms (2019). Report of the European Law Institute.
b) Articles
29. Anne de Vries-Stotijn.(2015) "Liability for independent intermediaries in EU consumer law", Tilburg Law School Research Paper .No. 06.
30. Bonina C, Koskinen K, Eaton B, Gawer A. (2021). "Digital platforms for development:Foundations and research agenda". Inf Syst J.31:pp.869–902.
31. Busch, C., Schulte-Nölke, H., Wiewiórowska-Domagalska, A., & Zoll, F. (2016), "The Rise of the Platform Economy: A New Challenge for EU Consumer Law? " Journal of European Consumer and Market Law, 5(1), pp.3–10.
32. Busch, C., Dannemann, G., Schulte-Nölke, H., Wiewiórowska-Domagalska, A., & Zoll, F. (2016). "Discussion Draft of a Directive on Online Intermediary Platforms". Journal of European Consumer and 23 Filatova-Bilous Market Law, 5(4), pp.164–169.
33. de las Heras Ballell, T. R. (2017), "The Legal Anatomy of Electronic Platforms: A Prior Study to Assess the Need of a Law of Platforms in the EU". Italian Law Journal, 3(1),pp. 149–176.
34. Evans, D. S. (2003). "The Antitrust Economics of Multi-Sided Platform Markets". Yale Journal on Regulation, 20(2),pp. 325–381.
35. Feld, H. (2020). "From the telegraph to Twitter: The case for the digital platform act". Computer Law & Security Review, 36.
36. Filatova-Bilous, N. (2021). " Once again platform liability: on the edge of the ‘Uber’ and ‘Airbnb’ cases". Internet Policy Review, 10(2).
37. Gail E. Crawford, Jean-Luc Juhan, Susan Kempe-Mueller, Deborah J. Kirk, Lars Kjølbye, Elisabetta Righini, Sven Völcker, Ben Leigh, Victoria Wan, and Amy Smyth.(2023) "Digital Services Act: Practical Implications for Online Services and Platforms".
38. Hein, A., Schreieck, M., Riasanow, T., Setzke, D. S., Wiesche, M., Böhm, M., & Krcmar, H. (2020). "Digital platform ecosystems". Electronic Markets, 30(1),pp. 87–98.
39. Jacobides, M., Cennamo, C., & Gawer, A. (2018). "Towards a theory of ecosystems". Strategic Management Journal, 39(8),pp.2255–2276.
40. Katz, M. L. (2019). "Platform economics and antitrust enforcement: A little knowledge is a dangerous thing". Journal of Economics & Management Strategy, 28(1),pp. 138–152.
41. Maultzsch, F. (2018). "Contractual Liability of Online Platform Operators: European Proposals and Established Principles". European Review of Contract Law, 14(3),pp. 209–240.
42. McIntyre, D. P., & Srinivasan, A. (2017). " Networks, platforms, and strategy: Emerging views and next steps". Strategic Management Journal, 38(1),pp. 141–160.
43. Ostergaard, K. & Sandfeld Jakobsen, S. (2019), "Platform Intermediaries in the Sharing Economy: Questions of Liability and Remedy". Nordic Journal of Commercial Law, (1), pp.20-41.
44. Risak, Martin and Dullinger, Thomas.(2018) "The concept of ‘worker’in EU law-Status quo and potential for change",Report 140.
45. Seppälä, Timo, Halén, Marco, Juhanko, Jari, Korhonen, Heidi, Mattila, Juri, Parviainen, Päivi, Talvitie, Jaakko, Ailisto, Heikki, Hyytinen, Kirsi-Maria, Kääriäinen, Jukka, Mäntylä, Martti & Ruutu, Sampsa (2015). "Platform” – Historiaa, ominaispiirteitä ja määritelmä".ETLA Raportit No 47.
46. Sørensen, M. J. (2018). "Intermediary Platforms –The Contractual Legal Framework". Nordic Journal of Commercial Law, 2018(1),pp. 62–90.
47. van Dijck, J., Nieborg, D., & Poell, T. (2019). Reframing platform power. Internet Policy Review, 8(2).
48. Ward, P. R. (2017). "Testing for multisided platform effects in antitrust market definition". The University of Chicago Law Review, 84(4),pp. 2059–2102.
C) Judicial verdicts
49. Bolger v. Amazon.com, LLC, No. 37-2017-00003009-CU-PL-CTL (Court of Appeal, Fourth Appellate District. Division One, State of California 13 August 2020).
50. Judgement of 12 July 2011, L’Oréal SA and Others v eBay International AG and Others, C-324/09, ECLI:EU:C:2011:474, points 122, 124.
51. Judgement of 20 December 2017, Uber Systems Spain SL, C-434/15, EU:C:2017:981.
52. Oberdorf v. Amazon.com Inc, No. 18-1041 (United States Court of Appeals for the Third Circuit 3 July 2019).
